File photo: Ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping χειροκροτεί σε συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, στο Πεκίνο. EPA, ROMAN PILIPEY, POOL
Ένα διαχρονικό, παγκόσμιο και πάντα επίκαιρο φαινόμενο είναι οι κωλοτούμπες από πολιτικούς ηγέτες κάθε λογής και απόχρωσης. Φαίνεται όμως ότι η πανδημία έφερε στο προσκήνιο την τακτική της κωλοτούμπας και στην επιστημονική κοινότητα, με συνέπεια να προκαλείται περαιτέρω σύγχυση και να κλονίζεται η εμπιστοσύνη του κόσμου.
Όπως φυσικά και στην πολιτική, η αλλαγή άποψης δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη λανθασμένη πρακτική. Αντιθέτως, μπορεί να συντείνει στην αποφυγή επιζήμιων συνεπειών και δυσμενών εξελίξεων. Και υπάρχουν αρκετά παραδείγματα.
Όταν η αναθεώρηση και η μεταστροφή θέσεων στηρίζεται σε νέα δεδομένα ή πηγάζει από διδακτική εμπειρία, ωρίμανση της σκέψης ή ακόμη και από συναινετική διάθεση προς όφελος του γενικού καλού, τότε ως επί το πλείστον είναι χρήσιμη και σωτήρια.
Αλλά, όταν οι επιστημονικές κωλοτούμπες γίνονται για πολιτικά ή για οικονομικά συμφέροντα ή επιλέγονται σκοπίμως για παραποίηση γεγονότων και για απόκρυψη πραγματικών στοιχείων εις βάρος της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών, τότε είναι πολύ πιο επικίνδυνες και παίζουν με την ανθρώπινη ζωή.
Το φαινόμενο όμως που προκαλεί έντονο προβληματισμό είναι ότι δημιουργήθηκε ένα θολό και κυρίως «ύποπτο» τοπίο από διιστάμενες απόψεις και δηλώσεις κορυφαίων επιστημόνων, καθώς και από αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), αξιωματούχοι του οποίου έδειξαν από την αρχή ότι έφασκαν και αντίφασκαν με διαφορετικά σενάρια για αρκετές πτυχές της πανδημίας.
Πριν καν δημοσιοποιηθεί η έκθεση της έρευνας του ΠΟΥ για την προέλευση του ιού στην πόλη Ουχάν της Κίνας, μέλη της ομάδας αποστολής και άλλοι ειδικοί προέβαλαν τον ισχυρισμό ότι είναι «ιδιαιτέρως απίθανη» η κατασκευή του ιού σε εργαστήριο.
Ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος και τωρινός επικεφαλής σύμβουλος του Λευκού Οίκου για την πανδημία, Άντονι Φάουτσι, είχε υιοθετήσει αρχικά την ίδια άποψη, αποκλείοντας το ενδεχόμενο ο κορωνοϊός να προήλθε από εργαστηριακό ατύχημα. Σε συνεντεύξεις που παραχώρησε πέρσι την άνοιξη, όταν είχε ερωτηθεί αν θεωρεί ότι υπάρχει η πιθανότητα ο συγκεκριμένος ιός να έχει κατασκευαστεί σε εργαστήρι, ο κ. Φάουτσι απέκλεισε σχεδόν ρητά αυτό το ενδεχόμενο, υποστηρίζοντας συγκεκριμένα ότι «τα επιστημονικά στοιχεία απομακρύνουν μια τέτοια ιδέα».
Την περασμένη Τρίτη, εμφανίστηκε με εντελώς διαφορετική άποψη, λέγοντας ότι δεν είναι απολύτως βέβαιος για τη φυσική προέλευση του κορωνοϊού, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να συνεχίσουμε την έρευνα και να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση της έρευνας που έχει κάνει (ο ΠΟΥ)» και «επειδή δεν ξέρουμε 100% ποια είναι η προέλευση του ιού, είναι επιτακτική ανάγκη να κάνουμε την έρευνα».
Μερικοί υποστηρίζουν ότι έκανε κωλοτούμπα και άλλοι θεωρούν ότι ίσως τώρα να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία, που, ενδεχομένως να ενισχύουν την πιθανότητα για «κατασκευασμένο ιό».
Τίθεται όμως ένα βασικό ερώτημα:
Γιατί ο κ. Φάουτσι, ένας λοιμωξιολόγος τέτοιου μεγέθους, όπως και αρκετοί άλλοι επιστήμονες διεθνούς κύρους (ειδικά όσοι υπηρετούν σε θέσεις – κλειδιά εθνικών και διεθνών οργανισμών Υγείας και Κέντρων Πρόληψης και Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων) δεν είναι πιο «προσεκτικοί», πιο «συγκρατημένοι» και κυρίως γιατί δεν ήταν πιο αποφασιστικοί από την αρχή, ώστε να διερευνηθούν όλα τα ενδεχόμενα, με εξαντλητική μελέτη σε όλα τα επίπεδα και χωρίς να επηρεάζονται από τις εκάστοτε πολιτικές καταστάσεις και εξουσίες;
Γιατί μερικοί εμφανίστηκαν από την αρχή βέβαιοι για τις νυχτερίδες και τους παγκολίνους όταν μια τέτοια «περίεργη» πανδημία ξεκίνησε από μια τεράστια χώρα που ελέγχεται και κυβερνάται από ένα μονοκομματικό καθεστώς (είτε αριστερό είτε δεξιό), όπου η διαφάνεια είναι ανύπαρκτη;
Αυτές τις μέρες, το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν, στην πόλη όπου ξεκίνησε η πανδημία, «επέστρεψε» στην επικαιρότητα μετά από ένα ρεπορτάζ στην αμερικανική εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», σύμφωνα με το οποίο, τρεις εργαζόμενοί του είχα νοσηλευτεί τον Νοέμβριο του 2019 με συμπτώματα τύπου κορωνοϊού, ένα μήνα δηλαδή πριν από την επίσημη αναγνώριση κρουσμάτων της λοίμωξης.
Ακολούθησαν οι δηλώσεις του κ. Φάουτσι, ο οποίος «αποκάλυψε» ότι το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ χρηματοδότησε με 600.000 δολάρια το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν, σε μια περίοδο πέντε ετών, με σκοπό να διεξαχθούν μελέτες αν οι κορωνοϊοί της νυχτερίδας μπορούν να προσβάλλουν τον άνθρωπο.
Μέσα στην ίδια εβδομάδα, η βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Μέιλ», επικαλούμενη μια έκθεση επιστημόνων (από Βρετανία και Νορβηγία), ανέφερε ότι ο κορωνοϊός φαίνεται να προήλθε από Κινέζους επιστήμονες στο εργαστήριο της Ουχάν, οι οποίοι έκαναν πειράματα σε έναν ιό που εντόπισαν σε νυχτερίδες, αυξάνοντας την μεταδοτικότητά του και με βασική επιδίωξη να είναι προετοιμασμένοι για μια πιθανή πανδημία.
Αν συνέβη κάτι τέτοιο, οι Κινέζοι επιστήμονες (παρά ίσως τις αγαθές προθέσεις τους), αντί να προετοιμάσουν τον κόσμο για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μια ενδεχόμενη πανδημία, προκάλεσαν οι ίδιοι την πανδημία.
Αυτές τις μέρες επίσης, διεθνή ΜΜΕ προέβαλαν πληροφορίες ότι άλλοι επιστήμονες που ερεύνησαν τον κορωνοϊό και ετοίμασαν σχετικές μελέτες για την προέλευσή του, βρήκαν άρνηση από καταξιωμένα επιστημονικά ινστιτούτα και έντυπα για να δημοσιεύσουν τα συμπεράσματα των μελετών τους.
Αυτός λοιπόν ο ορυμαγδός δημοσιευμάτων, ερευνών, αποκαλύψεων και κωλοτούμπων μακάρι στο τέλος της ημέρας να αποτελέσει αφορμή και κίνητρο για να ευαισθητοποιηθεί και να ξεσηκωθεί η παγκόσμια κοινότητα απαιτώντας από το καθεστώς της Κίνας, τις κυβερνήσεις των ισχυρών χωρών, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον επιστημονικό κόσμο να υπάρξει μία διεθνής ανεξάρτητη, ολοκληρωμένη και διαφανή έρευνα όσον αφορά την προέλευση του κορωνοϊού.
Η πανδημία μπορεί να είναι μια «φυσική εξέλιξη» λόγω της καταστροφής του οικοσυστήματος ή των πωλήσεων άγριων ζώων σε λαϊκές αγορές μεγαλουπόλεων, όπως της Ουχάν. Είναι όμως πολύ πιθανόν να είναι και ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Η πανδημία έκλεψε ζωές, όνειρα, καθημερινές συνήθειες και απλές ωραίες στιγμές. Κατέστρεψε οικονομικά μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Διέλυσε ψυχικά εκατομμύρια άτομα κάθε ηλικίας.
Την ίδια στιγμή, δίνεται αγώνας με τον χρόνο για τους εμβολιασμούς, ενώ δεν αποφεύγονται οι «παράπλευρες απώλειες». Αν και οι σοβαρές παρενέργειες των εμβολίων θεωρούνται σπάνιες, κάποιοι άνθρωποι πεθαίνουν από τα εμβόλια.
Κι όλα αυτά δεν θα ήταν κομμάτι της ζωής μας και του θανάτου μας εάν δεν εμφανιζόταν ο κορωνοϊός, είτε από νυχτερίδα είτε από ατύχημα. Ούτε και θα διχαζόταν σε τέτοιο βαθμό η κοινή γνώμη, εξαιτίας ποικίλων συνωμοσιολογιών, αλλά και πολλών λαθών από πολιτικές ηγεσίες.
Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε κατηγορήσει το Πεκίνο ότι ο κορωνοϊός «διέφυγε από το εργαστήριο» της Ουχάν, αλλά ουδέποτε παρείχε σαφή στοιχεία που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Ο νυν πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έδωσε αυτή την εβδομάδα προθεσμία 90 ημερών στις αμερικανικές υπηρεσίες για «να συγκεντρώσουν και να αναλύσουν τις πληροφορίες προκειμένου να εξαχθεί οριστικό συμπέρασμα για την προέλευση του κορωνοϊού» και να αποδείξουν αν o ιός μεταδόθηκε από τα ζώα στον άνθρωπο ή διέφυγε από εργαστηριακό περιβάλλον.
Κινέζοι επιστήμονες κατηγορούν τώρα τον Φάουτσι ότι με την αναθεωρημένη γνώμη του (κωλοτούμπα) για την προέλευση του κορωνοϊού «εξαπλώνει ένα τεράστιο ψέμα εναντίον της Κίνας».
Μήπως όμως η κινεζική ηγεσία «εξαπλώνει ένα τεράστιο ψέμα εναντίον της ανθρωπότητας»;
Γι’ αυτό, επειδή δεν μπορούμε να ακολουθούμε τον δρόμο των θεωριών συνωμοσίας, δεν πρέπει να αφεθεί καμία εξουσία, κανένα αυταρχικό καθεστώς, κανένας αρμόδιος φορέας (σε εθνικό και διεθνές επίπεδο) να συγκαλύψει και να παραποιήσει οτιδήποτε αφορά την προέλευση και την εξάπλωση του κορωνοϊού.
Η αλήθεια για την πανδημία είναι το μεγάλο στοίχημα των λαών και κάθε πολίτη χωριστά.
Ως πότε οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θα αφήνουν τον αρχιτρομοκράτη Ερντογάν να τους «τραβάει από το μανίκι»;