Τον αλήστου μνήμης Γιανουκόβιτς θέλει για αχυράνθρωπό του στο Κίεβο ο Πούτιν: Ποιο είναι το «φτωχόπαιδο» με τη μεγάλη ζωή
O Viktor Yanukovych καταθέτει το 2016 για τα γεγονότα της Πλατείας Μαϊντάν.EPA/ROMAN PILIPEY
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ετοιμάζεται να επαναφέρει στην εξουσία τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, εάν οι δυνάμεις του καταφέρουν να καταλάβουν το Κίεβο και να απομακρύνουν τη σημερινή δημοκρατικά εκλεγμένη ηγεσία της χώρας, υποστηρίζει ουκρανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος .
Η Ukrayinska Pravda, επικαλείται έναν ουκρανό αξιωματούχο πληροφοριών που υποστηρίζει ότι ο Γιανουκόβιτς, -ο οποίος ζει εξόριστος στη Ρωσία από τότε που ανετράπη στην Ουκρανία το 2014 – αναμένει στη Λευκορωσία, περιμένοντας τα ρωσικά στρατεύματα να πάρουν το Κίεβο και τον Πούτιν να τον ανακηρύξει νέο πρόεδρο της χώρας.
Ποιος είναι ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς;
Ο 72χρονος Γιανουκόβιτς ήταν πρόεδρος της Ουκρανίας από το 2010 μέχρι που ανετράπη τον Φεβρουάριο του 2014 μετά από εκτεταμένες διαμαρτυρίες για την απόφασή του να απορρίψει τη συμφωνία της χώρας να ευθυγραμμιστεί πιο στενά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με το βλέμμα προς τη μελλοντική ένταξη στο μπλοκ. και αντ’ αυτού να επιδιώξει ένα πακέτο οικονομικής διάσωσης της Ρωσίας και στενότερους δεσμούς με τη Μόσχα.
Πολλοί Ουκρανοί και πολλές διεθνείς οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών είχαν επίσης επικρίνει τον Γιανουκόβιτς ότι ήταν επικεφαλής μίας διεφθαρμένης διοίκησης, συμπεριλαμβανομένων των κατηγοριών ότι υπεξαίρεσε κεφάλαια από την κυβέρνηση.
Κατηγορείτο επίσης ότι υπεξαίρεσε κρατικά χρήματα και ευνοούσε μια μικρή ομάδα πλούσιων Ουκρανών μεγιστάνων, συμπεριλαμβανομένου του γιου του, Ολεξάντρ Γιανουκόβιτς, και μελών της ευρύτερης οικογένειάς του. Ότι συγκέντρωσε επίσης μια μεγάλη προσωπική περιουσία.
Ο δημόσιος υπάλληλος με τη χλιδάτη ζωή
Παρά το γεγονός ότι εργάστηκε για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως στέλεχος επιχειρήσεων μεσαίου επιπέδου και στη συνέχεια ως δημόσιος υπάλληλος και πολιτικός, ο Γιανουκόβιτς έζησε έναν μία μεγάλη ζωή. Το πολυτελές κτήμα του στα περίχωρα του Κιέβου, που ονομάζεται Mezhyhirya, περιείχε μια γιγάντια ξύλινη έπαυλη με στέγη από καθαρό χαλκό, έναν ιδιωτικό ζωολογικό κήπο, υπόγειο σκοπευτήριο, γήπεδα τένις, μια αίθουσα μπόουλινγκ και ένα γήπεδο γκολφ 18 οπών.
Ντονμπάς και πολιτική άνοδος
Γεννημένος σε μια φτωχή οικογένεια στην περιφέρεια του Ντόνετσκ, στη βαριά ρωσόφωνη περιοχή του Ντονμπάς, ο Γιανουκόβιτς ήταν διευθυντής εταιρείας φορτηγών και μεταφορών προτού διοριστεί αντιπρόεδρος και στη συνέχεια επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης της Περιφέρειας Ντόνετσκ το 1996 και το 1997.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα διόρισε τον Γιανουκόβιτς πρωθυπουργό της χώρας το 2002 και ο διορισμός του επιβεβαιώθηκε από το νομοθετικό σώμα της χώρας, με ισχνή πλειοψηφία. Θεωρήθηκε ως φιλορώσος, αν και δήλωσε δημόσια ότι υποστήριξε την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Το υπουργικό συμβούλιο του συμφώνησε επίσης να στείλει Ουκρανούς στρατιώτες για να υποστηρίξουν τον υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμό στον πόλεμο του Ιράκ το 2003, παρόλο που είχε ταχθεί εναντίον της Ουκρανίας που επιδιώκει την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Νοθεία
Το 2003, ο Γιανουκόβιτς έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος, αντλώντας μεγάλο μέρος της υποστήριξής του από τις νότιες και ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες παραδοσιακά θεωρούνταν πιο φιλορωσικές. Στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στα τέλη Οκτωβρίου, κανένας υποψήφιος δεν ξεπέρασε το όριο του 50% για να εκλεγεί, επομένως διεξήχθη επαναληπτικές εκλογές ένα μήνα αργότερα. Σε εκείνη την ψηφοφορία, ο Γιανουκόβιτς ανακηρύχθηκε νικητής, αλλά οι εκλογές στιγματίστηκαν από εκτεταμένες καταγγελίες για νοθεία που έγιναν τόσο από ομάδες της κοινωνίας των πολιτών της Ουκρανίας όσο και από διεθνείς εκλογικούς παρατηρητές.
Πορτοκαλί Επανάσταση
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα δύο μήνες συνεχών διαδηλώσεων, πολιτικής ανυπακοής και γενικών απεργιών, μια περίοδο που έγινε γνωστή ως Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας. (Οι διαδηλωτές είχαν υιοθετήσει τα πορτοκαλί χρώματα της προεκλογικής εκστρατείας που συνδέονται με τον αντίπαλο του Γιανουκόβιτς, Βίκτορ Γιουσένκο.) Το Ουκρανικό Ανώτατο Δικαστήριο κήρυξε άκυρες τις εκλογές και διέταξε μια εκ νέου ψηφοφορία για τα τέλη Δεκεμβρίου 2004, στην οποία ο Γιουσένκο ανακηρύχθηκε νικητής.
Αμέσως μετά τη νίκη του Γιουσένκο, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας ενέκρινε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς και προέτρεψε τον απερχόμενο πρόεδρο Κούτσμα να διορίσει προσωρινή κυβέρνηση. Αντίθετα, ο Γιανουκόβιτς παραιτήθηκε, λέγοντας αργότερα ότι το έκανε για να αποφύγει οποιαδήποτε πολιτική βία.
Μετά την παραίτησή του, ο Γιανουκόβιτς ηγήθηκε του κύριου κόμματος της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης ενάντια στην κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής την τότε πρωθυπουργό Γιούλια Τιμοσένκο. Την ίδια στιγμή, το πολιτικό κόμμα του Γιανούκοβιτς, που ονομάζεται Κόμμα των Περιφερειών, πλησίασε ρητά τη Ρωσία, υπογράφοντας επίσημη συμφωνία συνεργασίας με το ρωσικό πολιτικό κόμμα Ενωμένη Ρωσία.
Δεύτερη προεδρική εκστρατεία
Το 2009, ο Γιανουκόβιτς έθεσε ξανά υποψηφιότητα για την ουκρανική προεδρία, νικώντας τελικά την Τιμοσένκο, την άλλη βασική υποψήφια, στον δεύτερο γύρο του Φεβρουαρίου 2010. Αρχικά, ο Γιανουκόβιτς είπε ότι η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ΕΕ ήταν ο «στρατηγικός στόχος» της χώρας, αλλά συνέχισε να λέει ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και ότι η χώρα πρέπει να επιδιώξει μια ουδέτερη θέση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας.
Το 2010, ο Γιανουκόβιτς ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία θα εγκαταλείψει τα αποθέματά της σε ουράνιο υψηλής εμπλουτισμού και θα μετατρέψει τους πυρηνικούς ερευνητικούς αντιδραστήρες της, τους οποίους είχε κληρονομήσει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, να λειτουργούν μόνο με καύσιμο ουρανίου χαμηλού εμπλουτισμού. Και οι δύο κινήσεις χαιρετίστηκαν διεθνώς ως θετικά βήματα στη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Ταυτόχρονα, ο Γιανουκόβιτς συμφώνησε να παρατείνει τη μίσθωση της Ρωσίας στις ναυτικές της βάσεις στην Κριμαία, οι οποίες επρόκειτο να λήγουν το 2017, για επιπλέον 25 χρόνια με δυνατότητα ανανέωσης για περαιτέρω πενταετία. Σε αντάλλαγμα, η Ουκρανία έλαβε έκπτωση στις αγορές ρωσικού φυσικού αερίου.
Ενώ ήταν πρόεδρος, ο Γιανουκόβιτς καταδικάστηκε ευρέως για τη δίωξη της αντιπάλου του Τιμοσένκο, η οποία καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση το 2011 για κατηγορίες διαφθοράς, που θεωρήθηκαν ευρέως ως πολιτικά υποκινούμενες. Στη συνέχεια, ο Γιανουκόβιτς αρνήθηκε να της δώσει χάρη ή να την αφήσει ελεύθερη.
Τελικά αφέθηκε ελεύθερη το 2014 μετά την εκδίωξη του Γιανουκόβιτς.
Ένταση με τη Ρωσία και υποταγή
Τον Νοέμβριο του 2013, ο Γιανουκόβιτς επρόκειτο να ταξιδέψει στο Βίλνιους της Λιθουανίας για μια σύνοδο κορυφής με την ΕΕ, όπου αναμενόταν ευρέως να υπογράψει μια συμφωνία που θα έθετε ένα πλαίσιο για τη σχέση της Ουκρανίας με το ευρωπαϊκό μπλοκ, συμπεριλαμβανομένων των προνομιακών όρων εμπορίου. Η συμφωνία θα είχε θέσει την Ουκρανία σε έναν ξεκάθαρο δρόμο για ενδεχόμενη ένταξη στην ΕΕ.
Όμως η συμφωνία και η κίνηση της Ουκρανίας πιο κοντά στην Ευρώπη εξόργισε τον Πούτιν, ο οποίος επιδόθηκε σε μια εκστρατεία οικονομικής πίεσης κατά της Ουκρανίας: διέκοψε τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας και μπλόκαρε σχεδόν όλες τις εισαγωγές από την Ουκρανία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση κατά 25% των εξαγωγών της Ουκρανίας και ώθησε την οικονομία της χώρας σε ύφεση. Το Κρεμλίνο απείλησε δημόσια ότι θα οδηγήσει την Ουκρανία σε χρεοκοπία για το δημόσιο χρέος της, εάν προχωρήσει στην εμπορική συμφωνία της ΕΕ.
Στις 21 Νοεμβρίου, ο Γιανουκόβιτς υπέκυψε στην πίεση και ξαφνικά μετέστρεψε πορεία, λέγοντας ότι δεν θα υπογράψει τη συμφωνία ευθυγράμμισης με την ΕΕ, αν και εξακολουθεί να ευνοεί την ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Αντίθετα, θα δεχόταν ένα πακέτο ρωσικής οικονομικής βοήθειας για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του χρέους της χώρας.
Η πτώση
Η απόφασή του πυροδότησε μια σειρά διαμαρτυριών, με επίκεντρο αρχικά την Πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου, ή Μαϊντάν, που έγινε γνωστή ως διαδηλώσεις του Euromaidan. Οι διαδηλωτές κατασκήνωσαν στην πλατεία και αρνήθηκαν να φύγουν εκτός εάν ο Γιανουκόβιτς υπέγραφε τη συμφωνία με την ΕΕ, ελευθερώσει τους φυλακισμένους διαδηλωτές, ελευθερώσει το σύνταγμα της Ουκρανίας και παραιτηθεί από το αξίωμα. Η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές, μια κίνηση που προκάλεσε περαιτέρω διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη Δυτική Ουκρανία. Η βία κλιμακώθηκε μετά τις 16 Ιανουαρίου 2014, όταν ο Γιανουκόβιτς υπέγραψε δρακόντεια σειρά περιορισμών στην ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι. Οι διαδηλωτές κατέλαβαν επαρχιακά κτίρια διοίκησης σε όλη την Ουκρανία.
Μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, οι ολοένα και πιο βίαιες συγκρούσεις είχαν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 28 διαδηλωτές, επτά αστυνομικούς και έναν άμαχο περαστικό και είχαν τραυματίσει εκατοντάδες άλλους. Στις 21 Φεβρουαρίου, ο Γιανουκόβιτς ισχυρίστηκε ότι κατέληξε σε συμφωνία με την αντιπολίτευση, αλλά στη συνέχεια έφυγε από το Κίεβο. Αργότερα είπε ότι το αυτοκίνητό του πυροβολήθηκε καθώς έφευγε. Τελικά ταξίδεψε στην Κριμαία και στη συνέχεια κατέφυγε στη Ρωσία, όπου φέρεται να είχε ρωσική βοήθεια.
Την επόμενη μέρα, το ουκρανικό κοινοβούλιο ψήφισε την επίσημη απομάκρυνσή του από τα καθήκοντά του. Μήνες αργότερα, το σώμα εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του, κατηγορώντας τον ως υπεύθυνο για «μαζικές δολοφονίες αμάχων». Τον Ιανουάριο του 2019, ένα ουκρανικό δικαστήριο θα τον καταδίκασε τελικά ερήμην σε 13 χρόνια φυλάκιση για προδοσία . Αργότερα ευχαρίστησε τον Πούτιν που «του έσωσε τη ζωή.
Από τη στιγμή που βρέθηκε στην εξορία, ο Γιανουκόβιτς έχει δώσει συνεντεύξεις στις οποίες είπε ότι παρέμεινε «ο νόμιμος αρχηγός του ουκρανικού κράτους που εκλέγεται με ελεύθερη ψηφοφορία από τους Ουκρανούς πολίτες».
Τώρα φαίνεται ότι ο Πούτιν σκέφτεται να τον επαναφέρει στην εξουσία.
Με πληροφορίες από Fortune
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE