File photo: Before meeting with Dendias, the Turkish foreign minister is expected to pay a private visit to the region of Thrace. ΑΝΑ – MPA/HARRY AKRIBIADES
Ο εγκέλαδος της παγκόσμιας φιλοσοφίας Φρειδερίκος Νίτσε έλεγε πως ”Αν βοηθάς τον εαυτό σου, τότε ξαφνικά, όλοι σε βοηθούν”.
Μια από τις παθογένειες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μέχρι το 2010 που εμφανίστηκε σαν σύμπτωμα της ασθένειας του κατευνασμού, είναι ότι περιμέναμε από ξένες δυνάμεις υποστήριξη.
Η λογική είναι η εξής: Αφού μόνοι μας δεν κάνουμε όσα πρέπει, θα έπρεπε να τα κάνουν οι ξένοι για μας.
Όταν μιλάμε στις διεθνείς σχέσεις για δίλημμα ισχύος, ουσιαστικά μιλάμε για το βασανιστικό ερώτημα ”πόση ισχύς χρειάζεται για να είμαι ασφαλής;”.
Η απάντηση αυτή είναι εν πολλοίς αδύνατο να δοθεί. Αυτό το ακολουθούν τα κράτη και στις συμμαχίες τους. Δεν πορεύονται με βάση το ερώτημα ”ποιός χρειάζεται τη βοήθεια μου;” για να κάνουν συμμαχίες. Πορεύονται με βάση ένα άλλο ερώτημα: ”αυτός που είναι να συμμαχήσω, πόσο ισχυρός είναι; τι μπορεί να μου προσφέρει;”.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με τη στάση του στην Άγκυρα, καθησύχασε πολλούς από τους συμμάχους μας.
Το πρόγραμμα του Νίκου Δένδια μετά τη Λιβύη και την Τουρκία, είχε την τετραμερή με την Κύπρο, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Από το 2010 και μετά, η Ελλάδα χτίζει συμμαχίες τις οποίες μπορεί εύκολα να τις χάσει αν δείξει αναξιοπιστία. Αν η Ελλάδα δεν όρθωνε το ανάστημα στο γνωστό προκλητικό ύφος του Τσαβούσογλου και στο ακόμη χειρότερο -όπως λέγεται- του Ερντογάν, τότε οι συμμαχίες δεν έχουν κανένα νόημα.
Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Κάποτε παρακαλούσαμε ενδόμυχα να αποκτήσουν διμερή προβλήματα τέτοιες δυνάμεις (ειδικά οι ΗΠΑ) με την Τουρκία. Μάλιστα, υπάρχουν Γερουσιαστές στις ΗΠΑ που προτείνουν στην Ελλάδα να μη δώσει καμία ”προίκα” στον Ερντογάν παρά το γεγονός ότι θεωρούν καλό σημάδι τον διάλογο. Αυτό έχει γίνει πραγματικότητα, η Αμερική και η Γαλλία έχουν στρατηγικές διαφωνίες με την Τουρκία και έχουν επενδύσει σε μας. Μόνο που δημιουργεί και δεσμεύσεις.
Πολλά κράτη κάνουν δεύτερες σκέψεις για την Ελλάδα όταν βλέπουν πως την ώρα που ζητάμε υποστήριξη από αυτές και συνεργαζόμαστε σε επίπεδο άμυνας, να υπάρχουν φωνές στην Ελλάδα που μιλούν για επίλυση των διμερών ζητημάτων μας με την Τουρκία με βάση την ”όποια λύση” ενώ εδώ και τέσσερα χρόνια οι Τούρκοι το μόνο που δεν έχουν κάνει είναι και τυπικά, να μας κηρύξουν τον πόλεμο.
Στο επίπεδο των συμμαχιών, οι σύμμαχοί μας θα ένιωθαν έκθετοι από μια πιθανή ”συμφωνία” μας με την Τουρκία. Αυτό θα ήταν το καλό σενάριο. Το κακό σενάριο θα ήταν να δεχόμασταν να αντιμετωπίσουμε όσα αντιμετώπισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Ελλάδα απέδειξε ότι έχει να διαδραματίσει κάποιον ρόλο στην περιοχή και ότι αποδέχεται τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις αυτού του ρόλου που δεν είναι αμελητέος. Η Ελλάδα σύμφωνα με τους Αμερικανούς (το ίδιο το κείμενο του Λευκού Οίκου που αναρτήθηκε στις 24/3/2021) ενώνει την Ανατολική Μεσόγειο με τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα.
Οι σύμμαχοί μας πείστηκαν ότι η Ελλάδα μέσα σε ένα περιφερειακό περιβάλλον αστάθειας, δεν φοβάται να παρουσιάσει με εύσχημο και συνάμα θαρραλέο τρόπο τις θέσεις της.
Ο διάλογος που σαν έννοια κακοποιήθηκε βάναυσα για πολλά έτη (όπως και άλλες έννοιες όπως είναι η αποτροπή, η στρατηγική, ο ρεαλισμός και η ψυχραιμία) έχει αυτό ακριβώς το νόημα όταν έχουμε να κάνουμε με μια χώρα που δε σέβεται τίποτε.
Τέλος, η Ε.Ε και κυρίως η Γερμανία πήραν ένα σημαντικό μήνυμα: Ότι αν δεν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες υπεράσπισης των ελληνικών και κυπριακών δικαίων, καλό είναι να μην θεωρούν δεδομένη την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ Ε.Ε-Τουρκίας.
*Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ