O Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης στις 24 Μαρτίου 2021 EPA/Francisco Seco, POOL
Με το πρώτο προσχέδιο της απόφασης να έχει απορριφθεί από Ελλάδα και Κύπρο ως χλιαρό στα σημεία που αφορούν την Τουρκία, οι «27» ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να λάβουν σήμερα μία τροχειοδεικτική θέση για τις μελλοντικές σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, τις οποίες η Αγκυρα συστηματικά δυναμιτίζει εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο.
Παρότι γενική διαπίστωση είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμπιστεύονται όλο και λιγότερο τις υποσχέσεις και τις κινήσεις Ερντογάν – με τελευταίο κρούσματα την απόσυρση της χώρας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης- το καλάθι είναι και πάλι μικρό.
Ο αστάθμητος παράγοντας όμως που μπορεί να αλλάξει επί τα χείρω -για την Τουρκία- τις τελικές διατυπώσεις και τα μηνύματα που εν γένει θα εκπεμφθούν, ίσως να λέγεται Τζο Μπάιντεν.
Ας τα πάρουμε από την αρχή:
Τα κύρια σημεία του τελευταίου προσχεδίου που είδε το φως της δημοσιότητας ανέφεραν τα εξής:
Το προσχέδιο
Για την Ανατολική Μεσόγειο
1. Υπενθυμίζουμε το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Χαιρετίζουμε την πρόσφατη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων γεώτρησης, της επανάληψης διμερών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και της ανανεωμένης εμπλοκής στο Κυπριακό υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών”
2. Υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση διατηρείται και υπόκειται στις καθιερωμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η πρόσφατα πιο θετική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία για να ενισχύσει τη συνεργασία σε έναν αριθμό τομέων κοινού ενδιαφέροντος και λαμβάνουν περαιτέρω αποφάσεις κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο:
α) σχετικά με την οικονομική συνεργασία, καλούμε το Συμβούλιο να εργαστεί για μια εντολή εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη και καλούμε παράλληλα την Επιτροπή να ξεκινήσει συνομιλίες με την Τουρκία για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες δυσκολίες στην εφαρμογή της ·
β) συμφωνούμε περαιτέρω να ξεκινήσουμε διαλόγους υψηλού επιπέδου με την Τουρκία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και περιφερειακά θέματα όπως η Λιβύη, με στόχο την προώθηση του κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας στην ειρήνη και τη σταθερότητα στο περιβάλλον τους, και καλούν όλους τους παράγοντες να συμβάλουν θετικά στην επίλυση των περιφερειακών κρίσεων ·
γ) καλούμε την Κομισιόν να διερευνήσει τον τρόπο ενίσχυσης της συνεργασίας με την Τουρκία σχετικά με τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων και την κινητικότητα.
3. “Επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων ή μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να χρησιμοποιήσουν τα μέσα και τις επιλογές που διαθέτει για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.”
Για το προσφυγικό
1. “Εκτιμούμε τη φιλοξενία περίπου 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων από την Τουρκία και συμφωνούμε ότι η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής θα συνεχιστεί. Καλούμε την Κομισιόν να προτείνει στο Συμβούλιο ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο.”
2. “Όσον αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης, καλούμε την Κομισιόν να διερευνήσει την ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία για να διασφαλίσει την περαιτέρω εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, ιδίως σε τομείς όπως η προστασία των συνόρων, η καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και η αύξηση της επανεισδοχής μεταναστών.”
Για το Κυπριακό
1. “Υπενθυμίζουμε τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και παραμένουμε πλήρως δεσμευμένοι για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Προσβλέπουμε στην επανάληψη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει ως παρατηρητής.”
2. “Καλούμε τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει στις εργασίες της Πολυμερούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.”
3. “Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά τη σύνοδό του τον Ιούνιο.”
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Λευκωσία θεωρεί προβληματικό εν συνόλω το περιεχόμενο του προσχεδίου, ενώ και η Ελλάδα, από την πλευρά της, εκτιμά ότι η διατύπωση δεν αντανακλά την πιο ισορροπημένη προσέγγιση που είχε υιοθετηθεί στην έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ.
Πράγματι, το σχέδιο ανακοίνωσης της συνόδου τελούσε υπό διαπραγμάτευση ως την τελευταία στιγμή καθώς η Κύπρος και η Ελλάδα έκριναν πως το αρχικό κείμενο περιείχε «υπερβολικά πολλά καρότα και όχι αρκετό μαστίγιο», κατά τη διατύπωση ευρωπαίου διπλωμάτη.
Και δεν αποκλείεται «να απογοητεύσει τον πρόεδρο Ερντογάν, που ανέμενε «χειροπιαστά αποτελέσματα» σε ανταπόδοση για την εκπεφρασμένη βούλησή του να προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεων με την ΕΕ», σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες δυσκολεύονται να εμπιστευθούν τον τούρκο πρόεδρο, διότι δεν τηρεί τις δεσμεύσεις του, και βλέπουν οπορτουνισμό στη διακηρυγμένη βούλησή του να υπάρξει απποκλιμάκωση των εντάσεων, εξηγούν διπλωματικές πηγές στο ίδιο Μέσο.
«Παρατηρούμε απουσία αρνητικών σινιάλων από την αρχή της χρονιάς, αλλά κανένας μας δεν είναι αφελής, αυτή τη συμπεριφορά την εξηγούν πολλοί παράγοντες: η αλλαγή προέδρου των ΗΠΑ, η τρωτότητα της τουρκικής οικονομίας και οι συνέπειες που θα είχαν πιθανές ευρωπαϊκές κυρώσεις», υπογράμμισε ευρωπαίος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση του Γαλλικού Πρακτορείου και με δεδομένο ότι οι οριστικές αποφάσεις για την Τουρκία θα ληφθούν τον Ιούνιο, αυτό που φαίνεται να προκρίνεται είναι η υπαγωγή της συμπεριφοράς της Αγκυρας σε »καθεστώς» παρακολύθησης έως τον πρώτο θερινό μήνα.
«Η Τουρκία θα τεθεί υπό στενότερη παρακολούθηση «τους επόμενους μήνες, προκειμένου να προσδιοριστεί τον Ιούνιο εάν εκπληρώνονται οι όροι και οι προϋποθέσεις» ώστε οι Βρυξέλλες να μπουν σε διαδικασία βελτίωσης των σχέσεων«, τόνισε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Άλλος υψηλόβαθμος ευρωπαίος διπλωμάτης βλέπει έναν απολογισμό σε απόχρωση του γκρι. «Δεν μπορεί να πει κανείς πως η Τουρκία διευκολύνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει στην περιλάλητη θετική ατζέντα για την οποία μιλάγαμε. Βρισκόμαστε σε θέση αναμονής», είπε η εν λόγω πηγή.
Εδώ όμως υπεισέρχεται ο παράγων Μπάιντεν. Για πρώτη φορά από το 2008, αμερικανός Πρόεδρος δίνει το παρών στο κορυφαίο συλλογικό όργανο της Ε.Ε.
Και με δεδομένη ήδη την αλλαγή στάση της Ουάσινγκτον έναντι της Αγκυρας «η συμμετοχή του αμερικανού προέδρου αναμένεται να επιτρέψει να σταλεί κοινό αυστηρό μήνυμα στον πρόεδρο της Τουρκίας», σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο, με όλη το ζουμί της συγκεκριμένης φράσης να περικλείεται στο ρήμα «επιτρέψει», που εμμέσως πλην σαφώς περιγράφει την μέχρι τώρα αντίθεση της Μέρκελ στην πορροπτική να επιδειχθεί σιδηρά πυγμή απέναντι στον ταραξία.
Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ, ΑΠΕ, ΑFP
Ακολουθήστε το ΗΕLLAS JOURNAL στο ΝΕWS GOOGLE