Και ξαφνικά είδαμε …ενδιαφέρον για τους υδρογονάνθρακες: Αργήσαμε και κάθε ολιγωρία είναι αδικαιολόγητη και ύποπτη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Ελλάδα που παρουσιάζει ο κ. Μητσοτάκης δεν υπάρχει στην πραγματική ζωή»: Επίθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ στον πρωθυπουργό για την ακρίβεια και τα εργασιακά

Μητσοτάκης στην ΟΝΝΕΔ: Δεν υπάρχει ισχυρό κόμμα αν δεν συνομιλεί με τη νεολαία, πολλές από τις πολιτικές μας αφορούν πρωτίστως τη νέα γένια [video]

Μήνυμα Μητσοτάκη: Αυτοί που ανησυχούν για τον διάλογο με την Τουρκία να πουν την εναλλακτική – Τι είπε για τις θέσεις Καραμανλή και Σαμαρά

Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ

Την Τρίτη 12 Απριλίου 2022 ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ανακοίνωσε ότι θα αρχίσουμε έρευνα για υδρογονάνθρακες, αλλά η ΑΟΖ δεν υπάρχει πουθενά στην ομιλία του, ίσως  για να μη εκνευρίσει τον Ερντογάν και αρχίσει ο τελευταίος να ζητάει να μοιραστούμε μαζί του τον πλούτο των οικοπέδων μας.

Ουσιαστικά, στην εισαγωγή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι δεν θα ψάχναμε για υδρογονάνθρακες, αν δεν μας ανάγκαζε ο πόλεμος της Ουκρανίας!

Αυτό είναι αλήθεια, διότι για σχεδόν ένα έτος με δηλώσεις του ιδίου και του ΥΠΕΞ Δένδια ετοιμαζόταν να ενταφιάσει την ΑΟΖ,  μια και δεν επιθυμούσε την εξόρυξη των υδρογονανθράκων μας στην Ανατολική Μεσόγειο,ακολουθώντας την πολιτική της ΕΕ για απεξάρτηση από τα  ορυκτά καύσιμα λόγω της κλιματικής κρίσης, αλλά οι παγκόσμιες τεκτονικές αλλαγές καθιστούν επιτακτική την διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας, με εκμετάλλευση όλων των εθνικών πόρων.

Τώρα μετά όμως πολυετείς καθυστερήσεις τρέχουμε και δεν προλαβαίνουμε.

Ήταν εξαιρετική η ανάλυση του Ζαχαρία Μίχα όταν εξήγησε:

«Δεν πέρασαν παρά μερικές ώρες από τις πρωθυπουργικές ανακοινώσεις και άρχισαν ήδη να ακούγονται φωνές κριτικής «γιατί αργήσαμε». Αυτά όχι από όσους δικαιολογημένα μπορούν να ασκήσουν τέτοια κριτική, αλλά ακόμα και από αυτούς που ειρωνεύονταν όσους λέγαμε ότι είναι απαράδεκτο να γυρίζουμε την πλάτη στον δυνάμει ενεργειακό πλούτο, υψώνοντας παράλληλα και τη σημαία της οικολογίας και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), λες και το ένα αποκλείει το άλλο.

Οι όψιμοι υποστηρικτές των ερευνών για υδρογονάνθρακες ξέχασαν ότι όποιος τολμούσε να μιλήσει για την ανάγκη επίσπευσης των ερευνών υδρογονάνθρακες ριχνόταν στην «πυρά». Κι όχι τυχαία. Οργανωμένα οικονομικά συμφέροντα έκαναν τα πάντα για να υπονομεύσουν και τελικά να σταματήσουν τις έρευνες για τους υδρογονάνθρακες.»

Οι φημισμένοι και άφαντοι υδρογονάνθρακες

Σήμερα η εικόνα για τον θαλάσσιο ορυκτό μας πλούτο έχει αλλάξει ριζικά και η πιθανότητα σε μια δεκαετία να βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να μιλάμε για το θαύμα των υδρογονανθράκων, δεν αποτελεί πλέον όνειρο θερινής νυκτός, αρκεί βέβαια να κάνουμε σωστή και σοβαρή δουλειά, κάτι για το οποίο δεν φημιζόμαστε. Παρακολουθώντας την αρθρογραφία τα τελευταία χρόνια, είναι δύσκολο να μην ενθουσιάζεται κανείς με τους αριθμούς που κυκλοφορούν για τον θαλάσσιο ορυκτό πλούτο της Ελλάδας, που υπολογίζεται σε δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και  σε τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Είναι φυσιολογικό μια χώρα που υπέστη μια φοβερή οικονομική καθίζηση τη τελευταία δεκαετία, να ονειρεύεται τα δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα από την προσδοκώμενη εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

Σε πέντε θαλάσσιες και μια χερσαία περιοχή που είχαν παραχωρηθεί στο παρελθόν θα προχωρήσουν με ταχύτερο ρυθμό οι διεργασίες για τη διερεύνηση της ύπαρξης κοιτασμάτων. Πρόκειται για τις περιοχές βορειοδυτικά της Κέρκυρας,το Ιόνιο, τον Κυπαρισσιακό κόλπο, θαλάσσιες περιοχές Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης, καθώς και τα Ιωάννινα. Στις περιοχές της Κρήτης η ερευνητική κοινοπραξία αποτελείται από τις εταιρίες Total, ExxonMobil και Ελληνικά Πετρέλαια, ενώ στην Κέρκυρα δραστηριοποιείται η κοινοπραξία Energean – ΕΛΠΕ, στο Ιόνιο και τον Κυπαρισσιακό τα ΕΛΠΕ και στα Ιωάννινα η Energean.

Πέρασαν 40 χρόνια και ακόμα αγνοούμε τι ακριβώς προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας και όταν αναφερόμαστε στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) μπερδεύουμε, χρόνια τώρα, την διαφορά μεταξύ της ανακήρυξής και της οριοθέτησής της. Ακόμα και σήμερα ακούμε δημοσιογράφους και αναλυτές να την αποκαλούν Ανεξάρτητη Οικονομική Ζώνη ή Ανώνυμη Οικονομική Ζώνη!

Η Ιστορία της οριοθέτησης της ΑΟΖ

Για να κατανοήσουμε τι διακυβεύεται, χρειάζεται να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την θέση των Αμερικανών και των Τούρκων, που ζητούν η Τουρκία να «συμμετάσχει» στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι χώρες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την θέσπιση της UNCLOS, προσπάθησαν να διατυπώσουν κάποια φόρμουλα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών των παράκτιων κρατών. Δυστυχώς, δεν τα κατάφεραν και τα άρθρα της UNCLOS απλώς απέφυγαν να υιοθετήσουν μια ξεκάθαρη θέση ανάμεσα στις δυο αντιμαχόμενες τάσεις, δηλαδή αυτής της “μέσης γραμμής” ή ίσης απόστασης (equidistance) και αυτής της ευθυδικίας (equity).

Έτσι, διαπιστώνουμε ότι πολλές διαφορές έχουν επιλυθεί με την αρχή της ίσης απόστασης, αλλά και άλλες που έχουν επιλυθεί με την αρχή της ευθυδικίας.
Σε πολλές περιπτώσεις ορισμένα κράτη δέχονται και τις δύο αρχές ανάλογα με τα συμφέροντά τους σε διαφορετικές θαλάσσιες ζώνες. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ υιοθετούν την αρχή της ευθυδικίας στην διαφορά τους με τον Καναδά στον κόλπο του Μέιν (Maine), ενώ αντίθετα προκρίνουν την αρχή της μέσης γραμμής στην συμφωνία τους με το Μεξικό.

Βέβαια οι πλούσιοι Αμερικανοί δεν πρόσφεραν στους φτωχούς Μεξικάνους ένα μέρος της δικής τους ΑΟΖ για να συνεκμετάλλευση!  Κανένα κράτος του πλανήτη μας δεν έχει κάνει ένα τέτοιο δώρο σε ένα γειτονικό του κράτος.

Μετά από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, επιτεύχθηκε ένας συμβιβασμός για την οριοθέτηση στην δέκατη σύνοδο της UNCLOS III ,που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη από τις 9 Μαρτίου έως τις 10 Απριλίου 1981. Ο Πρόεδρος της UNCLOS III Tommy Koh της Σιγκαπούρης πέτυχε ένα συμβιβασμό, που ενσωματώθηκε στο κείμενο της Διάσκεψης ως εξής:

Άρθρο 74 Οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές

1. Η οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ κρατών με έναντι ή προσκείμενες ακτές πραγματοποιείται κατόπιν συμφωνίας με βάση το διεθνές δίκαιο, όπως ορίζεται στο άρθρο 38 του καταστατικού του διεθνούς δικαστηρίου, με σκοπό την επίτευξη δίκαιης λύσης.
2. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, τα ενδιαφερόμενα κράτη προσφεύγουν στις διαδικασίες που προβλέπονται στο μέρος XV.
3. Εκκρεμούσης της συμφωνίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1, τα ενδιαφερόμενα κράτη, σε πνεύμα κατανόησης και συνεργασίας, καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την επίτευξη προσωρινών διευθετήσεων πρακτικού χαρακτήρα και, κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, για να μην θέσουν σε κίνδυνο ή παρεμποδίσουν την επίτευξη οριστικής συμφωνίας. Οι διευθετήσεις αυτές δεν επηρεάζουν την τελική οριοθέτηση.
4. Όπου ισχύει συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών, τα ζητήματα που αναφέρονται στην οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της εν λόγω συμφωνίας.

Μπορεί να υποστηριχθεί ότι η παραπομπή στο διεθνές δίκαιο και σε μια «δίκαιη» λύση είναι υπερβολικά αόριστη, καθώς δεν έχουν προσδιοριστεί ή διευκρινιστεί οι ακριβείς παράγοντες που πρέπει να συνυπολογισθούν.

Το Αμερικανικό Σχέδιο

Το αμερικανικό σχέδιο δεν είναι πλέον καθόλου μυστικό. Οι Αμερικανοί θέλουν με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια. Επιθυμούν, όπως το αποκαλούν, ένα «package deal» που να περιλαμβάνει την συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Το πρόβλημα με αυτή την συνεκμετάλλευση είναι ότι η Κύπρος και η Ελλάδα θα υποχρεωθούν να μοιράσουν τον πλούτο των υδρογονανθράκων τους με μια χώρα που δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Βέβαια, πέρασε αρκετός καιρός για να αντιληφθούμε ότι και οι Τούρκοι και οι Αμερικανοί δεν μιλούσαν για συνεκμετάλλευση αλλά για συνδιαχείριση! Συνδιαχείριση σημαίνει  συνεκμετάλλευση μιας περιοχής ανεξάρτητα σε τίνος κράτους ΑΟΖ ανήκει αυτή η περιοχή. Δηλαδή επιθυμούν να συνεκμεταλλευθούν μια περιοχή νοτιοανατολικά της Κρήτης,  που ανήκει στην ελληνική ΑΟΖ.

Τα τελευταία γεγονότα, η σύσφιξη των σχέσεων Αμερικής και Τουρκίας που γίνεται επί ημερών Μπάιντεν ( από τον  κύριο Μπαιντενόπουλο οδηγούμαστε στον κύριο  Μπαιντένογλου) σημαίνει ότι η ταλαιπωρία μας θα συνεχιστεί με άγνωστες συνέπειες για μας.

Όπως πολύ σωστά γράφει ο Νίκος Μελέτης:

«Η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την Τουρκία, καθώς αν και η προσωπική αντιπάθεια του προέδρου Μπάιντεν προς τον Τ. Ερντογάν παραμένει, στην Ουάσιγκτον τα ηνία στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής έχουν πάρει οι επίγονοι της περιόδου Κλίντον, που θεωρούν ότι η Τουρκία είναι στρατηγικός πυλώνας της αμερικανικής πολιτικής ασφάλειας και ότι δεν μπορεί η χώρα αυτή να «χαθεί» για κανένα λόγο από το Δυτικό στρατόπεδο.»

Γιατί δεν ψάχνουμε και αλλού;

Βλέποντας τον χάρτη που παρουσίασε η κυβέρνηση για τα οικόπεδα που προορίζονται για έρευνα υδρογονανθράκων, μια ερώτηση έρχεται στο μυαλό. Γιατί μόνο σε αυτές τις περιοχές; Γιατί οριοθετήσαμε την ΑΟΖ με την Αίγυπτο;

Ο επόμενος χάρτης δείχνει την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας με αυτή της Αιγύπτου, που πραγματοποιήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020. Από τότε όμως την ξεχάσαμε.

ΧΑΡΤΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΟΖ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΑΙΓΥΠΤΟΥ

Γατί η Ελλάδα αρνείται να δημιουργήσει οικόπεδα στην δική της ΑΟΖ (με γαλάζιο χρώμα), όπως έκανε η Αίγυπτος στην δική της ΑΟΖ; Γιατί κύριε Δένδια πήγατε στο Κάιρο και υπογράψατε αυτή την οριοθέτηση με τη Αίγυπτο και στείλατε πρόσφατα τις γεωγραφικές συντεταγμένες στον ΟΗΕ; Μήπως μας κατέλαβε πάλι το φοβικό σύνδρομο;

Επίλογος

Όπως σημείωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος στην τελευταία συνέντευξή του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ .

Η Τουρκία δεν είναι Ρωσία και κυρίως η Ελλάδα δεν είναι Ουκρανία, είναι μια δυτική, νατοϊκή, ευρωπαϊκή χώρα με πολλαπλούς θώρακες. Τώρα δε είναι λόγω του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης η πρακτικά τελευταία ευκαιρία αξιοποίησης των ορυκτών καυσίμων της Μεσογείου, αλλά αυτό προϋποθέτει ολοκλήρωση των οριοθετήσεων κατά το Διεθνές Δίκαιο. Λίγα χρόνια αργότερα η κλιματική κρίση θα καταστήσει ασύμφορη ή και απαγορευμένη την αξιοποίησή τους.

Η ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας στα επόμενα χρόνια πρέπει να είναι, παράλληλα με τη βιομηχανία του τουρισμού, αυτή των υδρογονανθράκων. Πρέπει να διαμορφωθεί μία συνεκτική στρατηγική σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο τη σωστή εξέλιξη του κλάδου και με γνώμονα τη συνετή διαχείριση του πλούτου που θα προκύψει προς όφελος των μελλοντικών γενεών.

Το παράδειγμα της Νορβηγίας είναι πολύ διδακτικό προς αυτή την κατεύθυνση. Ο χρόνος όμως πιέζει και κάθε ολιγωρία είναι αδικαιολόγητη.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ

Τα «σενάρια» κατάρρευσης της Τουρκίας οδηγούν στην αναβάθμισή της: Βολικά αφηγήματα τα οποία στηρίζονται σε ψευδαισθήσεις