Τα Σκόπια για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα: Το ποδόσφαιρο και η εθνική ταυτότητα…
Οι ποδοσφαιριστές των Σκοπίων πανηγυρίζουν τη νίκη τους επί του Καζακστάν. EPA, GEORGI LICOVSKI
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το δημοσίευμα της εφημερίδας Financial Times, (Simon Kuper) αναφέρεται στην συμμετοχή της Βόρειας Μακεδονίας για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, σκιαγραφώντας την πολυσχιδή κοινωνία τη χώρας, ενώ αναφέρεται και στο «ζήτημα της ονομασίας» της χώρας. Πιο αναλυτικά:
Η πρώτη εμφάνιση μιας μικρής χώρας σε ένα μεγάλο πρωτάθλημα είναι το κλασσικό παραμύθι του ποδοσφαίρου: το απλό παιδί που τα κατάφερε να φτάσει ψηλά, με ολόκληρη τη χώρα από πίσω του.
Ωστόσο, η ιστορία της Βόρειας Μακεδονίας είναι πιο πολύπλοκη. Η χώρα που είναι τώρα γνωστή ως Βόρεια Μακεδονία κυβερνιόταν σχεδόν πάντα από ξένους, από τους Βουλγάρους, τους επί σχεδόν έξι αιώνες Οθωμανούς Τούρκους έως τους Γιουγκοσλάβους Κομμουνιστές.
Κέρδισε την ανεξαρτησία το 1991 καθώς η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε, αλλά για δεκαετίες η εθνική της ομάδα κινούσε μικρό τοπικό ενδιαφέρον. Πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί “Μακεδόνες” θεωρούν τους εαυτούς τους κληρονόμους της μεγάλης γιουγκοσλαβικής ποδοσφαιρικής παράδοσης και όχι της ασήμαντης “Μακεδονικής”. Συνέχισαν να υποστηρίζουν την εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας και αργότερα της Σερβίας, στα βόρεια.
Μετά υπάρχουν οι Αλβανοί, οι οποίοι αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Είναι σχεδόν όλοι μουσουλμάνοι, αν και η τοπική εθνοτική πολυπλοκότητα είναι τέτοια που ο πιο διάσημος “Μακεδόνας” Αλβανός ήταν η καθολική μοναχή Μητέρα Τερέζα. Η Βόρεια Μακεδονία είναι ένα υπόλειμμα του χωνευτηρίου της πρώην Γιουγκοσλαβίας πριν από την εθνοκάθαρση. Ένα αστέρι της σημερινής εθνικής ομάδας, ο Eljif Elmas της Νάπολης, έχει τουρκικές ρίζες.
Οι περισσότεροι “Μακεδόνες” Αλβανοί ποδοσφαιρικοί οπαδοί υποστηρίζουν την Αλβανία ή το Κόσοβο. Οι οπαδοί του κλαμπ KF Shkendija (το οποίο έχει αλβανικό εθνικιστικό υπόβαθρο) δεν θα πανηγυρίζουν για τη Βόρεια Μακεδονία αυτόν τον μήνα.
Ανήκουν στην ομάδα φανατικών του κλαμπ Ballistët, που πήρε το όνομά του από μια ομάδα Αλβανών μαχητών από το Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Επικρατεί βασικά ειρήνη μεταξύ των Αλβανών και των εθνικιστών “Μακεδόνων”, αλλά υπήρξαν ξεσπάσματα βίας.
Ο FK Vardar, ένας σύλλογος δημοφιλής στους “Μακεδόνες”, έχει μια ομάδα φανατικών γνωστή ως “Komiti”, που πήρε το όνομά της από ομάδες ανταρτών που αντιστάθηκαν στην οθωμανική κυριαρχία. Στη διάρκεια μια περιόδου «αρχαιοποίησης» (antiquitisation) πριν από μια δεκαετία, η τότε εθνικιστική κυβέρνηση ξανάχτισε την πρωτεύουσα Σκόπια με νεοκλασικά μνημεία που υποτίθεται ότι ανακαλούν το “Μακεδονικό” βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακατασκευή των Σκοπίων ονομάστηκε «η Disneyland των Βαλκανίων».
Η πιο πρόσφατη σταυροφορία της Komiti ήταν ενάντια στην αλλαγή ονομασίας της χώρας, το 2019, από “Μακεδονία” σε ‘Βόρεια Μακεδονία’. Η Ελλάδα υποστήριζε ότι η παλιά ονομασία υπονοούσε εδαφικές αξιώσεις στη γειτονική ελληνική επαρχία της Μακεδονίας και έκανε τη μετονομασία προϋπόθεση για να επιτρέψει να ενταχθεί η χώρα στο ΝΑΤΟ.
Οι κυβερνώντες σοσιαλδημοκράτες στη Βόρεια Μακεδονία έχουν γενικά κατευνάσει την Ελλάδα υποβαθμίζοντας τον πομπώδη εθνικισμό. Το εθνικό στάδιο, που είχε πάρει το όνομά του από τον πατέρα του Αλεξάνδρου, Φίλιππο Β΄, πήρε το όνομα του ποπ σταρ Tose Proeski, ενός Βαλκάνιου Έλβις Πρίσλεϋ, που σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα σε ηλικία 26 ετών.
Σε αυτήν την ταραγμένη ατμόσφαιρα ξαφνικά βρήκε τη δόξα η εθνική ομάδα, με επικεφαλής τον 37χρονο επιθετικό Goran Pandev, ο οποίος σημείωσε νίκη κατά της Γεωργίας. Ο Pandev είναι ένας εθνικός ήρωας που πιθανότατα θα μπορούσε να εκλεγεί πρόεδρος, αν θα το ήθελε, όπως υποστηρίζουν κάποιοι.
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Zoran Zaev πανηγυρίζει, αλλά αποφεύγει προσεκτικά οποιαδήποτε αναφορά στην ονομασία της χώρας. Η Βόρεια Μακεδονία τώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο για να προκριθεί για το Παγκόσμιο Κύπελλο του επόμενου έτους.
Εάν η εθνική ομάδα μπορέσει να συγκεντρώσει περισσότερη δόξα αυτό το καλοκαίρι και ενδεχομένως ακόμη και στο Παγκόσμιο Κύπελλο του επομένου έτους, θα μπορούσε ίσως να παγιώσει την εύθραυστη εθνική ταυτότητα της Βόρειας Μακεδονίας.
ΠΗΓΗ: Financial Times, Simon Kuper
Κορυφαία η Σάκκαρη στο Roland Garros: Σπουδαία νίκη και πρόκριση στον 4ο γύρο