ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
Η διαφθορά είναι μια διεθνής μάστιγα που πλήττει όλο τον πλανήτη. Αναδεικνύεται όμως περισσότερο στις φτωχότερες χώρες όπου οι διεφθαρμένες ελίτ, υποχείριες μεγάλων συμφερόντων, ξεπουλούν τον πλούτο τους σε βάρος των λαών τους.
Αποτέλεσμα αυτής της διαφθοράς είναι η διακίνηση και το ξέπλυμα δισεκατομμυρίων σε φορολογικούς παραδείσους, τα οποία στη συνέχεια επενδύονται σε ακίνητα και μετοχές στις μεγάλες μητροπόλεις του καπιταλισμού.
Και ενώ οι πλούσιες χώρες επωφελούνται από το ξέπλυμα χρήματος με τεράστιες επενδύσεις, τα φώτα της δημοσιότητας στρέφονται κατά κανόνα στις φτωχές χώρες και τους ηγέτες τους, αφήνοντας στο απυρόβλητο πολιτικούς, πρόσωπα και μηχανισμούς των μεγάλων οικονομικών κέντρων.
Μολονότι τα Pandora Papers δείχνουν ότι υπάρχουν φορολογικοί παράδεισοι και στις ίδιες τις ΗΠΑ, που παρουσιάζονται κατά κανόνα κατήγοροι άλλων χωρών. Αλλά και στην ίδια την Ευρώπη, είναι γνωστόν τοις πάσι ότι δεν λείπουν οι φορολογικοί παράδεισοι από το Δουβλίνο ώς το Λουξεμβούργο, το νησιωτικό σύμπλεγμα Channel Islands, που βρίσκεται στο θαλάσσιο πέρασμα μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας, την Ελβετία και όχι μόνο.
Χωρίς καμιά διάθεση να υποβαθμιστεί η σημασία τους, τα Pandora Papers είναι η κορυφή του παγόβουνου. Αποκρύπτουν περισσότερα από όσα αποκαλύπτουν! Σε αυτά φιγουράρουν ως επί το πλείστον «τριτοκοσμικοί» ηγέτες, όχι όμως οι «πολιτισμένοι» της Δύσης. Με κάποιες εξαιρέσεις φυσικά. Και όμως, τα νήματα της διαφθοράς ξεκινούν από τα μεγάλα οικονομικά κέντρα της Δύσης. Άλλωστε οι διεφθαρμένοι «τριτοκοσμικοί», κλέβοντας τους λαούς τους, δυτικά συμφέροντα εξυπηρετούν.
Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η πανδημία έκαμε μεγαλύτερο το χάσμα μεταξύ της ολιγαρχίας των εχόντων και των υπολοίπων κατοίκων αυτού του πλανήτη. Και αύξησε τη φτώχεια ακόμη και στις πλούσιες ανεπτυγμένες χώρες.
Πριν τα Pandora Papers υπήρξαν και άλλες προσπάθειες και εκθέσεις αποκάλυψης των φορολογικών παραδείσων και των μηχανισμών ξεπλύματος βρόμικου χρήματος. Να θυμηθούμε για παράδειγμα τις αποκαλύψεις με τα Paradise Papers.
Αυτό που συμβαίνει με τις παράκτιες ανώνυμες εταιρείες είναι απλό και αποτελεσματικό για την απόκρυψη του αφορολόγητου πλούτου. Οι πραγματικοί ιδιοκτήτες ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων αντικαθίστανται στα έγγραφα από ανώνυμες εταιρείες που δεν είναι υποχρεωμένες να προσδιορίσουν τους ιδιοκτήτες τους.
Σε πολλές χώρες δεν υπάρχουν ρυθμιστικές απαιτήσεις για τον προσδιορισμό και την εγγραφή του ιδιοκτήτη που επωφελείται από το ακίνητο, τις μετοχές ή άλλα περιουσιακά στοιχεία. Οι πραγματικοί ιδιοκτήτες κρύβονται πίσω από διάφορα στρώματα νομικών καταχωρήσεων που κάνουν την προσπάθεια όσων θέλουν να ανακαλύψουν την αλήθεια από δύσκολη ώς αδύνατη.
Η Κύπρος και η Ελλάδα απασχόλησαν και απασχολούν τη διεθνή κοινή γνώμη με τα θέματα αυτά. Ιδιαίτερα για την Κύπρο τα δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου τον τελευταίο καιρό δεν είναι καθόλου κολακευτικά.
Για την Ελλάδα αναφέρεται ότι υπάρχουν στη λίστα των Pandora Papers τα ονόματα 283 Ελλήνων που θα αποκαλυφθούν προσεχώς. Αλλά και στο παρελθόν άλλες ερευνητικές εκθέσεις έχουν εμπλέξει Έλληνες πολιτικούς και επιχειρηματίες με παράκτιες εταιρείες και δραστηριότητες επενδύσεων αυτού του είδους.
Η οικογένεια Μητσοτάκη ήταν στο επίκεντρο αυτών των αποκαλύψεων, με τη σύζυγο του σημερινού Πρωθυπουργού Μαρέβα Γκραμπόφσκι να φέρεται εμπλεκόμενη με παράκτια εταιρεία.
Κατά καιρούς διάφορα δημοσιεύματα έφεραν εμπλεκόμενο σε παράκτια εταιρεία και τον Νίκο Παππά, υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ, μέσω γνωστού Κύπριου δικηγόρου που πρόσκειται στο ΑΚΕΛ. Όλοι βεβαίως διαψεύδουν ή προβάλλουν διάφορα άλλοθι.
Στην Ελλάδα πολιτικοί και άλλοι βρέθηκαν εμπλεκόμενοι με δραστηριότητες της γερμανικής πολυεθνικής εταιρείας Siemens με επίκεντρο πάλι την οικογένεια Μητσοτάκη και τον σημερινό Πρωθυπουργό.
Ο Μιχάλης Χριστοφοράκος, επικεφαλής της Siemens Ελλάδας, διέφυγε στη Γερμανία για να μη δικαστεί στην Ελλάδα. Τα γερμανικά δικαστήρια αρνήθηκαν να τον εκδώσουν καθώς έχει διπλή υπηκοότητα και γερμανικό διαβατήριο. Ο Χριστοφοράκος διατηρούσε στενές σχέσεις με την οικογένεια Μητσοτάκη.
Στην περίπτωση της Κύπρου, με την εμπλοκή του δικηγορικού γραφείου Αναστασιάδη αλλά και άλλων, δημιουργείται ένα τεράστιο πολιτικό πρόβλημα που ασφαλώς ξεφεύγει από την εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση. Με ανοιχτό το πολιτικό της πρόβλημα και την προσπάθεια για διεθνή συμπαράσταση, το κυπριακό κράτος θα έπρεπε να εκπέμπει αξιοπρέπεια και κύρος.
Το αντίστοιχο φυσικά ισχύει και για την Ελλάδα. Η καλή φήμη και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύουν την ήπια ισχύ της, είναι παράγοντας που συντελεί ακόμη και στην αποτρεπτική της ικανότητα.
Συμπερασματικά η αποτελεσματική διαχείριση της εικόνας του κράτους, της εικόνας της χώρας, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο, θα πρέπει να είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες τόσο των πολιτικών δυνάμεων όσο και των πολιτών.
Είναι ανάγκη να υπάρξει γόνιμος διάλογος και προβληματισμός για το θέμα αυτό, να υπάρξει στρατηγική εξόδου από τη σημερινή εικόνα που καθόλου δεν μας περιποιεί τιμή.
*Πανεπιστημιακός, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Τώρα κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. E-mail [email protected]
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE