Η Ελλάδα δεν θα παίξει το ρόλο του κομπάρσου στη Λιβύη: Η επίσκεψη Μητσοτάκη και το άνοιγμα πρεσβείας
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Μεταβατικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης Abdul Hamid Dbeibeh στην Τρίπολη, Τρίτη 6 Απριλίου 2021. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Όχι μόνο ο Μάριο Ντράγκι. Και ο Έλληνας πρωθυπουργός Μητσοτάκης βρίσκεται επίσης στην Τρίπολη», γράφει η ιταλική ιστοσελίδα formiche.net (σε κείμενο του Francesco De Palo), η οποία προχωρεί σε ανάλυση για την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ιταλού πρωθυπουργού στη Λιβύη.
«Κατά την άφιξή του στην Τρίπολη, ο Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας, Mario Draghi, με τον οποίο συζήτησε την ανάγκη της Ε.Ε. να στηρίξει τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, σταθεροποίησης και διεξαγωγής εκλογών στη Λιβύη. Τι σημαίνει η επανέναρξη της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη και του Γενικού Προξενείου στη Βεγγάζη λόγω της διαμάχης με την Τουρκία σχετικά με την αποκλειστική οικονομική ζώνη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισημοποιεί την αλλαγή σελίδας στις σχέσεις Ελληνο-Λιβύης με το σημερινό ταξίδι στη Λιβύη. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους που συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Abdelhamid Dabaiba, λίγο μετά τον Ιταλό πρωθυπουργό Mario Draghi με τον οποίο αντάλλαξε επίσης μερικά λόγια.
Η διμερής συνεργασία βρίσκεται στο τραπέζι, αλλά πάνω απ ‘όλα το αέριο με το τουρκικό-λιβυκό μνημόνιο που υπογράφηκε πέρυσι το οποίο, σύμφωνα με την κυβέρνηση των Αθηνών, «σε μια κανονική Λιβύη, δεν μπορεί να ισχύει», διότι αποκλείει όσους βρίσκονται στη γραμμή μεταξύ των δύο χωρών, δεδομένης της παρουσίας αποσπάσεων που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Στην Αθήνα υπάρχει ισχυρή πεποίθηση ότι η επαναλειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη, καθώς και η αποκατάσταση του Γενικού Προξενείου στη Βεγγάζη, θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε όλους τους τομείς.
Κατά την άφιξή του στην Τρίπολη, ο Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Mario Draghi, με τον οποίο συζήτησε την ανάγκη για την ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, σταθεροποίησης και διεξαγωγής εκλογών στη Λιβύη. Ωστόσο, υπάρχει ένα ανοιχτό θέμα σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζει η Ιταλία, πολύ κοντά στην Τουρκία και κατά συνέπεια «ζυγίζεται» από την Ελλάδα ως πιο μακρινή από ό,τι είθιστο πρόσφατα, βλέποντας, για παράδειγμα, το Παρίσι να αντικαθιστά τη Ρώμη στις σχέσεις με την Αθήνα.
Οι τουρκικές κινήσεις στη Λιβύη έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε χώρες που έχουν στενές σχέσεις με την Ελλάδα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), ο κύριος υποστηρικτής της στρατιωτικής εκστρατείας του Χαφτάρ από το 2014, κατήγγειλαν την τουρκική στρατηγική στη Λιβύη, λέγοντας ότι η Άγκυρα “υπονόμευσε τις προσπάθειες επίτευξης ειρηνικής λύσης και αποσταθεροποιεί ολόκληρη την περιοχή”. Η Γαλλία εξέφρασε επίσης αυστηρή καταδίκη.
H Άγκυρα βρίσκεται μεταξύ Τρίπολης και Αθήνας. Η Τουρκία είναι ο νέος και αναγνωρισμένος παίκτης στη χώρα που κάποτε ανήκε στον Ghedaffi,ένα αντικειμενικό στοιχείο που θα χαρακτηρίσει τις μελλοντικές ελληνο-λιβυκές σχέσεις.
Ο πρωθυπουργός της Λιβύης γεννήθηκε στα Μισράτα, το προπύργιο των ανταρτών που οδήγησε στην ανατροπή του Ghedaffi και ήταν επικεφαλής της κρατικής εταιρείας επενδύσεων κατά τις ημέρες του καθεστώτος του συνταγματάρχη. Επιπλέον, οι επαγγελματικές του πρωτοβουλίες εξαπλώθηκαν εδώ και χρόνια μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, με έναν χαρακτηρισμό που συνδέεται χθες με τις επιχειρήσεις και σήμερα με την άμεση γραμμή με την κυβέρνηση του Erdogan.
Ο χώρος έκλεισε λοιπόν για την Ελλάδα; Τίποτα δεν θεωρείται δεδομένο σε αυτό το στάδιο, δεδομένης της κατάστασης της Αθήνας στη σκακιέρα της Μεσογείου και των θέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών που εκφράζονται επανειλημμένα σχετικά με τη στρατηγική φύση της Ελλάδας.
Ένας διάλογος θα μπορούσε να ευνοηθεί από μια παλιά γνωριμία της ελληνικής διπλωματίας, τον νέο Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου, Πρέσβη Mohamed Menfi, ο οποίος ήταν ο τελευταίος πρέσβης της Λιβύης στην Αθήνα πριν από την κρίση που προκλήθηκε από το τουρκικό-λιβυκό μνημόνιο.
Πρόκειται για μια φιγούρα που γνωρίζει καλά τις ελληνο-λιβυκές σχέσεις και είναι κοντά στο περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού Al Serraj. Ένα πρώτο ελληνικό αίτημα, το αίτημα της απέλασης των μισθοφόρων, θα πλησίαζε σχεδόν σε υλοποίηση: περίπου 9000 Σύριοι μαχητές που υποστηρίζονται από την Τουρκία στη Λιβύη ενημερώθηκαν για να προετοιμαστούν να επιστρέψουν στη Συρία, κατόπιν εντολής της τουρκικής κυβέρνησης.
Το 2018 η Τουρκία και η Λιβύη υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας που οριοθετεί τις περιοχές της θαλάσσιας δικαιοδοσίας, δημιουργώντας μια γειτονική περιοχή Τουρκίας-Λιβύης που χωρίζει την ανατολική Μεσόγειο από την υπόλοιπη θάλασσα.
Σύμφωνα με αυτήν την αμφιλεγόμενη συμφωνία, εάν πρόκειται να εξαχθεί φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο για να μεταφερθεί στην Ευρώπη μέσω αγωγού φυσικού αερίου που βρίσκεται στο βυθό της θάλασσας, πρέπει να διασχίσει την περιοχή θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας.
Η Αθήνα το έκρινε παράνομο γιατί «κλέβει» τον ελληνικό θαλάσσιο χώρο νότια της Κρήτης. Επιπλέον, η συμφωνία στερεί από την Αθήνα το νόμιμο δικαίωμά της στη θαλάσσια πλατφόρμα μεταξύ Ρόδου και Κρήτης. Αυτό το τμήμα της υφαλοκρηπίδας ανήκει στην Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά η Τουρκία προσπαθεί να επιβάλει τα δικαιώματά της στους τομείς μέσω του μνημονίου συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες με την κυβέρνηση της εθνικής συμφωνίας.
Επιπλέον, τον περασμένο Σεπτέμβριο η Λιβυκή διπλωματία κάλεσε την Ελλάδα και τη Μάλτα να οριοθετήσουν τις θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ). Εκείνη την εποχή, η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Λιβύης ζήτησε από τη Λιβυκή κυβέρνηση να απαιτήσει τον τερματισμό της εξερεύνησης πετρελαίου σε μια «αμφισβητούμενη περιοχή», με κύριο στόχο την ακύρωση ελληνικών αδειών στην περιοχή.
Η ελληνική στάση τείνει όλο και περισσότερο προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, καθώς οι υπουργοί και διπλωμάτες από διάφορες χώρες το επαναλαμβάνουν καθημερινά. Πάρα πολύ σημαντικό για την Ουάσινγκτον να έχει δημιουργήσει μια εναλλακτική, εφοδιαστική, στρατιωτική και ενέργεια στο Αιγαίο.
Ο διπλασιασμός της βάσης som του κόλπου της Σούδας στην Κρήτη θα επιτρέψει την προσέλκυση αμερικανικών αερομεταφορέων. Η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης, από όπου θα ξεκινήσουν οι αγωγοί, το Tanap και η Via Carpatia, είναι στρατηγική από την πλευρά των Βαλκανίων.
Η πρώην υπουργός της Ελλάδας Μαριέττα Γιαννάκου εξελέγη αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ, με την ευκαιρία των εργασιών της 66ης Ετήσιας Συνόδου της Συνέλευσης. Είναι η πρώτη φορά που το αξίωμα αυτό ασκείται από Έλληνα βουλευτή. Μικρά-μεγάλα σημάδια που, όταν συνδυάζονται, δίνουν την τελική εικόνα.
ΣΕΝΑΡΙΑ: Εάν, μετά από επτά χρόνια «παγωμένων» διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, η Αθήνα έχει αποφασίσει να επανενεργοποιήσει τη διπλωματική εκπροσώπηση στο έδαφος της Λιβύης, αυτό σημαίνει ότι το παιχνίδι ξεκινά. Χρειαζόμαστε ένα αφιλτράριστο κανάλι επικοινωνίας με μια χώρα όπως η Λιβύη όπου ο ενεργειακός φάκελος δεν είναι δευτερεύων.
Αλλά πάνω απ΄όλα, και μετά την (ολίγον ήπια) δύναμη που ασκεί ο Erdogan στη χώρα, η Ελλάδα δεν θέλει να μείνει εκτός παιχνιδιού αφού είπε ναι στο γερμανικό αίτημα να καθίσει στο διπλωματικό τραπέζι με την Τουρκία για θέματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Η στρατηγική της Αθήνας είναι ξεκάθαρη: μέγιστη προθυμία για συνεργασία με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, αλλά χωρίς να ξεχνάμε ότι για το φυσικό αέριο και το μεταναστευτικό δεν είναι πλέον διατεθειμένη να παίζει το ρόλο του κομπάρσου.»
ΠΗΓΗ: formiche.net (σε κείμενο του Francesco De Palo) – Non solo Draghi. Ecco perché a Tripoli c’è anche il premier greco Mitsotakis