Η σύμβουλος του Ερντογάν …”κλαίει” και “οδύρεται”: Επικρίνει τον Μπάιντεν και ταυτόχρονα τον παρακαλεί…

Εκτός των άλλων προβλημάτων, ο Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει και το θέμα της πανδημίας, που επηρεάζει και τη δημοτικότητα του. Το στιγμιότυπο είναι από το lockdown στην Κωνσταντινούπολη. EPA, SEDAT SUNA




Εκτενές προπαγανδιστικό άρθρο της ανώτερης συμβούλου του Τούρκου Προέδρου, Gulnur Aybet1, με τίτλο “TurkeyUS Relations: Where Now?”, το οποίο δημοσιεύεται στον ιστότοπο της δεξαμενής σκέψης RUSI (Royal United Services Institute), επικρίνει την επίσημη αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Πρόεδρο Βiden.

Υποστηρίζει ότι, αν και οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έχουν υποστεί πλήγμα, κατά τα τελευταία επτά χρόνια, οι ΗΠΑ πρέπει να καταλάβουν ότι σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, η περιφερειακή σταθερότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την συνεργασία της Τουρκίας.

Συνοπτικά τα κύρια σημεία του άρθρου, που εξυπηρετεί τις θέσεις του ισλαμιστή Ερντογάν, έχουν ως ακολούθως:

Καθώς η Τουρκία αναδύεται ως ένας πιο ανεξάρτητος, αποφασιστικός παράγοντας, η περιφερειακή της επιρροή όχι μόνο ανοίγει νέους τομείς συνεργασίας, αλλά και ενοχλεί τους παλιούς συμμάχους της, οι οποίοι θα ήθελαν τουλάχιστον να δουν τις παραδοσιακές συμμαχίες τους να παραμένουν αμετάβλητες σε έναν ασταθή, απρόβλεπτο κόσμο.

Στην πραγματικότητα, ο μετασχηματισμός της Τουρκίας από έναν «λειτουργικό σύμμαχο» – έναν που οι ΗΠΑ έβλεπαν μόνο σε συνάρτηση με τα μοναδικά χαρακτηριστικά του, ήτοι τη σημαντική γεωστρατηγική θέση και τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ – σε έναν περιφερειακό παράγοντα που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά, συνέβη πολύ καιρό πριν από τα τελευταία επτά ταραγμένα χρόνια.

  • Ζητήματα διαμάχης

Ένα από τα σημερινά θέματα διαμάχης μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ – η αγορά του ρωσικού συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 από την Τουρκία – πρέπει να εξεταστεί σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο. Οι λεγόμενες κυρώσεις CAATSA (Countering Americas Adversaries Through Sanctions Act) ενσωματώνουν την ονομαζόμενη νομοθεσία για την «Αντιμετώπιση της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη και την Ευρασία».

Ενώ οι ΗΠΑ σκοπεύουν να διασφαλίσουν ότι «όλοι οι σύμμαχοι και οι εταίροι των ΗΠΑ, αποφεύγουν τις μελλοντικές αγορές ρωσικού οπλισμού», είναι προφανές ότι η δημιουργία ενός προηγούμενου από την Τουρκία, με κίνδυνο και άλλοι να παίζουν με την ιδέα της αγοράς ρωσικών συστημάτων, είναι πολύ πιο ανησυχητική από ό, τι κάθε τεχνολογική πρόκληση που θέτουν τα ρωσικά συστήματα που λειτουργούν δίπλα σε αυτά των ΗΠΑ.

Πέραν αυτού, η συνεχιζόμενη φιλοξενία από τις ΗΠΑ του ηγέτη μιας ομάδας που η Τουρκία χαρακτηρίζει ως τρομοκρατική οργάνωση και την οποία θεωρεί υπεύθυνη για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 είναι πολύ πιο σοβαρό θέμα. Επομένως, τα σημερινά ανεπίλυτα ζητήματα μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ είναι υπαρξιακής φύσεως καθώς αφορούν τις αντιληπτές εθνικές απειλές για την ασφάλεια της Τουρκίας.

Σε αυτό το κρίσιμο σημείο των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Biden δυστυχώς αποφάσισε να προχωρήσει σε κάτι που οι προκάτοχοί του είχαν συνετά επιλέξει να μην το κάνουν. 

Αναγνωρίζοντας τα γεγονότα που συνέβησαν το 1915 στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως «γενοκτονία», ο Πρόεδρος Biden έγινε ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που αναγνώρισε επίσημα τον όρο [γενοκτονία] σχετικά με τα γεγονότα του 1915. 

Ο πρώην πρόεδρος Ronald Reagan είχε χρησιμοποιήσει προηγουμένως τον όρο σε διαφορετικό το πλαίσιο – όχι σε επίσημη επετειακή δήλωση – και άλλοι πρόεδροι, ακόμη και αν είχαν δεσμευτεί να αναγνωρίσουν τον όρο στις προεκλογικές εκστρατείες τους, απέφυγαν να το πράξουν όταν ανήλθαν στην προεδρία.

  • Η θέση της Τουρκίας για τα γεγονότα του 1915

Η Τουρκία δεν αρνείται τα δεινά των Αρμενίων κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην πραγματικότητα, ο Πρόεδρος Erdogan έστειλε ένα μήνυμα στις 24 Απριλίου στον Αρμένιο Πατριάρχη της Τουρκίας, τον Αιδεσιμότατο Sahak Mashalyan, απευθύνοντας τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των Οθωμανών Αρμενίων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των τραγικών γεγονότων του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Το μήνυμα επανέλαβε επίσης την έκκληση της Τουρκίας για βελτιωμένες σχέσεις με τη γειτονική Αρμενία. Κανείς δεν αμφιβάλλει για τον πόνο που υπέστησαν εκείνοι που βρέθηκαν στις συνθήκες εκείνης της συγκεκριμένης περιόδου, ή για την ειλικρίνεια του πόνου που παραμένει στη μνήμη των συγγενών.

Αλλά η λέξη «γενοκτονία» υποδηλώνει μια πολύ σοβαρή κατηγορία και λόγω της σοβαρότητας του όρου, πρέπει να υποστηριχθεί πλήρως από νομικά και ιστορικά γεγονότα. Αυτό δεν συμβαίνει όσον αφορά τα γεγονότα του 1915. Ο όρος «γενοκτονία» αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά σε νομικό πλαίσιο το 1948. Ο ΟΗΕ δεν περιέγραψε τα γεγονότα του 1915 ως «γενοκτονία» επειδή συνέβησαν πριν εισαχθεί ο όρος στο διεθνές δίκαιο.

Επιπλέον, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1948 ορίζει ρητά ότι οι ενέργειες πρέπει να διαπράττονται με την «πρόθεση να εξολοθρευτεί» μια συγκεκριμένη ομάδα με βάση την εθνική, εθνοτική ή θρησκευτική ταυτότητα. Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν εσκεμμένη πρόθεση να «εξολοθρευτούν» οι Αρμένιοι επειδή ανήκαν σε συγκεκριμένη ομάδα. Αρμενικές μονάδες είχαν συμμαχήσει με τις ρωσικές δυνάμεις που εισέβαλαν στη διάρκεια εξέγερσης κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Αγριότητες σε μαζική κλίμακα πραγματοποιήθηκαν από Αρμενικές συμμορίες εναντίον μουσουλμάνων αμάχων στην Ανατολία, ένα ιστορικό γεγονός που συχνά δεν αναφέρεται σκοπίμως. Αρμενικά χωριά δέχθηκαν επίσης επιθέσεις από ντόπιους. Η οθωμανική κυβέρνηση έστειλε στρατό για να διατηρήσει το νόμο και την τάξη.

Οι υπεύθυνοι για την εξέγερση εξορίστηκαν μόνο από την περιοχή της πολεμικής ζώνης για λόγους ασφαλείας. Επομένως, είναι αδύνατο να χαρακτηριστεί η κατάσταση ως «γενοκτονία» από νομική άποψη. Από ιστορική άποψη, υπάρχει έλλειψη επιστημονικής συναίνεσης για τα γεγονότα που συνέβησαν.

Υπάρχουν ιστορικοί που δεν αποδέχονται τον όρο «γενοκτονία» αναφερόμενοι στα γεγονότα του 1915, μεταξύ των οποίων οι Stanford ShawBernard Lewis και Justin McCarthy. Γι ‘αυτόν τον λόγο ο Πρόεδρος Erdogan πρότεινε τη σύσταση μιας Κοινής Ιστορικής Επιτροπής και το άνοιγμα όλων των αρχείων στην Τουρκία και την Αρμενία το 2005. Δυστυχώς, αυτή η πρόταση δεν έγινε δεκτή.

Επομένως, όταν ο όρος – που δεν υποστηρίζεται από συγκεκριμένα νομικά ή ιστορικά τεκμήρια – χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς, καθίσταται προβληματικός, επειδή δεν είναι δουλειά των πολιτικών να κρίνουν το θέμα. Αυτό δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να οξύνει την ήδη εύθραυστη διμερή σχέση και να εμποδίζει τη δημιουργία βιώσιμης περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων της Τουρκίας με την Αρμενία. 

Είναι επίσης ατυχές το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να δουν την αυξανόμενη περιφερειακή επιρροή της Τουρκίας ως πλεονέκτημα για την προώθηση της σταθερότητας.

  • Οι ευρύτερες σχέσεις της Τουρκίας

Η Τουρκία έχει μια “διαμερισματοποιημένη” σχέση με τη Ρωσία που βασίζεται στη realpolitik, που επιτρέπει στην Τουρκία τόσο να συνεργάζεται όσο και να περιορίζει τη Ρωσία στη Συρία και στη Λιβύη.

Η τουρκική υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο κατέστησε την Ομάδα Minsk Group αναποτελεσματική, με την Τουρκία να προτείνει επίσης μια νέα εξαπλή πλατφόρμα για τον Καύκασο με στόχο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, που αποτελείται από την Τουρκία, τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, το Ιράν και την Αρμενία.

Ο ρόλος της Τουρκίας ως στρατηγικού εταίρου στην Ουκρανία είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την περιφερειακή σταθερότητα. Η Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης του OSCE (Organization for Security and Cooperation in Europe) στην Ουκρανία είχε επικεφαλής δύο διαδοχικούς Τούρκους πρέσβεις ενώ η δημιουργία μιας νέας τουρκο-ουκρανικής πλατφόρμας στην οποία θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας των χωρών θα ενισχύσει περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας.

Στο Αφγανιστάν, η Τουρκία έχει αναλάβει δύο φορές το ρόλο της διοίκησης της Διεθνούς Δύναμης Βοήθειας για την Ασφάλεια και έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην Αποστολή Στήριξης του ΝΑΤΟ.

Στη Συρία, η Τουρκία ανακατέλαβε μόνη της μια μεγαλύτερη περιοχή από τον ISIS από οποιοδήποτε άλλο μέλος του διεθνούς συνασπισμού. Και σήμερα, η Τουρκία συμμετέχει ενεργά σε πολλές αποστολές του ΝΑΤΟ, με πιο σημαντική την ανάληψη της διοίκησης της κοινής ομάδας «Spearhead Very High Readiness» του ΝΑΤΟ το 2021.

Σε μια φθίνουσα φιλελεύθερη τάξη που δεν έχει πλέον την ικανότητα να διαφυλάσσει την παγκόσμια σταθερότητα και με τις ΗΠΑ να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους διεθνούς συνεργασίας – είτε πρόκειται για συμμαχία δημοκρατιών για να κρατήσουν τη Ρωσία και την Κίνα σε απόσταση, είτε για ένα συνασπισμό δυνάμεων συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας – η Τουρκία θα πρέπει να συμμετέχει με κάποιο τρόπο, είτε ως στρατηγικός εταίρος, είτε ως καίριος παράγοντας που μπορεί να κάνει τη διαφορά.

  • Θεραπεύοντας τις πληγές

Καθώς η πόρτα μένει ανοιχτή για να θεραπευτούν τα σημερινά ρήγματα κατά τη συνάντηση που αναμένεται να πραγματοποιηθεί μεταξύ του Προέδρου Erdoğan και του Προέδρου Biden στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, ίσως είναι επίσης σκόπιμο να υπενθυμίσουμε στην παρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι το αντι-αμερικανικό αίσθημα στην Τουρκική κοινή γνώμη βρίσκεται στο πιο υψηλό επίπεδο από ποτέ. 

Η πρόσφατη δήλωση του Προέδρου  Biden [για τη γενοκτονία των Αρμενίων] δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να αυξήσει την αποδοκιμασία για τις ΗΠΑ που συμμερίζεται η πλειοψηφία της τουρκικής κοινωνίας. Στην πράξη, αυτό αντικατοπτρίστηκε στο ψήφισμα που ενέκρινε το τουρκικό κοινοβούλιο, το οποίο απέρριψε και κήρυξε άκυρη τη δήλωση του προέδρου Biden. Το ψήφισμα εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία, με την υποστήριξη και των τεσσάρων μεγάλων πολιτικών κομμάτων.

Πρόκειται για ένα θέμα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τον τουρκικό πληθυσμό. Προχωρά πέρα από την πολιτική, και ως εκ τούτου δεν πρέπει να γίνεται εργαλείο πολιτικών συμφερόντων.

Από την άλλη πλευρά, αν κοιτάξουμε τα ευρύτερα συμφέροντα της κυβέρνησης των ΗΠΑ πέρα από τα εσωτερικά πολιτικά λόμπι της, εάν η Τουρκία ήταν πολύ σημαντική για να «χαθεί» την εποχή που οι πρόεδροι των ΗΠΑ προχωρούσαν προσεκτικά γύρω από αυτό το ευαίσθητο ζήτημα, τότε η διατήρηση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Τουρκίας-ΗΠΑ είναι ακόμη πιο σημαντική για τις ΗΠΑ στον σημερινό πιο απρόβλεπτο κόσμο με την πληθώρα των προκλήσεων.

Η σύμβουλος του Ερντογάν κάνει αναφορά σε δήλωση του Αμερικανού πρώην πρέσβη, James Jeffrey, ο οποίος -όπως γράφει- γνωρίζει πολύ καλά τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία. Δήλωσε πρόσφατα ότι «εάν η κυβέρνηση Biden, που νοιάζεται τόσο για την αποκατάσταση της αμερικανικής παγκόσμιας ηγεσίας, θέλει σοβαρά να αντιμετωπίσει αυτές τις απειλές, δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς την Τουρκία».

Ο αναγνώστης δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο εν λόγω Αμερικανός πρέσβης είναι γνωστός για τον φιλοτουρκισμό του. Ουδείς του δίνει σημασία πια στην Ουάσιγκτον…

1Gülnur Aybet is Senior Advisor to the President of Turkey and a professor at Turkey’s National Defence University.

ΠΗΓΗ: Gülnur Aybet – Turkey–US Relations: Where Now?

Είναι αυτός ο πραγματικός λόγος της άνευ προηγουμένου ταπείνωσης της Ούρσουλας από τον Ερντογάν;

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: