Μεγάλη αλήθεια από Μαζάουερ: Οι ξένες ηγεσίες στήριξαν το ’21 μόνο όταν κατάλαβαν ότι οι Ελληνες αντέχουν
O ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ κατα τη διάρκεια της διαδικτυακής συζήτησης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εντυπωσιακοί οι εορτασμοί για το 1821 από τους ομογενείς στο Σίδνεϊ- Παρούσα η νεολαία στην πολυπληθή παρέλαση που κατέληξε στην περίφημη Οπερα της πόλης [video]
Μήνυμα ενότητας, ομοψυχίας, σύμπνοιας από την ΠτΔ για την επέτειο του 1821-Τονίζει τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας δεν ξεχνούμε τον πόνο της Κύπρου διαμηνύει
Ο διεθνούς φήμης καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Μαρκ Μαζάουερ, ανέλυσε σε επετειακή διαδικτυακή εκδήλωση τις σκέψεις του ως προς το πως έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε την Ελληνική Επανάσταση, μέσα στο διάβα των ετών αλλά και τη σημασία της Επανάστασης στη διεθνή ιστορία και στη δημιουργία των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών.
Ο κ. Μαζάουερ έχει πραγματοποιήσει πολυετή έρευνα και ετοιμάζει να δημοσιεύσει βιβλίο με τίτλο «Η Ελληνική Επανάσταση: Το 1821 και η δημιουργία της νεότερης Ευρώπης», το οποίο θα εκδοθεί εντός του 2021. Είναι δε μέλος της επιτροπής «Ελλάδα 2021» και έχει πλούσιο συγγραφικό έργο πάνω σε θέματα νεοελληνικής, βαλκανικής και ευρωπαϊκής ιστορίας.
Η διαδικτυακή επετειακή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση και οργανώθηκε από το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Βοστώνη και το Διεθνές Κέντρο Ελληνικών και Μεσογειακών Σπουδών, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον.
Το ακαδημαϊκό σεμινάριο που είχε τον τίτλο «Στοχασμοί γύρω από το 1821» έγινε υπό μορφή συζήτησης του έγκριτου ιστορικού με τον Δρ. Νικόλα Πρεβελάκη, καθηγητή στο τμήμα Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Εστιάζοντας στο πως έχει εξελιχθεί η κατανόηση της ελληνικής εξέγερσης, υπό το φως της συνεχιζόμενης ακαδημαϊκής έρευνας, ο Μαρκ Μαζάουερ ανέδειξε σημεία της ιστορίας, τα οποία έρχονται στην επιφάνεια, έπειτα από πρόσφατες ιστορικές έρευνες.
Μεταξύ των θεμάτων στα οποία αναφέρθηκε ήταν ο ρόλος της θρησκείας, της εθνικότητας, των πρωταγωνιστών της Επανάστασης και της Φιλικής Εταιρείας, αλλά και ο ρόλος της κοινής γνώμης στην Ευρώπη που οδήγησε στην αλλαγή στάσης της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Ο Βρετανός ιστορικός υπογράμμισε ως καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή έκβαση της Επανάστασης, τον ρόλο της μακροχρόνιας αντίστασης των Ελλήνων που κατάφεραν να διατηρήσουν ζωντανή την Επανάσταση για ένα ανέλπιστα μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι να μετατοπιστούν ευνοϊκά υπέρ της Ελλάδας οι διπλωματικοί συσχετισμοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επεσήμανε τον θετικό ρόλο που διαδραμάτισαν για την Ελλάδα η αρχαιοελληνική κληρονομιά και το κίνημα του Φιλελληνισμού και αναφέρθηκε στη σημασία του Διαφωτισμού, στο πανβαλκανικό όραμα του Ρήγα Φεραίου και στον ρόλο των γαιοκτημόνων, των εμπόρων και των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων της εποχής. Όπως εξήγησε, η Επανάσταση επέφερε ριζικές αλλαγές στην ελληνική κοινωνία, ύπαιθρο, οικονομία και κοινωνική διαστρωμάτωση.
Ερωτώμενος για τα διαφορετικά οράματα που συνυπήρχαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης, ο Βρετανός ιστορικός υπογραμμίζει αρχικά ότι δεν υπήρχαν ξεκάθαρες εδαφικές βλέψεις στο πλαίσιο του αγώνα, τονίζοντας την κυριαρχία του «πανβαλκανικού» οράματος.
Όπως σημειώνει, για τη Φιλική Εταιρεία και τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο ξεσηκωμός όλων των Ελλήνων ισοδυναμούσε με ξεσηκωμό όλων των Βαλκανίων, ένα όραμα παρόμοιο με το προγενέστερο πανβαλκανικό όραμα του Ρήγα Φεραίου. Η κεντρική διαφορά των δύο οραμάτων για ανεξαρτησία βρισκόταν στην προσέγγιση του ζητήματος της θρησκείας, με το όραμα των πρώτων να έχει στο επίκεντρο την ορθόδοξη πίστη και το όραμα του δεύτερου να προτάσσει την οικουμενικότητα, αντλώντας έμπνευση από τις αρχές του Διαφωτισμού.
- Διαφορετικά οράματα
Πέραν των διαφορετικών οραμάτων, ο Μαζάουερ κάνει λόγο και για τους διαφορετικούς σκοπούς διαφόρων κοινωνικών ομάδων, οι οποίες αναζητούσαν ξεχωριστά πράγματα από την επανάσταση.
Για παράδειγμα, οι γαιοκτήμονες της Πελοποννήσου ήθελαν να διατηρήσουν τα προνόμια τους, χωρίς να δίνουν όμως λογαριασμό στον Σουλτάνο, ενώ οι χωρικοί ήθελαν να πάψουν να έχουν τους γαιοκτήμονες πάνω από το κεφάλι τους.
Οι διαφορετικοί αυτοί σκοποί είχαν σαν φόντο και διαφορετικές αντιπαραθέσεις από περιοχή σε περιοχή, όπως το ξεκάθαρο δίπολο Χριστιανοί – Μουσουλμάνοι στον Μωριά και την πιο περίπλοκη τριπλή αντιπαράθεση της Ρούμελης (Χριστιανοί – Αλή Πασάς – Σουλτάνος ).
- Ελληνικότητα και χριστιανοσύνη
Παρότι η πληθώρα στόχων και επιδιώξεων είναι φυσική σε κάθε επανάσταση, ο Μαζάουερ τονίζει ότι σταδιακά κατέστη κυρίαρχη η αντίληψη περί απόλυτης ταύτισης ελληνικότητας και χριστιανοσύνης, με την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας να την διαχέει στους σκλαβωμένους πληθυσμούς μέσω των συνταγματικών της κειμένων, των πολιτικών της διακηρύξεων κ.λπ.
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά, τη δεκαετία του αγώνα συνετελέσθη μία ταχεία αλλαγή στην ψυχοσύνθεση των υπόδουλων Ελλήνων, οι οποίοι εκ των υστερών θα αντιλαμβάνονταν ως απολύτως ενιαία την ελληνική και χριστιανική τους ταυτότητα.
Είναι γνωστό πως η ελληνική πλευρά αυτής της ταυτότητας ήταν αυτή που κινητοποίησε πολλούς Ευρωπαίους να συνδράμουν την επανάσταση, οι οποίοι, θαυμάζοντας βαθιά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, έτρεξαν στα οθωμανικά εδάφη για να βοηθήσουν ανθρώπους τους οποίους αντιλαμβάνονταν ως ό, τι κοντινότερο στην Ελλάδα του Περικλή και του Λεωνίδα.
Εντούτοις, όπως τονίζει ο Βρετανός πανεπιστημιακός, το ρεύμα του Φιλελληνισμού δεν ακούμπησε τις μεγάλες δυνάμεις σε επίπεδο ηγεσιών παρά μόνο όταν έγινε σαφές ότι «οι Έλληνες αντέχουν και δεν θα υποχωρήσουν», κάτι που επέβαλε σε διεθνές επίπεδο το αίτημα τους για εθνική ανεξαρτησία.
Το γεγονός αυτό, ο Μαζάουερ το χαρακτηρίζει ως «τον πρώτο θρίαμβο του εθνικισμού και του αιτήματος για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου έθνους κράτους στον κόσμο», τονίζοντας την ιστορική του σημασία, η οποία ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια της ελληνικής και οθωμανικής ιστορίας.
Τη διαδικτυακή εκδήλωση χαιρέτισαν ο πρόεδρος του ΔΙΚΕΜΕΣ Αλέξης Φυλακτόπουλος και ο Γενικός Πρόξενος στη Βοστώνη Στράτος Ευθυμίου. Τον Βρετανό ιστορικό προλόγισε η πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ κα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, η οποία χαιρέτισε το εκτενές ιστοριογραφικό έργο του καθηγητή και την έρευνα του για την Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας την Ελληνική Επανάσταση κορυφαίο γεγονός διεθνούς σημασίας.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ, Π. Κασφίκης, Καθημερινή
Ακολουθήστε το HELLAS JOURNAL στο ΝΕWS GOOGLE
H AXEΠA τίμησε τη συμβολή της Ανάπολις στην Ελληνική Επανάσταση