ΓΝΩΜΕΣ
06:10
Αποχαιρετισμός στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Πως θα ήταν η Ευρώπη και ο κόσμος εάν δεν είχε ανατραπεί ο Σοβιετικός ηγέτης;
Στις 12 Ιουνίου του 1989 ο Μιχαηλ Γκορμπατσωφ ξεκίνησε τη τετραήμερη περιοδεία του στη Δυτική Γερμανία, μόλις δύο εβδομάδες μετά απο μία παρόμοια επίσκεψη του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Τζόρτζ Μπούς.
Ο Γκορμπατσωφ το καλοκαίρι του 1989 είχε γίνει εξαιρετικά δημοφιλής και η κοινωνία της Δυτικής Γερμανίας είχε υψηλές προσδοκίες για την επικείμενη συνάντηση κορυφής. Για τη Σοβιετική Ένωση η Δυτική Γερμανία αντιπροσώπευε τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και τη δυνατότητα μεγιστοποίησης των εμπορικών της συναλλαγών.
Και για τους περισσότερους Γερμανούς οι επισκέψεις των Μπούς και Γκορμπατσώφ το καλοκαίρι του 1989 σηματοδοτούσαν τη κοινή αναγνώριση του νέου, πρωταγωνιστικού ρόλου της Δυτικής Γερμανίας στις σχέσεις Ανατολής-Δύσης.
- To Aspen Institute οργάνωσε μια εβδομαδιαία επίσκεψη πανεπιστημιακών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αρχικά στη τότε Δυτικογερμανική πρωτεύουσα, τη Βόννη και στη συνέχεια στο Δυτικό και Ανατολικό Βερολίνο.
Το πρόγραμμα της επίσκεψης περιελάμβανε και μία συνάντηση στη Προεδρική κατοικία με το Γερμανό Πρόεδρο Richard von Weizsacker αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Γκορμπατσώφ.
Είχα το προνόμιο συμπεριληφθώ στους προσκεκλημένους και τη μοναδική εμπειρία της συζήτησης με το Γερμανο Πρόεδρο αμεσως μετα την αποχωρηση του Γκορμπατσωφ αλλά μιάς περιπλάνησης στους δρόμους του Δυτικού και Ανατολικού Βερολίνου λίγο πριν τη πτώση του τείχους που περιελάμβανε και πέρασμα από το σημείο ελέγχου Cross Point Charlie.
Ο Μιχαήλ και η Ραισα Γκορμπατσώφ με τον τότε Πρύτανη του Παντείου Δημήτρη Κώνστα μετά τη τελετή αναγόρευσης. Φωτογραφία Αρχείου
Από τη συζήτηση των προσκεκλημένων με τον Γερμανό Πρόεδρο θυμάμαι πόσο απρόθυμος ήταν να διατυπώσει με σαφήνεια προβλέψεις σχετικά με το χρόνο επανενοποίησης της Γερμανίας. Τον θυμάμαι να λέει:
“Οι ισορροπίες στη Σοβιετική Ένωση είναι λεπτές. Θα γίνει αλλά θα πάρει χρόνο. Ισως και χρόνια». Και όμως η Πτώση του Τείχους έγινε πέντε μόλις μήνες μετά τη συνάντηση αυτή.
Η δευτερη συνάντηση μου με τον Μιχαήλ και τη Ραίσα Γκορμπατσωφ εκ του συνεγγυς και όχι από απόσταση αυτή τη φορά έγινε στην Αθήνα στις 13 Σεπτεμβρίου 1993 όταν το Παντείο Πανεπιστήμιο με εμένα Πρύτανη τον αναγόρευσε Επίτιμο Διδάκτορα..
Όμως το ξεχωριστό στοιχείο της τελετής ήταν ότι τον έπαινο προς τον τιμώμενο τον ανέγνωσε ο πρώην Αντικαγκελάριος και επί πολλά έτη Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Hans-Dietrich Genscher.
- Μετά τη τελετή το ζεύγος Γκορμπατσώφ και πολλές προσωπικότητες της πολιτικής και επιστημονικής ζωής της χώρας μας πήγαμε σε εστιατορίο με θέα την Ακρόπολη και είχαμε την ευκαιρία καλύτερης γνωριμίας με τους διακεκριμένους επισκέπτες μας.
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πως θα ήταν σήμερα η Ευρώπη και ο κόσμος εάν δεν είχε ανατραπεί ο Γκορμπατσωφ και εάν οι ΗΠΑ και η Δύση είχαν καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες να ενταχθεί η Ρωσία με το status της αξιζε και όχι ως ηττημένος παρίας στις δομές του διεθνούς συστήματος που διαμορφώθηκε μετά το διπολισμό.
Ένα είναι βέβαιο. Ο θάνατος του μεσα στις τις δραματικές συνθήκες ενός πολέμου στην Ευρώπη και με τη απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος να αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας πρέπει, κατ’ελάχιστο, να γίνει αφορμή για περισυλλογή και μετριοπάθεια.
