Χιλιάδες γυναίκες διαδήλωσαν εναντίον του αυταρχικού ηγέτη της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, στην Κωνσταντινούπολη. EPA,SEDAT SUNA
Απειλές κατά του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, αεροπορικές επιδρομές εναντίον των Κούρδων στη Συρία, αποχώρηση από την ευρωπαϊκή συνθήκη για την αποτροπή της βίας κατά των γυναικών, εκδίωξη του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας:
οι τελευταίες κινήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εντάσσονται στον συνήθη τρόπο λειτουργίας του με στόχο τη δημιουργία κρίσεων και εντάσεων, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της Τουρκίας. Ο Ερντογάν είναι ένας άνθρωπος των «πληγμάτων».
Πρέπει να δει κανείς όμως την οικονομική και υγειονομική κατάσταση της χώρας, που προκαλεί δυσαρέσκεια στην κοινή γνώμη. ΟΙ τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν μείωση της δημοτικότητας του κυβερνώντος κόμματος, που βλέπει την κοινωνική του βάση να συρρικνώνεται. Ο τούρκος πρόεδρος προσπαθεί λοιπόν να ανακτήσει την πρωτοβουλία.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, δυσαρεστεί ένα άλλο κομμάτι της εκλογικής του βάσης, τους νέους και τις γυναίκες. Οι διαδηλώσεις υπέρ των γυναικών ήταν μαζικές. Μπορεί να οργανώθηκαν από τους συνήθεις αντιπάλους του Ερντογάν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι από την απόφαση για την αποχώρηση από τη συνθήκη δεν δυσαρεστήθηκε και ένα μέρος των ψηφοφόρων του AKP, περιλαμβανομένων των γυναικών που φορούν μαντήλα οι οποίες δεν είναι αντιφεμινίστριες. Τα αστικοποιημένα μεσαία στρώματα απομακρύνονται όλο και περισσότερο από το ΑΚΡ.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η στάση του κυβερνώντος κόμματος απέναντι στο ΗDP. Η επιθετική πολιτική που έχει επιλέξει το τουρκικό κράτος για να λύσει το κουρδικό ζήτημα είναι λανθασμένη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν είναι σήμερα ισχυρότερο απ’ό,τι ήταν τη δεκαετία του ’80.
Η επίσημη ρητορική που εμφανίζει το HDP ως φύλλο συκής του ΡΚΚ υπήρξε αντιπαραγωγική. Γιατί ακόμη κι αν υπάρχουν σχέσεις ανάμεσα στα δύο κόμματα, δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις «τρομοκράτες» ένα κόμμα που έλαβε το 10% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δήμαρχοι που εξελέγησαν με το ΗDP στις κουρδικές πόλεις καθαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν από αξιωματούχους.
Ο μεγάλος φόβος του ΑΚΡ είναι μια εκλογική συμμαχία, έστω και άτυπη, ανάμεσα στο ΗDP και το σοσιαλδημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.
Τούτων λεχθέντων, η μεγάλη δύναμη του Ερντογάν είναι ότι αντιλαμβάνεται την εξέλιξη της κοινωνίας. Σκέφτεται για τα επόμενα δύο χρόνια. Εκμεταλλεύεται μια στιγμή που οξύνονται οι εντάσεις για να δημιουργήσει συσχετισμούς που θα του χρησιμεύσουν στις εκλογές του 2023. Το διακύβευμα είναι μεγάλο, γιατί αν ηττηθεί η δικαιοσύνη μπορεί να του ζητήσει εξηγήσεις για τον πλουτισμό και τη διαφθορά του κύκλου του. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Νετανιάχου στο Ισραήλ. Πρόκειται για μια φυγή προς τα εμπρός.
Το πρόβλημα με τον αυταρχισμό του Ερντογάν είναι ότι φτάνει να θεωρεί τον εαυτό του οικονομολόγο, ενώ δεν έχει ιδέα. Δεν αντιλαμβάνεται ότι με την αποπομπή του κεντρικού διοικητή αυτοπυροβολήθηκε στο πόδι.
Το βασικό πρόβλημα του Ερντογάν αυτή τη στιγμή είναι η αβεβαιότητα στις σχέσεις του με τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν. Αισθάνεται λιγότερο άνετα απ΄ό,τι με τον Τραμπ. Αυτό εξηγεί και την απόφασή του να συμπεριφερθεί με μεγαλύτερη μετριοπάθεια απέναντι στην ΕΕ. Και να επαναλάβει τον διάλογο με τον Μακρόν.
(*) Ο Ντιντιέ Μπιλιόν είναι υποδιευθυντής του Ινστιτούτου διεθνών και στρατηγικών σχέσεων του Παρισιού – Πηγή: συνέντευξη στη Libération via ΑΠΕ-ΜΠΕ
Το νέο τουρκικό δόγμα και η… συνέχιση του ψευδοκράτους: Τα κατεχόμενα βασικό… εργαλείο του Ερντογάν