Ο Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπος και με τον Μπάιντεν και με τον Πούτιν: Ένα δύσκολο άρθρο της Financial Times

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Υπερπροσοντούχοι οι έλληνες αλλά δουλειά δεν βρίσκουν: Η χώρα κατέχει το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ- Στοιχεία Eurostat

Τι συμβαίνει με την επίσκεψη Ερντογάν στο Λευκό Οίκο: Οι ΗΠΑ δεν επιβεβαιώνουν – Η φιλοκυβερνητική Hurriyet λέει ότι οι προετοιμασίες συνεχίζονται κανονικά

Η μετά θάνατον δικαίωση του Ναβάλνι για τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς στη Ρωσία: Κατασκευαστής, μεγιστάνας, κατηγορείται για δωροδοκία του υφυπουργού Άμυνας Ιβάνοφ

Στην προσπάθειά του να μετατρέψει την Τουρκία σε μια απαραίτητη δύναμη σε όλη τη Μέση Ανατολή, τη βόρεια Αφρική και την Κεντρική Ασία, και να διασφαλίσει ότι η σχεδόν κυριαρχία του ενός δεν είναι άθικτη, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαπιστώνει ότι έχει λιγότερο χώρο για ελιγμούς από όσο θα μπορούσε, γράφει στην εφημερίδα Financial Times, ο αρθρογράφος David Gardner.

Όχι για πρώτη φορά, τις τελευταίες εβδομάδες αντιμετωπίζει άβολα τις ΗΠΑ, τον επίσημο μακροπρόθεσμο σύμμαχο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και τον επεισοδιακό επιτήδειο σύμμαχο της, τη Ρωσία.

Ο Ερντογάν είχε υποκινηθεί από μια σειρά εμφανών επιτυχιών για τη μυώδη εξωτερική του πολιτική, αψηφώντας όχι μόνο την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα, αλλά και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), στα οποία η Τουρκία εξακολουθεί να είναι επίσημα υποψήφια για ένταξη.

Χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πολιτοφυλακές και μισθοφόρους, καθώς και τουρκικές δυνάμεις, άλλαξε την πορεία του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη (με την Ρωσία και τη Γαλλία στην άλλη πλευρά), βοήθησε το τουρκικό κράτος του Αζερμπαϊτζάν να ανακαταλάβει την αμφισβητούμενη περιοχή από την Αρμενία (στον Καύκασο, τον οποίο η Ρωσία θεωρεί σφαίρα επιρροής του), και «φυτεύει» ρίζες στη βόρεια Συρία σε θύλακες από τους οποίους εκδιώχνει τους Κούρδους μαχητές,συμμάχους των ΗΠΑ.

Εκεί που η Άγκυρα βλέπει τον νόμιμο ισχυρισμό της τουρκικής επιρροής, οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ ανησυχούν για μια νεο-οθωμανική ώθηση που θα οδηγήσει σε περιφερειακή ηγεμονία. Ο συναγερμός τους – και της Ρωσίας – έχει αυξηθεί ως αποτέλεσμα των ναυτικών διεκδικήσεων της Τουρκίας για μεγάλες εκτάσεις της Μαύρης Θάλασσας, του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, κάτω από ένα επεκτατικό δόγμα γνωστό ως «γαλάζια πατρίδα» («mavi vatan»).

Ο Ερντογάν έχει δείξει ότι μπορεί να μετριάσει τον τυχοδιωκτισμό του με πραγματισμό. Διορθώνει τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο, τα τρία αραβικά κράτη που απέκλεισαν τον σύμμαχο του, του Κόλπου, του Κατάρ το 2017-20, και τα οποία πιστεύει ότι ήταν μέρος μιας συνωμοσίας για την ανατροπή του στο αποτυχημένο πραξικόπημα στα μέσα του 2016 στο Τουρκία, μαζί με τις ΗΠΑ και μερικούς Ευρωπαίους.

Είχε μειώσει επίσης τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο, το σκηνικό μιας αναμέτρησης για τον πλούτο φυσικού αερίου στην υπεράκτια θάλασσα, καθώς και μια σύγκρουση των «αλύτρωτων».

Όμως, ενώ η Τουρκία και ο αιώνιος γείτονάς της και η αντίπαλη Ελλάδα επρόκειτο να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις την Τετάρτη, το ναυτικό της ξεκίνησε πρόσφατα δύο θαλάσσιες αντιπαραθέσεις με Ελληνοκυπριακά πλοία εξερεύνησης. Την παραμονή των ελληνικών συνομιλιών, ο Ερντογάν απέρριψε ευγενικά τους «κατασκευασμένους χάρτες» των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών που διαχωρίστηκαν από την Εγγύς Ανατολή μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν από έναν αιώνα.

Όμως, ενώ είναι εύκολο να προχωρήσει εναντίον μιας ΕΕ που φυσάει «ζεστά και κρύα», η ναυσιπλοΐα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας προσφέρει λιγότερα περιθώρια μετακίνησης, όπως υπενθυμίστηκε στον Ερντογάν πρόσφατα.

Στο βαθμό που ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε συνεκτική εξωτερική πολιτική, συνήθως χρησίμευε ως ασπίδα για τον Ερντογάν, μαζί με γροθιές και θαυμασμό των αυταρχικών του τρόπων.

Τα πράγματα με τον Τζο Μπάιντεν είναι διαφορετικά. Η Τουρκία και η Αμερική βρίσκονται εδώ και καιρό σε διαμάχη.

Αυτό αφορά κυρίως τη συμμαχία των ΗΠΑ με τις συριακές κουρδικές δυνάμεις που εξακολουθούν να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της βορειοανατολικής Συρίας και συνδέονται με τους Κούρδους αντάρτες του ΡΚΚ, στην Τουρκία, και την αγορά από την Άγκυρα του συστήματος αεράμυνας S-400 από τη Μόσχα, που θεωρείται από τους στρατηγούς της συμμαχίας ως ένας κούκος στη φωλιά του ΝΑΤΟ.

Τώρα όμως ο Ερντογάν αγανακτεί που ο Μπάιντεν δεν βρήκε χρόνο να τον δει στη Νέα Υόρκη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. «Δεν μπορώ να πω ότι τα πράγματα ξεκίνησαν καλά με τον Μπάιντεν», είπε, ζητώντας επιστροφή χρημάτων για την απομάκρυνση από τη νέα κοινοπραξία μαχητικών αεροσκαφών F-35 του ΝΑΤΟ και δεσμεύτηκε όχι μόνο να αγοράσει περισσότερους S-400 αλλά και να εμβαθύνει τους αμυντικούς δεσμούς με τη Ρωσία αγοράζοντας απόαεροσκάφη έως υποβρύχια.

Οι δηλώσεις Ερντογάν μπορεί να σχεδιάστηκαν για να εξομαλύνουν τη σχέση του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, η συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο στο θέρετρο του Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα ήταν ασυνήθιστα σύντομη, ειδικά μετά από μια παύση 18 μηνών σε τακτικές επαφές. Τελείωσε χωρίς τη συνήθη συνέντευξη Τύπου στην οποία οι δύο ισχυροί έδειχναν τον αμοιβαίο θαυμασμό τους.

Της συνάντησης προηγήθηκε επίσης οξύτητα. Στον ΟΗΕ, ο Ερντογάν επανέλαβε ότι η Τουρκία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Συμφώνησε επίσης να προμηθεύσει την Ουκρανία με τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2-το αποφασιστικό όπλο στη Λιβύη και τον πόλεμο του Αζερμπαϊτζάν στην αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Η Ρωσία έχει επίσης πραγματοποιήσει πλήθος αεροπορικών επιθέσεων στη βόρεια Συρία – τονίζοντας ότι η παρουσία της Τουρκίας σε τέσσερις περιοχές εκεί χρειάζεται τελικά την ευλογία του Πούτιν, ο οποίος εν τω μεταξύ συνειδητοποίησε την ύπαρξη της Ελλάδας και της Αιγύπτου.

Οι ρητορικές ατάκες του Ερντογάν εναντίον των Αμερικανών παίζουν καλά στους οπαδούς του στο εσωτερικό, αλλά δεν μπορούν να καλύψουν την εγγενή δυσκολία των σχέσεών του με τους Ρώσους. Ούτε μπορεί απλά να αγνοήσει την εξάρτηση της Τουρκίας από την Ευρώπη για το εμπόριο, τις επενδύσεις και τις μεταφορές τεχνολογίας. Το νόμισμα της χώρας βρίσκεται και πάλι υπό πολιορκία και η δημοτικότητα του προέδρου πέφτει.

Μετά την λοβοτομή της τουρκικής διακυβέρνησης, είναι δύσκολο να παλέψουμε εναντίον μεγαλύτερων δυνάμεων στις κακές περιοχές γύρω από την Τουρκία. Με ένα εξημερωμένο μέσο που βασίζεται σε κάθε του ξέσπασμα και έναν στενό κύκλο που αποκρύπτει κάθε παραφωνητική γνώμη, ο Ερντογάν έχει όλη τη δύναμη που αναζητούσε, αλλά κανέναν τρόπο να δοκιμάσει πώς να τη χειριστεί.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Financial Times, αρθρογράφος David Gardner

ΟΡΙΣΤΙΚΟ: Η Τουρκία ζητά να αγοράσει αμερικανικά F-16… Το Κογκρέσο, με πρώτο τον Μενέντεζ, απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν