Η μήτρα της μιντιακής διαπλοκής στην Ελλάδα: Κάποιοι θυμούνται ακόμη τα πάντα και όχι επιλεκτικά
Photo by Julian Böck on Unsplash
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Με αφορμή τη συζήτηση στη Βουλή για τη σύσταση επιτροπής που θα διερευνήσει το σκάνδαλο με το βοσκοτόπι channel και την ενδεχόμενη συμμετοχή του Νίκου Παππά σε αυτό, ακούστηκαν και πάλι πολλά.
Χωρίς να θέλουμε να μπούμε στην ουσία της υπόθεσης σε αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή καθώς δεν υπάρχουν ξεκάθαρα όλα τα δεδομένα, αξίζει να γίνει μια επισήμανση. Όλοι παρουσιάζουν τα γεγονότα όπως τους βολεύουν. Και όλοι ξεχνάνε μερικές κρίσιμες λεπτομέρειες ο καθένας με την προσωπική του επιλεκτική μνήμη.
- Η αλήθεια είναι όμως μία και ΜΟΝΑΔΙΚΗ. Από το 1989, έτος μήτρα της ιδιωτικής τηλεόρασης στην Ελλάδα, όλα είναι συνυφασμένα με την έννοια της διαπλοκής. Από τις πρώτες άδειες έως και σήμερα. Λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.
Αξίζει να μεταφέρουμε αυτούσιο ένα μέρος του ειδικού αφιερώματος που φιλοξένησε τον Οκτώβριο του 2004, όταν ξεκινούσε η περιβόητη μάχη των νταβατζήδων από τον Κώστα Καραμανλή, που εξελίχθηκε σε κυνήγι ανεμόμυλων, το εξειδικευμένο περιοδικό Βουλή και Ευρωβουλή με υπό τον τίτλο: «Η διαπλοκή τα 15 χρόνια που άλλαξαν την Ελλάδα»
Η εναρκτήρια αναφορά του δημοσιεύματος, μέρος ενός γενικότερου αφιερώματος για τη Διαπλοκή στην Ελλάδα, ήταν το καλοκαίρι του 1989. Όταν το ΠΑΣΟΚ είχε χάσει την εξουσία, είχε δημιουργηθεί η συγκυβέρνηση Ν.Δ με τον Συνασπισμό που έφερε την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, την ιδιωτική τηλεόραση και το μοίρασμα μεγάλων συμβάσεων.
Η μήτρα της μιντιακής διαπλοκής
Μόλις ένα μήνα μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης, μέσα στο καλοκαίρι του 1989μ ο τότε υπουργός Προεδρίας Αθανάσιος Κανελλόπουλος -με άλλοθι την πρόσκληση ενδιαφέροντος του προκατόχου του Δημήτρη Μαρούδα- ανακοίνωσε τη χορήγηση προσωρινών αδειών σε δυο ομάδες εκδοτών – επιχειρηματιών.
Στην πρώτη, είχε συσταθεί από τον Μάιο με αρχικό κεφάλαιο 5 εκατομμυρίων δραχμών, μετείχαν οι ιδιοκτήτες του ΔΟΛ Χρήστος Λαμπράκης, της εφημερίδας Ελευθεροτυπία Χρήστος Τεγόπουλος, της Πήγασος ΑΕ (Έθνος) Γιώργος Μπόμπολας, της εφημερίδας Μεσημβρινή Βαρδής Βαρδινογιάννης και της εφημερίδας Καθημερινή Αριστείδης Αλαφούζος.
Όλοι κατείχαν από 20% του μετοχικού κεφαλαίου, δηλαδή κάτω από το 25% που όριζε ο νόμος που ψηφίστηκε μετέπειτα. Συγκρότησαν την εταιρεία Τηλέτυπος ΑΕ και σε χρόνο ρεκόρ -στις 20 Νοεμβρίου λειτούργησε το κανάλι Mega, με μετοχικό κεφάλαιο 1 δισ. δραχμές (περίπου 3 εκατ. ευρώ).
Η άλλη άδεια, με βάση την αρχική αυτή απόφαση, παραχωρήθηκε στην κοινοπραξία που είχαν δημιουργήσει ο Μίνως Κυριακού, ο Άρης Βουδούρης (εργολήπτης και ιδιοκτήτης της εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος) και ο Πάνος Καραγιάννης (μέτοχος σε ποσοστό 2% και εκδότης της εφημερίδας Απογευματινή), παρά το γεγονός ότι είχαν υποβάλλει την αίτησή τους εκπρόθεσμα.
Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι μέχρι να ψηφιστεί τελικά το νομοσχέδιο (κατά τη συζήτηση στη Βουλή δεν προσδιορίστηκε ο αριθμός των αδειών που θα μπορούσαν να δοθούν), οι συμμαχίες είχαν ήδη αλλάξει.
Ο Μίνως Κυριακού, αφού είχε μείνει μόνος στο αρχικό σχήμα με την αποχώρηση των Άρη Βουδούρη και Πάνου Καραγιάννη, στη συνέχεια φέρεται να συνεταιρίστηκε με τους Χρήστο Καλογρίτσα (εργολήπτης και εκδότης της εφημερίδα Πρώτη που στήριζε τον Συνασπισμό, ο οποίος συγκυβερνούσε) και Γιάννη Πουρνάρα (εκδότης του περιοδικού Τηλέραμα, ιδιοκτήτης των εκδόσεων Πάπυρος).
Παρόλα αυτά, όταν άρχισε η εκπομπή του ΑΝΤ1, την πρωτοχρονιά του 1990, το αρχικό κεφάλαιο μοιραζόταν ως εξής: Holnest Investments 25%, Σωτήρης Παπαδόπουλος 25%, Σωκράτης Ηλιάδης 25%, Γιώργος Ξανθόπουλος 24% και Ευστάθιος Γουρδομιχάλης 1%.
Πολύ σύντομα βεβαίως στην πρώτη εταιρεία που προφανώς ανήκε στον Μίνω Κυριακού, προστέθηκαν και άλλες στις οποίες μεταβιβάστηκαν τα ποσοστά άλλων μετόχων, χωρίς φυσικά να μπορεί κανείς με βεβαιότητα να ισχυριστεί ποιοί κατείχαν τις μετοχές.
Ήταν οι Globecast Holdings Ltd, Altavista Clobal Holdings Ltd και Praxis Investments Ltd που κατείχαν από 22,4% του μετοχικού κεφαλαίου. Ο Σωκράτης Ηλιάδης έμεινε με 6,9% και ο Ευστάθιος Γουρδομιχάλης στο 1% που είχε.
Η τρίτη περιπετειώδης άδεια
Μια τρίτη άδεια, που ξεκίνησε ως Νέα Τηλεόραση και κατέληξε στο σημερινό Star, πέρασε από 40 κύματα, κάτι που αποδεικνύει το μέγεθος των επιχειρηματικών διεργασιών και των παρασκηνιακών επαφών της εποχής εκείνης.
Δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί κανείς να παρακολουθήσει με ακρίβεια όλες τις μεταβολες αλλά παραθέτουμε τα δημοσιεύματα από την εξειδικευμένη εφημερίδα Τα Μέσα, το Νοέμβριο του 1998, που ουδέποτε έχουν διαψευσθεί.
Σύμφωνα με αυτά:
Τα άλλα δύο μέλη της αρχικής ομάδας του ΑΝΤ1 (Άρης Βουδούρης και Πάνος Καραγιάννης) δημιούργησαν την εταιρεία Νέα Τηλεόραση μαζί με τους Σωκράτη Κόκκαλη, ήδη τότε ιδιοκτήτη του ραδιοφωνικού σταθμού Flash, Χρήστο Σιαμαντά (παλαιό συνιδιοκτήτη της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, πρώτο ιδιοκτήτη της εφημερίδας Μεσημβρινή στη μεταπολίτευση -εξαγόρασε τον τίτλο από την Ελένη Βλάχου- και τότε εκδότη της εφημερίδας Επικαιρότητα -την οποία αργότερα εξαγόρασε ο Σωκράτης Κόκκαλης), Γιώργο Σαραντόπουλο (εργολήπτη δημοσίων έργων και μεγαλομέτοχο, με 48% της εφημερίδας Απογευματινή) και Χρήστο Καλογρίτσα.
Η εταιρεία αυτή ουδέποτε χρησιμοποίησε την άδεια που τελικά πήρε αργότερα. Κάποιους μήνες μετά η άδεια αυτή χρησίμευσε για να νομιμοποιηθεί η εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Star.
Η μετοχική σύνθεση της Νέας Τηλεόρασης σταδιακώς άλλαξε. Από τη μια ο θάνατος του Άρη Βουδούρη σε τροχαίο και από την άλλη η απροθυμία του Σωκράτη Κόκκαλη να ανακατευθεί την εποχή εκείνη (τουλάχιστον ως εργοδότης) με την τηλεόραση δημιοήργησε μια νέα πραγματικότητα.
Μέτοχοι ήταν πλέον το Ίδτυμα Τύπου με 25%, ο εκδότης της εφημερίδας Απογευματινή Πάνος Καραγιάννης με 15%, η Απογευματινή με 5%, ο επιχειρηματίας Δημήτρης Κοπελούζος με 20%, ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ρίζος με 15% και ο επιχειρηματίας Κώστας Μήτσης με 20%.
Παράλληλα, ο Γιώργος Κουρής είχε δημιουργήσει με τον Θόδωρο Βαρδινογιάννη μια εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων με την επωνυμία STAR και μετόχους τους Multitrack Holding Ltd 34%, Reabus Holding 33% και Γιώργος Κουρής με 33%.
Η εταιρεία πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε τηλεοπτικό σταθμό ο οποίος εξέπεμπε στις καταπατημένες συχνότητες του Καναλιού 29. Όπως όλοι θυμούνται ο Γιώργος Κουρής είχε ήδη δημιουργήσει το Κανάλι 5 που εξέπεμπε σε άλλη συχνότητα.
Κάποιο στιγμή προφανώς ο Γιώργος Κουρής ζήτησε τη συχνότητά του πίσω και έτσι έγινε αναγκαστικά η προσέγγιση με τους μετόχους της Νέας Τηλεόρασης που ήδη κατείχαν μια ανενεργή προσωρινή άδεια.
Παρενθετικά το Κανάλι 5 προ ετών πουλήθηκε κατά ένα μεγάλο του μέρος στον Θανάση Αθανασούλη της Altec και μετονομάστηκε σε Αlter. (Προσθήκη του σήμερα: όλοι γνωρίζουν τις εξελίξεις και τον τρόπο με τον οποίο κατέληξε τελικά το Alter).
Ο Γιώργος Κουρής στο μεταξύ είχε εξαγοράσει το επίσης καταπατημένο Κανάλι 40 από τον πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων Βασίλη Λεβέντη και έφτιαξε το Extra. Όταν ξαναπήρε πίσω το Alter πούλησε το Extra στον Φίλιππο Βρυώνη.
Ας επανέλθουμε όμως. Ο Θόδωρος Βαρδινογιάννης που είχε την ευθύνη των ΜΜΕ για τον όμιλο επιχειρήσεων της οικογένειας, επιζητώντας, όπως προσημειώσαμε τη νομιμοποίηση του Star αγόρασε τελικά την προσωρινή άδεια της Νέας Τηλεόρασης.
Μέσα από την ουσιαστική συγχώνευση των δύο εταιρειών το μετοχολόγιο που προέκυψε είχε ως εξής:
Θόδωρος Βαρδινογιάννης 37%, Γιώργος Κουρής 25%, Απογευματινή 10%, Ελεύθερος Τύπος 7,5% και από 5% οι Πάνος Καραγιάννης, Κώστας Σαραντόπουλος, Δημήτρης Ρίζος και Δημήτρης Κοπελούζος.
Στην πορεία μετά τις αποχωρήσεις όλων των υπολοίπων μετόχων πλην του Ιδρύματος Τύπου και με τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου η μετοχική σύνθεση διαμορφώθηκε σταδιακά, πρώτα σε:
Glenhin Holdings Ltd 24,1%, Fairgrenc Holdings Ltd 24,1%, Landrove Holdings Ltd 24,1%, Ribera Holdings 15%, Ίδρυμα Τύπου 7,5% και Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη 5%.
Και στη συνέχεια σε
Fairgrenc Holdings Ltd 24,16%, Carambole Holding SA 15%, Nosbed Holding SA 24,16%, Sinbad SA 24,16%, Ίδρυμα Τύπου 7,5% και Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη 5%.
Η πλήρης ασυδοσία και ανομία
Το δημοσίευμα περιέγραφε στη συνέχεια πως τα 3 κανάλια έγιναν 22 μόνο στην Αθήνα, καθώς ουσιαστικά επό χρόνια ο καθένας καταπατούσε μια συχνότητα, άνοιγε ένα τηλεοπτικό σταθμό και στη συνέχεια πουλούσε είτε τον σταθμό (δικαίωμά του) είτε τη συχνότητα ως να ήταν άδεια ταξί.
Μια ολόκληση εποχή πλήρους διαπλοκής στην οποία δεν είναι κανείς από τον τότε πολιτικό κόσμο αμέτοχος εκτός ίσως από τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο ο οποίος ήταν ο μόνος που καταψήφισε τον αρχικό νόμο στη Βουλή.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Ακολουθήστε το Hellas Journal στο NEWS GOOGLE
Η ερώτηση της ημέρας: Γιατί δεν υπάρχουν Έλληνες εργάτες να μαζέψουν τα σπαράγγια;