Κριστιάν Χατζημηνάς στην HJ: Το όραμά μας είναι μια ελληνική επιχειρηματική… απόβαση στις ΗΠΑ

Ο Κριστιάν Χατζημηνάς είναι ο νέος πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ) μιας οργάνωσης που φτιάχτηκε πριν μερικές δεκαετίες με βασικό στόχο να απενοχοποιήσει την επιχειρηματικότητα στη χώρα.

Έχοντας πετύχει σε μεγάλο βαθμό τον βασικό της στόχο εδώ και μερικά χρόνια έχει αναπροσαρμόσει τη στρατηγική της και έχει ένα βασικό όραμα: Την εξωστρέφεια των Ελλήνων επιχειρηματιών στα πρότυπα των αρχαίων ελλήνων που δεν αρκούνταν μόνον στις εξαγωγές.

Απόβαση είναι η λέξη κλειδί που χρησιμοποιεί για να περιγράψει όσα πιστεύει ο ίδιος αλλά και η ΕΕΝΕ ότι μπορούν να πετύχουν οι Έλληνες επιχειρηματίες στο εξωτερικό. Και δεν μιλά μόνο για τους κορυφαίους αλλά κυρίως και για τους μικρομεσαίους.

Ο κ. Χατζημηνάς ως πρόεδρος του EFA Group, όπως τονίζει, μιλάει από προσωπική πείρα και γνωρίζει ότι όλα όσα λέει μπορούν να γίνουν στην πράξη.

Παράλληλα μας μιλά για τα προβλήματα της οικονομίας στην εποχή της πανδημίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Δεν πιστεύει ότι οι επόμενες εκλογές θα επηρρεάσουν αρνητικά την ελληνική οικονομία και μας αναλύει την πρόταση για επαναβιομηχανοποίηση της χώρας μέσω της απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων, με την παράλληλη παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους.

Η συνέντευξη του Κριστιάν Χατζημηνά στον Παντελή Ζαγοριανίτη

• Κύριε Χατζημηνά η συνάντησή μας αυτή έχει ως αφορμή την ανάδειξή σας στην προεδρία της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών μετά από χρόνια θητείας στο διοικητικό συμβούλιο όπου ήσασταν πρώτος αντιπρόεδρος. Μπορούμε να πούμε να πούμε ότι ξεκινάει μια νέα περίοδος γι αυτή τη συλλογική προσπάθεια; Υπάρχουν κάποιοι στόχοι και κατευθύνσεις;

Δεν είναι μια καινούργια αρχή γιατί τα τελευταία 10 χρόνια με την προεδρία του Βασίλη Αποστολόπουλου και το υπόλοιπο διοικητικό συμβούλιο έχει δημιουργηθεί η κατάλληλη πλατφόρμα και η ΕΕΝΕ έχει ανέβει επίπεδο. Τώρα θέλω να πιστεύω θα κάνουμε ένα ακόμη βήμα. Να πάμε στο επόμενο επίπεδο…

• Το οποίο είναι;

Η ΕΕΝΕ δεν είναι εργοδοτική ένωση ούτε αφορά σε εταιρείες, αλλά σε επιχειρηματίες. Είναι μια ένωση που ξεκίνησε εδώ και παραπάνω από 30 χρόνια για να απενοχοποιήσει την επιχειρηματικότητα που πολλοί τη θεωρούσαν «μίασμα». Και δημιουργήθηκε γι’ αυτό το σκοπό. Για να προβάλει την επιχειρηματικότητα. Όλα αυτά τα χρόνια η ΕΕΝΕ ήταν μια μικρή αλλά δυναμική ομάδα. Θυμάμαι όταν πρωτοξεκίνησε ήταν ζήτημα να είχε 40 μέλη. Τώρα είμαστε 175 αλλά έχουμε πάρα πολλές αιτήσεις για νέες συμμετοχές και πιστεύω ότι θα φτάσουμε σύντομα στα 250.

Το μέλημά μας όμως δεν είναι ο αριθμός αλλά και η ποιότητα των συμμετεχόντων. Δεν κοιτάζουμε αλλά τον τζίρο αλλά παράλληλα και το αποτύπωμα στην κοινωνία. Τι έχει να πει για να βοηθήσει την επιχειρηματικότητα.

Το βασικό μας μέλημα είναι να βοηθήσουμε την κάθε κυβέρνηση να σταθεί δίπλα στην επιχειρηματικότητα. Τα τελευταία 10 χρόνια έγινε σαφές ότι η επιχειρηματικότητα δεν βοηθιέται αν δεν έχει μια ευρύτερη συναίνεση. Αυτό έχει απτά παραδείγματα εφαρμογής.

Αυτή τη στιγμή το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε αρκετούς ανθρώπους για να βοηθήσουν την Ελλάδα να προχωρήσει. Το brain drain αποτέλεσε ένα μεγάλο πλήγμα στην ανάπτυξη με την απώλεια χιλιάδων εξειδικευμένων στελεχών.

Άρα το μεγάλο μέλημα για εμάς είναι πως θα κάνουμε reengineering το έμψυχο δυναμικό που έχουμε. Για παράδειγμα έχουμε καλούς μηχανικούς αλλά το ζητούμενο είναι πως θα ενταχθούν στην παραγωγή. Επειδή το περιβάλλουν αλλάζει και η επιχειρηματικότητα επίσης, αυτή τη στιγμή η βασική της ανάγκη είναι το έμψυχο υλικό.

• Οι ελληνικές κυβερνήσεις βοηθάνε ή έστω κατανοούν και προσπαθούν; Υπάρχουν αγκυλώσεις και εμπόδια; Και μπορούμε να μιλήσουμε για βελτίωση;

Σίγουρα βελτιώνεται. Αλλά σίγουρα υπάρχουν και αγκυλώσεις. Πρέπει να έχεις ανοιχτό μυαλό για να εξετάσεις τις προτάσεις που σου γίνονται ειδικά αν είναι βασισμένες στην μη πεπατημένη. Αυτό που έχει αλλάξει αυτά τα χρόνια είναι ότι όλοι συμφωνούμε στην αφετηρία και στον τελικό στόχο. Από εκεί υπάρχουν πάντοτε ζητήματα προς επίλυση.

• Ας δούμε ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι σας σε σχέση και με τον χρόνο.

Ο βασικός μας στόχος είναι να ανεβάσουμε το επίπεδο των εργαζόμενων προφανώς και τις οικονομικές τους απολαβές χωρίς παράλληλα να μειωθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Και το δεύτερο μας μεγάλο μέλημα, το οποίο ξεκίνησα ως αντιπρόεδρος, και εκεί θέλω να επικεντρωθούμε σήμερα -καθώς η Hellas Journal έχει μεγάλη απήχηση και παρέμβαση εκτός από την Ελλάδα και στις ΗΠΑ- είναι το πως θα συνδέσουμε περαιτέρω την Ελλάδα με τους τρεις σημαντικούς εταίρους που έχει: ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία.

Σίγουρα υπάρχουν και άλλες χώρες, αλλά κακά τα ψέματα, επικεντρωνόμαστε σε αυτές τις τρεις γιατί είναι ίσως οι σημαντικότερες για την Ελλάδα.

• Πιστεύετε ότι η ανάπτυξη επιχειρηματικών σχέσεων με αυτές τις χώρες, εκτός από την οικονομία θα βοηθήσει και την επιχειρηματικότητα;

Το είπα και πρόσφατα σε μια εκδήλωση με το Ελληνοαμερικάνικο επιμελητήριο με 12 βουλευτές από το Κογκρέσο των ΗΠΑ, με τους οποίους είχαμε πραγματικά γόνιμη συζήτηση: Στην ΕΕΝΕ σίγουρα πιστεύουμε στις αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Βοηθάνε. Και μάλιστα το νέο κύμα είναι πολύ περισσότερο ποιοτικό και όχι ευκαιριακό.

Στην ΕΕΝΕ όμως ο τελικός στόχος είναι ακριβώς το αντίθετο. Εμείς θέλουμε οι ελληνικές επιχειρήσεις να αποβιβαστούν στο εξωτερικό.

• Πολύ ενδιαφέρον και πολύ φιλόδοξο, αλλά πως γίνεται πράξη;

Αυτό γίνεται με το να κατανοηθεί από κάθε μικρομεσαία επιχείρηση η ανάγκη και τα οφέλη. Δεν είναι εύκολο, αλλά γίνεται και το λέω από προσωπική εμπειρία, γιατί δεν μου αρέσει να μιλάω θεωρητικά.

Τα ατού μας είναι συγκεκριμένα. Πρώτο είναι το DNA. Από αρχαιοτάτων χρόνων είχαμε τους Έλληνες που δεν τους αρκούσαν μόνον οι εξαγωγές. Αποβιβάζονταν και έκαναν αποικίες. Γιατί έχτιζαν σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, γι αυτό άνθισε αυτός ο πολιτισμός. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε πλέον συγκεκριμένα παραδείγματα για να πούμε το έκαναν και να τους πείσουμε ότι μπορούν να το κάνουν και αυτοί.

Οι εξαγωγές είναι ένα πρώτο βήμα αλλά χρειάζονται πιο τολμηρά βήματα. Ένα παράδειγμα είναι η Chipita που το έχει κάνει σε πολλές χώρες.

Πέρα από τις μεγάλες εταιρείες έχουμε αρχίσει να έχουμε παραδείγματα και από αρκετές μικρότερες.

Η μόνιμη κερδοφόρος εξωστρέφεια προϋποθέτει «αποβίβαση».

Εφόσον οι μικρομεσαίες πεισθούν ότι το μοντέλο αυτό δουλεύει και αυτός είναι ο ρόλος της ΕΕΝΕ να τους ενθαρρύνει.

Για παράδειγμα. Στόχος μας είναι να μειώσουμε τις συζητήσεις με πολιτικούς και decision makers γιατί εκεί έχουμε ήδη πετύχει αρκετά πράγματα και να καλέσουμε επιχειρηματίες να πούνε στους υπόλοιπους επιχειρηματίες για το έκαναν, πως το έκαναν και πως πέτυχαν.

• Οι ΗΠΑ είναι μεγαλύτερη και πιο ανοιχτή αγορά. Εκεί τι προεργασία έχει γίνει ή σχεδιάζεται να γίνει; Με ποιο τρόπο μπορεί να τους βοηθήσετε;

Κάναμε κάποια βασικά πρώτα βήματα γιατί την ΕΕΝΕ International την ξεκινήσαμε πριν 4 χρόνια, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο. Για παράδειγμα συνδεθήκαμε με οργανώσεις όπως η HALC, στηρίξαμε συνέδρια.

Τώρα όμως βλέπουμε πραγματικά ευήκοα ώτα στις ΗΠΑ, επιχειρηματικά και πολιτικά, σε σχέση με την Ελλάδα. Έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπουν την Ελλάδα.

Αν όμως θέλει κράτη όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία να σε ακούσουν πρέπει να μην πας μόνο να παρακαλάς να επενδύσουν στη χώρα σου, αλλά να επενδύσεις και εσύ σε αυτά.

Να δημιουργήσεις και εσύ προστιθέμενη αξία για κοινό όφελος. Ακόμη και τα εθνικά μας συμφέροντα θα εξυπηρετηθούν πολύ περισσότερο αν πάμε εμείς σε αυτούς.

Ζούμε μια εποχή που η εύρεση κεφαλαίων δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το πρώτο είναι η επενδυτική ευκαιρία, η ιδέα. Αυτό που έγινε στην Ελλάδα από το 2014 ήτανε με μια έννοια το καλύτερο, χειρότερο πράγμα που μπορούσε να μας συμβεί. Ο κόσμος ξύπνησε. Είχαμε τέτοια ανάγκη που ανακαλύψαμε πάλι τους εαυτούς μας.

Τώρα είναι η ώρα, είμαστε στο καλύτερο σημείο ειδικά με τις ΗΠΑ και εμείς σαν ΕΕΝΕ θα δώσουμε αυτό που πραγματικά χρειάζεται η Ελλάδα από εμάς: Να βοηθήσουμε τους Έλληνες επιχειρηματίες να πάνε στην αμερική.

• Η ελληνική πολιτεία πόσο μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση;

Ευτυχώς έχουν αλλάξει αρκετά. Και χαίρομαι ειδικά γιατί οι μπροστάρηδες από την κυβέρνηση έρχονται τώρα και από το υπουργείο Εξωτερικών. Θα σας πω όμως κάτι. Προσωπικά επειδή ως εταιρεία κινούμεθα στο χώρα της άμυνας και της αεροδιαστημικής έχω καταλάβει ότι εμείς οι επιχειρηματίες πρέπει να βοηθάμε το κράτος με συγκεκριμένα πράγματα. Δεν μπορούμε να λέμε απλώς στο κράτος θέλουμε να μας βοηθήσεις να πάμε στις ΗΠΑ. Πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι. Εκεί χωλαίνουμε. Για να λέμε και τα δικά μας κακά. Για παράδειγμα δεν μπορεί ένας πρέσβης να σου πουλήσει το λάδι σε μια χώρα. Μπορεί όμως να σε βοηθήσει για να λύσεις συγκεκριμένα και εντοπισμένα από σένα εμπόδια.

Ο ρόλος της ΕΕΝΕ λοιπόν δεν είναι να υποκαταστήσει το Ελληνοαμερικάνικο Επιμελητήριο, το οποίο κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά, είναι να πείσει τους Έλληνας να επενδύσουν στις ΗΠΑ. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο.

Θα σας πως ένα παράδειγμα. Εμείς ως εταιρεία επενδύσαμε στο Μέριλαντ και τώρα θα χτίσουμε ένα εργοστάσιο στο Πλίμουθ της Μινεσότα, και δεν πρόκειται για μια τεράστια επένδυση. Ξέρετε πόσες πολιτείες έχουν ενδιαφερθεί για εμάς; Ήρθε ο κυβερνήτης της Βιρτζίνια στην Ελλάδα και μας ρωτούμε αν μπορούμε να επενδύσουμε και στη δική του Πολιτεία.

• Προφανώς και εκεί υπάρχουν ανάγκες…

Σωστό και ξέρετε ότι πλέον αρχίζει να γίνεται κατανοητό πως όταν επενδύεις στο εξωτερικό παράγεις πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας και στην ίδια σου τη χώρα. Αλλάζει το frame της συζήτησης. Γίνεσαι από πωλητής, αγοραστής…

Έχουμε την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και όλα τα επακόλουθα, σε οικονομικό επίπεδο κυρίως, και έχουμε και τις επικείμενες εκλογές στην Ελλάδα. Ειδικά για τις εκλογές υπάρχει ένα ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας. Αυτά το καθένα ξεχωριστά και τα δυο μαζί πόσο επηρεάζουν τους δικούς σας στόχους και γενικότερα την επιχειρηματικότητα στην χώρα;

Εγώ πιστεύω ότι δεν την επηρεάζει. Γιατί οι δυνάμεις της δημιουργίας και της επιχειρηματικότητας με τον Α ή Β τρόπο έχουν εγκατασταθεί στις περισσότερες πολιτικές δυνάμεις. Έχει επικρατήσει το υγιές επιχειρείν. Παρότι εγώ προσωπικά πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει αστάθεια, ακόμη κι υπάρξει ίσως αυτό σπρώξει ακόμη περισσότερο τις ελληνικές επιχειρήσεις να τολμήσουν να δουν προς τα έξω. Αλλά δεν θα χρειαστεί νομίζω γιατί έχει επικρατήσει ωριμότητα σε όλα τα επίπεδα. Το σύστημα έχει ισορροπήσει. Έχω μεγαλύτερο φόβο για παγκόσμιο στασιμοπληθωρισμό, παρά οτιδήποτε άλλο.

• Συνολικά ποια είναι η εκτίμησή σας για την παγκόσμια οικονομία;

Δεν είμαι αισιόδοξος ειδικά για του χρόνου, ως προσωπική άποψη. Και σίγουρα δεν μπορώ να προβλέψω πόσο μεγάλη θα είναι η διόρθωση που θα γίνει. Αυτό που όμως και προσωπικά και ως ΕΕΝΕ μας ενδιαφέρει είναι το πως θωρακίζουμε τη χώρα μας απέναντι σε τέτοια ενδεχόμενα. Και απέδειξε περίτρανα και η περίοδος του Covid ένα από τα πράγματα που πρέπει να γίνουν στη χώρα μας είναι η επαναβιομηχανοποίηση. Αυτό δεν αφορά μόνο την κλασσική βιομηχανία αλλά πολλά ακόμη. Ακόμη και το shipping πρέπει να βιομηχανοποιηθεί στη στεριά: Να δημιουργηθούν διάφορες εταιρείες που θα προσφέρουν software και hardware, τα ναυπηγεία. Όλα αυτά για να γίνουν πρέπει να δοθεί έμφαση στο έμψυχο υλικό. Όπως για παράδειγμα η Εσθονία που έκανε θαύματα.

• Είναι προσανατολισμένη η ελληνική πολιτεία (κοινωνία, εκπαίδευση, οικονομία) σε αυτή την ανάγκη;

Η απάντηση είναι στο ερώτημα μπορεί οποιοδήποτε κράτος να κάνει αυτό το άλμα χωρίς να βρει έναν έξυπνο τρόπο να γίνει από κάτω προς τα πάνω αντί από πάνω προς τα κάτω; Και τι εννοώ με αυτό: Ως ΕΕΝΕ είχαμε προτείνει εδώ και πολλούς μήνες τη σύνδεση του μη μισθολογικού κόστους με την ψηφιοποίηση, την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων από τους εργαζόμενους. Και έχουμε προτείνει ότι για κάθε πιστοποιημένο εργαζόμενο να υπάρξει σοβαρότατη μείωση. Να επιβραβευθούν δηλαδή και οι εταιρείες και οι εργαζόμενοι. Εμείς το κάνουμε ήδη στον δικό μας το όμιλο, γιατί δεν θέλω, όπως είπα και πριν, να μιλάω θεωρητικά. Τα αποτελέσμα είναι πολύ ενθαρρυντικά και να σκεφτεί κανείς ότι είμαστε ακόμη στα πρώτα στάδια.

Εάν οι κυβερνήσεις καταλάβουν και ασπαστούν αυτή τη φιλοσοφία τότε θα έχουμε καλύτερο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα εάν ένας εργαζόμενος γνωρίζει ότι αφιερώνοντας μερικές επιπλέον ώρες την εβδομάδα στην εκπαίδευσή του στο τέλος θα έχει απτή μισθολογική βελτίωση και αν η επιχείρηση γνωρίζει ότι αυτό θα προκαλέσει όφελος και στο δικό της τελικό μισθολογικό κόστος τότε θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα προόδου. Αυτός είναι ο ρόλος της ΕΕΝΕ. Δεν είναι οι γενικόλογες θεωρητικές συμβουλές και παροτρύνσεις. Αλλά συγκεκριμένες προτάσεις με απτό μετρήσιμο αποτέλεσμα. Ναι έχουν γίνει βήματα αλλά ποτέ δεν θα φτάσουμε εκεί που πρέπει αν δεν υπάρξει ένα κύμα από κάτω προς τα πάνω.

• Το σχολείο δεν είναι ένα μέρος αυτής της διαδικασίας;

Σίγουρα είναι καλύτερα τα πράγματα στις νεώτερες γενιές. Έχουν μεγαλύτερη εξοικείωση με τις ψηφιακές δεξιότητες αλλά όταν έρθουμε στην πραγματική ζωή πρέπει να βρεις τον τρόπο να βάλουν τις δεξιότητές τους στην παραγωγική διαδικασία, στην κάθε εταιρεία συγκεκριμένα. Και αυτό γίνεται όταν κάποιος έχει ωριμάσει.

• Για να ολοκληρώσουμε έχετε μια γενικότερη αισιοδοξία ότι τα πράγματα μπορεί να πάνε καλύτερα και μια στόχευση μέσω της ΕΕΝΕ ότι θα πετύχετε συγκεκριμένους στόχους. Έχετε χρονικό ορίζοντα για πιο απτά αποτελέσματα;

Η θητεία μας είναι τετραετής. Και έχει γίνει τόσο καλή προεργασία και έτσι πιστεύω ότι έχουμε τη βάση να πάμε ακόμη καλύτερα και πιο γρήγορα. Αλλά λόγω του ότι είσαστε η Hellas Journal, θέλω να επιμείνω και να πω ότι η αμερική είναι μεγάλη προτεραιότητα για εμάς. Είναι μεγάλη αγορά, έχουμε μια καταπληκτική ομογένεια και πιστεύουμε ότι οι Έλληνες αντί να λένε στους ομογενείς ελάτε να επενδύσετε στον τόπο της καταγωγής σας θα λέμε ελάτε να επενδύσουμε εμείς στη δικά σας Πολιτεία. Ελάτε να το κάνουμε μαζί.

Και αυτό θα βοηθήσει εκτός των άλλων και την ασφάλεια της χώρας μας. Με το χτίσιμο αυτής της αμφίδρομης σχέσης.

Ρέγκλινγκ: Συνεχής η μεταρρυθμιστική πρόοδος της Ελλάδας * Εκταμίευση δόσης ύψους 747,72 εκατ. ευρώ

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE