Τώρα που τα Μπρούτζινα του Μπενίν επιστρέφονται… Θα μπορούσαμε επιτέλους να δούμε την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα;
FILE PHOTO: Ο Παρθενώνας υπό τον νέο φωτισμό. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ, ΤΑΣΟΣ ΦΥΤΡΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Άρθρο γνώμης του Dan Hicks, καθηγητή Σύγχρονης Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δημοσιεύεται στον ιστότοπο Artnet με τίτλο «Το Ηνωμένο Βασίλειο κρατά τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για αιώνες – αλλά το κλίμα αναστρέφεται. Να γιατί περιμένω να επιστραφούν μέχρι το 2030».
Στον υπότιτλο σημειώνεται: «Τα lockdown έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να αλλάξει η αντίληψη του κοινού σχετικά με την αποκατάσταση».
Σημειώνεται μεταξύ άλλων:
Πριν από 25 χρόνια, στον πρόλογο της έκδοσης του 1997 του βιβλίου του «The Parthenon Marbles», ο Christopher Hitchens παρατήρησε ότι «όσοι υποστηρίζουν το status quo στο Βρετανικό Μουσείο έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα της αδράνειας με το μέρος τους».
Σήμερα, τα πράγματα δύσκολα θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικά. Τότε, οι πιέσεις της Ελλάδας προς το Λονδίνο αυξάνονταν, καθώς η Ελλάδα ετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αλλά και οι πιέσεις από τη Νιγηρία καθώς σηματοδοτούσε την εκατονταετηρίδα από την λεηλασία του Μπενίν Σίτι το 1897, όταν τα μπρούτζινα του Μπενίν κλάπηκαν και διασκορπίστηκαν σε κοινό και ιδιωτικές συλλογές στη Δύση.
Ωστόσο, αυτές οι αξιώσεις αποζημίωσης παραμερίστηκαν επιδέξια από διευθυντές μουσείων και δημοσίους υπαλλήλους μέσω της ρητορικής της Διακήρυξης της Παγκόσμιας Αξίας των Μουσείων του 2002, η οποία υποστήριξε ότι αντικείμενα «που αποκτήθηκαν υπό συνθήκες που δεν συγκρίνονται με τις τρέχουσες… έχουν γίνει μέρος της κληρονομιάς των εθνών που τα στεγάζουν».
Πόσο κενά ακούγονται αυτά τα λόγια σήμερα….. Τώρα που τα Μπρούτζινα του Μπενίν επιστρέφονται… θα μπορούσαμε επιτέλους να δούμε την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα; Έτσι πιστεύω.…. Όταν η γκαλερί Duveen άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες αυτή τη Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου, τα Μάρμαρα είχαν να εκτεθούν δημόσια πάνω από 13 μήνες εξαιτίας του κλεισίματος λόγω Covid και των εργασιών ανακαίνισης για να σταματήσει η διαρροή νερού…
Μαζί με τα προηγούμενα κλεισίματα από τον Μάρτιο του 2020, τα lockdown έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μετατόπιση της αντίληψης του κοινού για την αποκατάσταση. Όταν οι γκαλερί μουσείων πρέπει να κλείσουν, το όριο μεταξύ των εκθέσεων και των αποθηκών καταρρέει και το κοινό μπορεί να αρχίσει να αναρωτιέται γιατί αυτά τα αντικείμενα βρίσκονται εδώ, αν δεν μπορεί να τα δει κανείς….
Η κατάσταση κορυφώθηκε αυτό το φθινόπωρο, στις 28 Σεπτεμβρίου, όταν ένα ψήφισμα για την επιστροφή των Μαρμάρων ήρθε ενώπιον της Διακυβερνητικής Επιτροπής Επιστροφών και Αποκατάστασης της UNESCO.
Η βρετανική ρητορική ότι το Βρετανικό Μουσείο «είναι παγκόσμιο μουσείο» ακούστηκε ξεπερασμένη μετά τον κομψό ισχυρισμό του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη, του νεοεκλεγμένου Γενικού Διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης, ότι «η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα είναι καθολική απαίτηση».
Τα πράγματα πλέον κινούνται γρήγορα. Τον Νοέμβριο, εκ νέου αίτημα για επανένωση των Μαρμάρων είχε διατυπώσει ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σε απάντηση, οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου ενίσχυσαν τη νεοαποικιακή τους φαντασίωση ότι οι απαιτήσεις αποκατάστασης μπορεί να ικανοποιηθούν μέσω δανείων.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον πρόσθεσε στη συνέχεια ότι οποιαδήποτε απόφαση είναι θέμα του μουσείου, το οποίο «λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση» —ένας ισχυρισμός που είναι δύσκολο να συνυπάρξει με τη συνεχιζόμενη πολιτική παρέμβαση του ΗΒ στα πολιτιστικά οργάνων, καθώς και τον διορισμό του Τζορτζ Όσμπορν ως προέδρου του Βρετανικού Μουσείου.
Στη συνέχεια, στις 23 Νοεμβρίου, δημοσκόπηση της YouGov έδειξε ότι το 59% του βρετανικού κοινού είναι υπέρ της επιστροφής των Μαρμάρων στην Ελλάδα, με μόλις 18% κατά και 22% αναποφάσιστων.
«Το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι κάτι καλό από μόνο του», σημείωσε η μυθιστοριογράφος Ahdaf Soueif στη δήλωση παραίτησής της το 2019 από το Διοικητικό Συμβούλιο του Βρετανικού Μουσείου. «Είναι καλό μόνο στο βαθμό που η επιρροή του στον κόσμο είναι για καλό».
Αυτή η καλή επιρροή θα απαιτήσει την απομάκρυνση της παλαιάς αποικιακής αξίωσης να κατέχουμε δικαιωματικά την κουλτούρα όλου του κόσμου. Στην Αθήνα, πρωτοβουλίες όπως το Decolonize Hellas υπονομεύουν το παλιό βρετανικό πλαίσιο επιλογής μεταξύ είτε της αποκατάστασης στο όνομα του εθνικισμού είτε της διατήρησης στο όνομα της οικουμενικότητας.
Αυτή η ιδιόμορφη αποικιακή ποικιλία του βρετανικού πολιτισμικού εθνικισμού που βασιζόταν σε μια αξίωση για οικουμενικότητα έχει αποτύχει και αναγνωρίζονται οι πολλές θετικές διαστάσεις των πράξεων μόνιμης, άνευ όρων αποκατάστασης κατά περίπτωση.….
Οι προβλέψεις είναι πάντα επικίνδυνες…. Ωστόσο, σε αυτή τη νέα πολιτιστική, διεθνιστική και πνευματική ατμόσφαιρα, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα δεν θα έχουν επανενωθεί στην Αθήνα μέχρι το τέλος της δεκαετίας».
ΠΗΓΗ: Artnet
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE