Στοιχήματα για το αν ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα δεχθεί το τηλεφώνημα του Ταγίπ Ερντογάν!
FILE PHOTO: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπογράφει εκτελεστική εντολή για τον Covid-19 κατά τα πρώτα του λεπτά στο Oval Office, στον Λευκό Οίκο, στην Ουάσιγκτον, DC, ΗΠΑ, στις 20 Ιανουαρίου 2021. EPA, Doug Mills
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
O Ντόναλντ Τραμπ φέρεται κατά τη διάρκεια της προεδρίας του να μην είχε τόσο συχνή τηλεφωνική επικοινωνία με κανέναν άλλο αρχηγό κράτους όσο με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ωστόσο, με την ανάληψη καθηκόντων από τον Τζο Μπάιντεν, οι διαρκείς τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ του Τούρκου Προέδρου και του Λευκού Οίκου έχουν σταματήσει.
Ο Erdoğan φέρεται να καταβάλλει μάταια προσπάθειες από τον Δεκέμβριο και μετά να συνομιλήσει με τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Στο μεταξύ, τουρκική στοιχηματική εταιρεία δέχεται στοιχήματα για το αν και πότε θα σηκώσει το ακουστικό ο Biden.
Τίτλος: «Ο Αμερικανός Πρόεδρος Biden και η Τουρκία – Ο Erdoğan στρέφεται σε διορθώσεις της πορείας του στην Εξωτερική του Πολιτική»
Υπότιτλος: «Η Τουρκία δεν έχει σχεδόν κανένα σύμμαχο. Τώρα ο Πρόεδρος Erdoğan επιδιώκει να κερδίσει πόντους στα μάτια του νέου Προέδρου των ΗΠΑ Biden -και επιχειρεί γι’ αυτόν τον λόγο να βελτιώσει τις σχέσεις με το Ισραήλ και την ΕΕ»
Η ανάλυση της συντάκτριας Εξωτερικών Θεμάτων του περιοδικού SPIEGEL Online, Anna-Sophie Schneider αναφέρει, μεταξύ άλλων:
Ο Erdoğan πιθανότατα δεν θα το θεωρήσει αστείο. Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια απομονώνεται ολοένα και περισσότερο στην Εξωτερική Πολιτική, με αποτέλεσμα η χώρα να μην έχει πλέον σχεδόν κανένα σύμμαχο. Η αλλαγή εξουσίας στην Ουάσινγκτον θέτει τώρα την Άγκυρα ενώπιον νέων προβλημάτων.
Ενώ ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Trump επαινούσε την «μεγάλη φιλία του» με τον Erdoğan και άφηνε τον Τούρκο ομόλογό του να διαπράττει σχεδόν αλώβητος τις παραβιάσεις όλων των κανόνων, θα πρέπει μάλλον να αναμένεται ότι ο Biden θα αυξήσει την πίεση στην Άγκυρα.
Ο πολιτικός των Δημοκρατικών γνωρίζει καλά την Τουρκία, έχει ταξιδέψει αρκετές φορές στη χώρα και έχει στηλιτεύσει τα δημοκρατικά ελλείμματα εκεί από την εποχή που ήταν Αντιπρόεδρος του Barack Obama. Πριν από πάνω από ένα έτος, ο Biden χαρακτήρισε τον Τούρκο Πρόεδρο «αυταρχικό ηγέτη» μιλώντας στους New York Times και κάλεσε σε υποστήριξη της τουρκικής αντιπολίτευσης «για να νικηθεί ο Erdoğan». Στην κυβέρνηση του Biden υπάρχουν και άλλοι που ασκούν κριτική στην Τουρκία.
Ο Brett McGurk ορίστηκε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών ως συντονιστής για θέματα Μέσης Ανατολής. Πρώτα υπό τον Obama και έπειτα υπό τον Trump, ήταν έως το 2018 υπεύθυνος για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους. Η Άγκυρα τον θεωρεί υπεύθυνο για τη συμμαχία μεταξύ ΗΠΑ και YPG. Η συρο-κουρδική πολιτοφυλακή χαρακτηρίζεται στην Τουρκία ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά λειτούργησε ως σύμμαχος των ΗΠΑ στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους.
Η συμμαχία προκάλεσε εντάσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον. Από τα φιλοκυβερνητικά τουρκικά ΜΜΕ ο McGurk χαρακτηρίζεται «εχθρός των Τούρκων», ενώ ο ίδιος αντιμετωπίζει την Τουρκία ως «προβληματικό σύμμαχο». Ο νέος Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken έχει εκφραστεί με παρόμοιο τρόπο.
Αναφερόμενος πρόσφατα στην Τουρκία, έκανε λόγο για «αποκαλούμενο στρατηγικό εταίρο» και επέκρινε έντονα την Άγκυρα για την συνεργασία της με τη Ρωσία. Εδώ και χρόνια οι εταίροι στο ΝΑΤΟ αντιδικούν λόγω του ότι η Τουρκία απέκτησε το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400. Η Ουάσιγκτον έχει γι’ αυτόν τον λόγο επιβάλει κυρώσεις. Η Τουρκία ελπίζει τώρα σε μείωση των εντάσεων μέσω της διπλωματικής οδού.
Η αναπληρώτρια επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) στο Ίδρυμα Επιστήμης και Πολιτικής, Hürcan Aslı Aksoy, πιστεύει ότι είναι πιθανά δύο σενάρια, στα οποία η Άγκυρα θα μπορούσε να δεχτεί να μην ενεργοποιήσει το σύστημα S-400: Εάν, ως αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ σταματήσουν να υποστηρίζουν την κουρδική πολιτοφυλακή YPG στη Συρία ή εάν η Ουάσιγκτον επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα για τα F-35 και παραιτηθεί από τις κυρώσεις.
Για τον Erdoğan η όλη υπόθεση αποτελεί άσκηση ισορροπίας, καθώς δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο την σχέση του με την Ρωσία. Επιπλέον, η μη ενεργοποίηση του οπλικού συστήματος «θα είχε κόστος γι’ αυτόν στο εσωτερικό», λέει η Aksoy. Το αντιπολιτευόμενο CHP έχει ήδη επικρίνει το σύστημα S-400 ως «πανάκριβα παλιοσίδερα».
Η Aksoy δεν βλέπει επίσης σημάδια χαλάρωσης σε δύο άλλα θέματα: Η Τουρκία συνεχίζει να απαιτεί την έκδοση του ιεροκήρυκα Fethullah Gülen, ο οποίος ζει στις ΗΠΑ, και τον οποίο κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Επιπλέον, το σκάνδαλο της Halkbank επηρεάζει την σχέση μεταξύ των δύο χωρών. Η τουρκική κρατική τράπεζα κατηγορείται ότι παρέκαμψε τους αμερικανικούς νόμους περί κυρώσεων και διακίνησε ιρανικά κεφάλαια περίπου 20 δις Δολαρίων. Η δίκη έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον Μάρτιο.
Μέχρι τότε, ο Erdoğan επιχειρεί να κερδίσει πόντους στην Ουάσινγκτον σε άλλο πεδίο. «Λαμβάνοντας υπόψη την κυβέρνηση Biden και την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων κρατών του Κόλπου, η Τουρκία επιδιώκει να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις της με το Ισραήλ», υποστηρίζει η Aksoy. Αμέσως μετά την εκλογή του Biden, ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Hakan Fidan έκανε τις πρώτες του επαφές με το Ισραήλ.
Η σχέση είναι τεταμένη εδώ και χρόνια και από τον Μάιο του 2018 η Τουρκία και το Ισραήλ δεν διατηρούν Πρέσβεις. Σύμφωνα με την Aksoy, έχει οριστεί νέος Τούρκος Πρέσβης στο Ισραήλ. Είναι ο Ufuk Ulutaş μέχρι πρόσφατα επικεφαλής μίας τουρκικής δεξαμενής σκέψης που πρόσκειται στην κυβέρνηση.
Μέχρι στιγμής το Ισραήλ αντιδρά με αυτοσυγκράτηση στις προσπάθειες προσέγγισης από μέρους της Άγκυρας. Είναι μεν αλήθεια ότι οι δύο χώρες έχουν παρόμοια συμφέροντα σε σχέση με την Πολιτική Ασφάλειας, όπως ο περιορισμός της επιρροής του Ιράν στην περιοχή. «Αλλά το Ισραήλ αναμένει από την Άγκυρα να περιορίσει τους στενούς δεσμούς της με την παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση Hamas», λέει η Aksoy.
ΠΗΓΗ: περιοδικό SPIEGEL Online, Anna-Sophie Schneider
Και έτσι, και αλλιώς ο Λευκός Οίκος με την Τουρκία: Ελλάδα, Κύπρος στο μενού των συζητήσεων…