Το Κυπριακό εν όψει της Πενταμερούς Διάσκεψης: Διαδικτυακός διάλογος με τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου
FILE PHOTO: Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης σε διμερή συνάντηση μέσω τηλεδιάσκεψης με τον Υπουργό Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Σείχη Abdullah Bin Zayed Al Nahyan, ο οποίος εκπροσωπείται από τον Διπλωματικό Σύμβουλο του Προέδρου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και τέως Υπουργό Επικρατείας για Εξωτερικές Υποθέσεις κ. Anwar Gargash. Φωτογραφία ΣΤ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΓΤΠ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πυρπολεί προκαταβολικά την τριμερή στη Νέα Υόρκη ο κατοχικός Τατάρ: «Λύση μόνο με την καταγραφή κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος»
Νίκος Χριστοδουλίδης: «Μεταβαίνω στη Νέα Υόρκη πιο ενισχυμένος, μετά τη σύσκεψη του Εθνικού Συμβουλίου» – «Nα δημιουργηθούν δεδομένα για επανέναρξη των συνομιλιών»
Σε διαδικτυακό διάλογο με θέμα «Το Κυπριακό εν όψει της Πενταμερούς Διάσκεψης» συμμετείχε ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Κυπριακό Κέντρο Μελετών[1] και τον ΜΚΟ Agora Dialogue[2]. O κ. Υπουργός, μετά από μια σύντομη εισήγηση, κλήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις που υποβάλλονταν on–line από τους συμμετέχοντες.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε αρχικά ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να αποτελεί λύση του Κυπριακού.
Έχοντας αποφασίσει, μετά την τουρκική εισβολή, ότι η λύση θα προέλθει μέσω διαπραγματεύσεων, υπογράμμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία προσβλέπει τώρα στην επικείμενη άτυπη πενταμερή προσδοκώντας επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά, με στόχο, όπως έχει αναφέρει και ο ΓΓ του ΟΗΕ, «τη μετατροπή της Κύπρου σε ένα κανονικό κράτος».
Στην παρούσα φάση, με τις δηλώσεις της Τουρκίας που περί δύο κρατών, πολύ δικαιολογημένα ο πήχης των προσδοκιών για τις επικείμενες συνομιλίες βρίσκεται χαμηλά. «Μεταβαίνοντας στη Γενεύη, η δική μας πλευρά πρέπει να είναι έτοιμη να ανταπεξέλθει σε οποιοδήποτε σενάριο τεθεί ενώπιόν μας Ξεκάθαρος στόχος για μας είναι η επανέναρξη των συνομιλιών από κει που έμειναν στο Κραν Μοντανά», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Για να υπάρξει ένα θετικό αποτέλεσμα στη Γενεύη θα πρέπει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να αντιληφθούν ότι είναι προς όφελός τους να υπάρξει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Αν υπάρξει μια λογικά σκεπτόμενη Τουρκία, μπορεί να δει τα οφέλη που θα προκύψουν και για την ίδια από μια ενδεχόμενη θετική εξέλιξη, από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Κάτι τέτοιο εξυπηρετεί επίσης την ανάγκη ενίσχυσης των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.
«Από την πλευρά μας, κανείς δεν επιθυμεί περισσότερο από τους Ε/κ τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας. Αντίστοιχα, και η πλειοψηφία των Τ/κ μπορεί εύκολα να αντιληφθεί τα οφέλη για τους ίδιους μέσα από μια επανενωμένη πατρίδα, κράτους μέλους της ΕΕ», υπογράμμισε.
Ακολούθως ο κ. Χριστοδουλίδης απάντησε σε ερωτήσεις που τέθηκαν από τους συμμετέχοντες online:
Αναφορικά με τη μη συμμετοχή της ΕΕ στην άτυπη πενταμερή τόνισε ότι τρία από τα πέντε συμμετέχοντα μέρη στη Γενεύη -η Τουρκία, οι Τ/Κ και η Βρετανία- τοποθετήθηκαν αρνητικά στο ενδεχόμενο πρόσκλησης της ΕΕ. Εξ αυτών, οι Τ/κ υποστήριξαν ότι η ΕΕ δεν υπήρξε αντικειμενική σε σχέση με τις θέσεις της που αφορούν την επίλυση του Κυπριακού, οι δε Βρετανοί υποστήριξαν ότι στη Γενεύη δεν θα γίνουν διαπραγματεύσεις επί των κεφαλαίων του Κυπριακού αλλά θα εξεταστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για επανέναρξη των συνομιλιών, συνεπώς δεν απαιτείται η συμμετοχή της ΕΕ.
«Υπάρχει δέσμευση, αν και όταν επαναρχίσουν οι συνομιλίες, η ΕΕ να συμμετέχει. Παράλληλα, υπάρχει και ρητή δήλωση της ΕΕ ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί άλλη μορφή επίλυσης του Κυπριακού», συμπλήρωσε ο κ. Υπουργός.
Σχετικά με το ναυάγιο στο Κραν Μοντανα, ο κ. Χριστοδουλίδης το απέδωσε στην εμμονή της Τουρκίας για συνέχιση του παρεμβατικού της δικαιώματος στην Κύπρο, τον τερματισμό του οποίου είχε ζητήσει ο ΓΓ του ΟΗΕ από την πρώτη μέρα. Όταν μάλιστα η συζήτηση περιστράφηκε στο θέμα της αποχώρησης των στρατευμάτων, η Τουρκία αρνήθηκε την ρήτρα τερματισμού–αποχώρησης όλων των κατοχικών στρατευμάτων.
Αναφορικά με την πολιτική ισότητα, ο ΥπΕξ υπογράμμισε: «Η θέση μας δεν έχει αλλάξει. Η πολιτική ισότητα, όπως περιγράφεται στα σχετικά ψηφίσματα και τις αναφορές του ΓΓ του ΟΗΕ είναι απόλυτα αποδεκτή. Πολιτική ισότητα δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα. Ούτε κυριαρχική ισότητα, που είναι το ζητούμενο για την τουρκική πλευρά. Όταν μιλάμε για κυριαρχική ισότητα, μιλάμε για αναγνώριση ξεχωριστού κράτους στα κατεχόμενα και ταυτόχρονα μιλάμε για άλλη λύση του Κυπριακού. Δηλαδή, είτε λύση δύο κρατών ή λύση συνομοσπονδίας».
Σχετικά με το ζήτημα της μιας θετικής ψήφου, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι είναι αποδεκτή σε όλα τα θέματα που επηρεάζουν την Τ/κ κοινότητα και είναι σε αυτό το πλαίσιο που ο ΠτΔ μίλησε για την αποκεντρωμένη ομοσπονδία, ενδεικτικό της πρόθεσής μας να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στις συνιστώσες πολιτείες, χωρίς ωστόσο σε καμία περίπτωση να επηρεάζεται η ομοσπονδιακή μορφή λύσης του Κυπριακού.
Αναφορικά με τα νέα τετελεσμένα που δημιουργεί η πάροδος του χρόνου, τα οποία δυσκολεύουν την επίλυση του Κυπριακού, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι πολλά από τα θέματα που συζητάμε σήμερα δεν υπήρχαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τη δεκαετία του 1980.
Όσον αφορά ορισμένες πολιτικές δυνάμεις και κινήματα πολιτών που ασκούν πιέσεις για αποδοχή θέσεων πέραν των κόκκινων γραμμών που ομόφωνα έχει υιοθετήσει το Εθνικό Συμβούλιο, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι κάθε άποψη είναι σεβαστή. Ωστόσο σημείωσε ότι ο ΠτΔ δεν θα θέσει ενώπιον του κυπριακού λαού ένα σχέδιο λύσης, το οποίο, πρώτον, δεν θα είναι συμφωνημένο -γιατί το 2004 το σχέδιο λύσης που υποβλήθηκε δεν ήταν συμφωνημένο- και δεύτερο, ένα σχέδιο που ο ίδιος δεν πιστεύει ότι ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του κυπριακού λαού.
Αναφορικά με τις ακραίες απαιτήσεις της Τουρκίας περί δύο ξεχωριστών κρατών, ώστε να εξασφαλίσει πρόνοιες στο πλαίσιο της ΔΔΟ, ο κ. Υπουργός υπογράμμισε ότι «η Τουρκία δεν έχει τέτοιου είδους ενδοιασμούς, να χρησιμοποιήσει δηλαδή τη ρητορική των δύο κρατών για να πετύχει οφέλη στο πλαίσιο μας λύσης ΔΔΟ».
Ο κ. Χριστοδουλίδης απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο υπογραφής στρατηγικής συμφωνίας στη Γενεύη, καθώς οι εκεί συζητήσεις αποσκοπούν στην διερεύνηση ύπαρξης κοινού οράματος για τον επιδιωκόμενο στόχο και όχι διαπραγμάτευση επί πτυχών ή κεφαλαίων του Κυπριακού. «Εξάλλου, μια από τις βασικές αρχές των διαπραγματεύσεων που διέπουν το Κυπριακό είναι ότι τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο αν δεν συμφωνηθούν όλα», υπογράμμισε.
Κληθείς να απαντήσει τί συνιστά επιτυχία στις συνομιλίες της Γενεύης, ο κ. Υπουργός τόνισε: «Επιτυχία για μας είναι αν συμφωνηθεί η επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από κει που έμειναν στο Κραν Μοντανά».
Ακολούθως ο κ. Χριστοδουλίδης αρνούμενος την ύπαρξη σχεδίου β΄ ως εναλλακτική της λύσης του Κυπριακού υπογράμμισε ότι «η λύση του Κυπριακού αποτελεί το μοναδικό μας στόχο. Επίλυση του Κυπριακού και επανένωση της πατρίδας μας. Δεν αποτελεί για μας επιλογή να ξεχάσουμε τα κατεχόμενα εδάφη ή να μην επιλυθεί το Κυπριακό».
Αναφερόμενος στην Αμμόχωστο, ο κ. Υπουργός υπογράμμισε ότι το σχετικό θέμα έχει υψηλή προτεραιότητα στις επικείμενες συζητήσεις από την Ε/κ πλευρά με δύο πτυχές:
Η πρώτη υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε ενέργεια από πλευράς Τουρκίας στην περίκλειστη περιοχή αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη απροθυμίας επίλυσης του Κυπριακού.
Η δεύτερη πτυχή και η πλέον σημαντική, αφορά την εισήγηση του ΠτΔ που υποβλήθηκε γραπτώς στον ΓΓ του ΟΗΕ και θα τεθεί στις επικείμενες συζητήσεις στην πενταμερή και η οποία αναφέρεται στην εφαρμογή των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΟΗΕ για την περίκλειστη περιοχή ως ΜΟΕ, βοηθώντας έτσι και στην προοπτική συνολικής επίλυσης του Κυπριακού.
Τέλος, αναφορικά με την πολιτική ισότητα και το σχετικό ψήφισμα 716 του ΟΗΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι το περιεχόμενό του είναι ξεκάθαρο, απόλυτα αποδεκτό και δεν έχει σχέση με αριθμητική ισότητα. Η διαφωνία που υπάρχει είναι για την κυριαρχική ισότητα, προέρχεται από την πλευρά της Τουρκίας και σημαίνει ξεχωριστό κράτος στις κατεχόμενες περιοχές.
Διευκρίνισε επίσης ότι ενώ πολλοί θεωρούν ότι το βασικό θέμα διαφωνίας για το Κυπριακό είναι η πολιτική ισότητα, ωστόσο αυτό δεν είναι αληθές. Το θέμα άπτεται έξι κεφαλαίων του Κυπριακού, το κεφάλαιο ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι θέμα υψίστης σημασίας, το εδαφικό επίσης. Τα έξι κεφάλαια είναι αλληλένδετα στη συζήτηση και έχουν όλα τη δική τους ιδιαίτερη σημασία.
Στη συνάντηση στη Νέα Υόρκη στις 4 Ιουνίου 2017, του ΓΓ του ΟΗΕ με τον ΠτΔ και τον τότε Τ/κ ηγέτη είχε, ο ΓΓ είχε αναφέρει ότι η πρόοδος στα κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων θα καθορίσει αν θα έχουμε ένα επιτυχές αποτέλεσμα.