FILE PHOTO: Russian President Vladimir Putin (L) meets with Russian Defence Minister Sergei Shoigu at the Kremlin in Moscow, Russia, 04 July 2022. EPA, MIKHAEL KLIMENTYEV, SPUTNIK, KREMLIN POOL
Η τεχνική χρεοκοπία της Ρωσίας σε ότι αφορά στα ομόλογά της σε ξένο νόμισμα, για πρώτη φορά από το 1918, φαίνεται να είναι περισσότερο συμβολική, και διαφαίνεται προς το παρόν να μην έχει σημαντικές μακρο-οικονομικές επιπτώσεις. Γεγονός όμως που σηματοδοτεί μια οιονεί νέα τάξη πραγμάτων στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.
Χρεοκοπία είναι η αδυναμία ή/και απροθυμία ενός προσώπου ή οργανισμού, ή στην προκειμένη περίπτωση Κράτους, να αποπληρώσει τα χρέη ή/και να καταβάλει τις απαιτούμενες δόσεις του. Κάτι που υπό κανονικές συνθήκες θα οδηγούσε σε πολύ σημαντικές άμεσες όσο και πιο μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Τόσο στη Ρωσία όσο και ευρύτερα.
Η Ρωσία τον περασμένο μήνα δεν μπόρεσε να καταβάλει τις απαιτούμενες πληρωμές για το δημόσιο της χρέος σε ξένο νόμισμα. Σύμφωνα με τα συμβόλαιά της με τους διεθνείς επενδυτές, ξεκίνησε μια περίοδος χάριτος η οποία έληξε την περασμένη Κυριακή. Το ποσό που έπρεπε να καταβληθεί στις 27 Μαΐου ήταν 100 εκατομμύρια δολάρια και αφορούσε σε τοκομερίδια σχετικά με το δημόσιο της χρέος.
Αλλά πως και γιατί ένα Κράτος με ένα εμπορικό πλεόνασμα της τάξης των 58 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 – κυρίως εξ’ αιτίας των εξαγωγών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο – αλλά και σχετικά πολύ χαμηλών επιπέδων δημόσιου χρέους, οδηγήθηκε σε αθέτηση των υποχρεώσεων του απέναντι στους διεθνείς επενδυτές;
Τον περασμένο μήνα το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ (υπεύθυνο για την συμμόρφωση με τις κυρώσεις) ουσιαστικά τερμάτισε τη διαδικασία αποπληρωμής και καταβολής τόκων για το δημόσιο χρέος της Ρωσίας μέσω αμερικανικών τραπεζών. Αυτό οδήγησε τη Ρωσία σε πρακτική αδυναμία εκπληρώσεως των υποχρεώσεών της απέναντι στους διεθνείς πιστωτές της στο νόμισμα που προνοούσαν οι σχετικές συμφωνίες.
Κάτι το οποίο ο Ρώσος Υπουργός Οικονομικών χαρακτήρισε «φάρσα», αφού έκδηλα τα χρήματα υπάρχουν, αλλά εξ’ αιτίας των κυρώσεων δεν μπορούν να πληρωθούν.
Το γεγονός ότι η χρεοκοπία της Ρωσίας δεν φαίνεται να έχει μακρο-οικονομικές επιπτώσεις όσο και το ότι αυτή είναι αποτέλεσμα κυρώσεων παρά της οικονομικής κατάστασης στη χώρα είναι ενδεικτικό της διαφαινόμενης αναδιάρθρωσης του παγκόσμιου οικονομικο-πολιτικου στερεώματος. Όπου παράγοντες παντελώς άσχετοι με τη φύση μιας καθαρά εμπορικής συναλλαγής, όπως είναι η επένδυση στις προοπτικές μιας οικονομίας, καθορίζουν τόσο άμεσα και νομοτελειακά την έκβαση της συναλλαγής.
Η Κεντρική τράπεζα της Κίνας φαίνεται να έχει ήδη δώσει το στίγμα για τη νέα εποχή με τη συμφωνία για δημιουργία ενός αποθεματικού σε Γουάν με τη συμμετοχή άλλων Κεντρικών Τραπεζών. Ενώ συνεχίζουν οι συζητήσεις ανάμεσα σε Κίνα-Ρωσία-Ινδία- Βραζιλία-Νότιο Αφρική για ένα νέο διεθνές αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο, ως εναλλακτική μορφή προς τα συναλλαγματικά διαθέσιμα για τα μέλη του. Με σκοπό την απεξάρτησή τους από το ΔΝΤ και το βέτο των ΗΠΑ.
Μια ακόμη επιβεβαίωση ως προς το προαναγγελθέν άλμα από την παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς σε ένα νέο μοντέλο διεθνούς εμπορίου.
Είναι αμφίβολο όμως πως ανάλογοι περιορισμοί θα επηρεάσουν την πρόσβαση σε διεθνή κεφάλαια, και τη σχετικά εύκολη μετακίνηση τους που οδήγησε σε μείωση του κόστους συναλλαγών και επενδύσεων την περασμένη περίοδο.
Το πόσο αποτελεσματική ή/και αποδοτική θα καταστεί η χρήση κεφαλαίων στην νέα εποχή αναμένεται να εξεταστεί. Αλλά σίγουρα μικρότερες οικονομίες ή/και οικονομίες που μέχρι πρόσφατα βρισκόντουσαν μεταξύ των νέων αυτών πόλων, θα αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα προβλήματα. Αφού ήδη τίθεται θέμα στρατοπέδων με την απαίτηση να γίνει επιλογή και να είναι αποκλειστική. Έκδηλα είμαστε ήδη σε αχαρτογράφητα νερά και οφείλουν όλοι να κινούνται πολύ προσεχτικά και μετρημένα.
* Διδάκτορας Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου του Cambridge.
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE