Μήπως ξυπνούν οι άβουλοι Ευρωπαίοι: Άρχισε η συζήτηση για “επενδύσεις” σε στρατιωτικές δαπάνες
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Copyright: European Union
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σε έναν κόσμο διαφωνιών, όπου οι περιφερειακές δυνάμεις ωθούν τα πιόνια τους και όπου οι συγκρούσεις αλλάζουν φύση, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να μείνει χωρίς μια ισχυρή δέσμευση όσον αφορά τους αμυντικούς προϋπολογισμούς, υποστηρίζουν κορυφαίοι εμπειρογνώμονες.
Στην ιστοσελίδα του περιοδικού L’ Express δημοσιεύεται άρθρο της Claire Chartier, με τίτλο: «Γιατί η Ευρώπη πρέπει να επανεπενδύσει σε στρατιωτικές δαπάνες»
Είναι μια αλλαγή δόγματος, και ακόμη περισσότερο πολιτισμού. Αφού πίστευε εδώ και πολύ καιρό στο τέλος της ιστορίας – θρίαμβος της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της οικονομίας της αγοράς όπως θεωρήθηκε από τον Αμερικανό ιστορικό Francis Fukuyama – η Ευρώπη ανακαλύπτει εκ νέου την ανάγκη να σκεφτεί την ασφάλειά της. Αυτό, με συγκεκριμένους όρους, σημαίνει συμφωνία για την αύξηση των αμυντικών προϋπολογισμών της.
Μια ψυχική επανάσταση για μια Ένωση της οποίας η αποστρατικοποίηση, η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970, επιταχύνθηκε με την κρίση του 2008, και η οποία δυσκολεύεται να θεωρήσει τον εαυτό της ως ο,τιδήποτε άλλο εκτός από μια εμπορική δύναμη 450 εκατομμυρίων καταναλωτών.
- Τόσο ο Thomas Gomart, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (Ifri), όσο και οι Bernard Cazeneuve, πρώην Σοσιαλιστής Πρωθυπουργός, και Nicolas Baverez, δοκιμιογράφος, συμφωνούν ωστόσο να υπογραμμίσουν την απόλυτη αναγκαιότητα αυτής της αλλαγής.
Ο πρώτος, σε ένα δοκίμιο, με τίτλο: «Οι αόρατοι πόλεμοι- Οι επόμενες γεωπολιτικές μας προκλήσεις», οι άλλοι δύο, σε μια έκθεση που μόλις δημοσίευσαν για το Ινστιτούτο Montaigne, «Επανεξετάζοντας την άμυνα έναντι των κρίσεων του 21ου αιώνα». Δίνοντας προτεραιότητα στο κράτος πρόνοιας έναντι του κυρίαρχου κράτους, στις κοινωνικές δαπάνες έναντι των στρατιωτικών επενδύσεων, «οι Ευρωπαίοι έκαναν μια επιλογή σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο τους, χωρίς ωστόσο να το προσαρμόσουν στην επιδείνωση του στρατηγικού τους περιβάλλοντος», σχολιάζει αδιάφορα ο Thomas Gomart.
Επιδείνωση είναι όντως ο όρος, πράγματι. Χωρίς καν να μιλήσουμε για τη τζιχάντ, που θέτει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες υπό μόνιμη ένταση, το κοντινό περιβάλλον της ΕΕ διαπερνούν νέες αντιπαλότητες: Τουρκία και Ελλάδα συγκρούονται στα χωρικά τους ύδατα, όπου έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου. Το πολιτικό μέλλον της Αλγερίας παραμένει αβέβαιο.
Το Μάλι συγκλονίστηκε από ένα πραξικόπημα το περασμένο καλοκαίρι και, ευρύτερα, η Μεσόγειος παρατηρεί τη σύγκρουση μεταξύ των κινεζικών, τουρκικών και ρωσικών ορέξεων, που θέλουν να εδραιώσουν την εμπορική και πολιτική τους επιρροή. Καθώς βρίσκονται σε αντιπαράθεση με την Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες επικεντρώνονται στην Ασία, αφήνοντας το πεδίο ανοιχτό σε μια εκρηκτική Μέση Ανατολή στους ίδιους παίκτες – Τουρκία, Ρωσία, Ιράν …
Αυτές οι περιφερειακές δυνάμεις αμφισβητούν το διεθνές status quo πιο εύκολα από τότε που κανένας «ηγεμών» – για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο του Bertrand Badie, πολιτικού επιστήμονα – δεν είναι πλέον εκεί για να το υπερασπιστεί, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να σταματήσουν να παίζουν το ρόλο του «χωροφύλακα του κόσμου».
Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο: η συγκρουσιακότητα αυτού του υπερ-τεχνολογικού 21ου αιώνα, έχει γίνει «υβριδική». Οι παίκτες της δεν είναι πάντα κράτη, και οι τρόποι δράσης της υπερβαίνουν το αυστηρά στρατιωτικό πεδίο: οικονομικές κυρώσεις, επιθέσεις στον ψηφιακό χώρο (“πόλεμος στον κυβερνοχώρο”), χειραγώγηση πληροφοριών … μάχη του διαστήματος.
Ο Bernard Cazeneuve και ο Nicolas Baverez, όπως και ο διευθυντής του Ifri, πιστεύουν ότι οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν πλέον να αφήσουν την ασφάλειά τους στην καλή θέληση των Ηνωμένων Πολιτειών – ακόμη και την εποχή του Biden – ούτε στην ατελή προστασία του ΝΑΤΟ. Ήρθε η ώρα για τη χειραφέτηση: η Ευρώπη της άμυνας είναι επιτακτική ανάγκη, τόσο για τη διατήρηση της ειρήνης όσο και για την τόνωση της τεχνολογικής δύναμης των κρατών μελών.
- Επειδή η επανεκκίνηση του στρατιωτικού μετώπου – οι Ευρωπαίοι το έχουν ξεχάσει αυτό, αλλά όχι οι Ηνωμένες Πολιτείες, και ακόμη λιγότερο η Κίνα – σημαίνει επίσης τόνωση της καινοτομίας. Η οποία έχει γίνει κρίσιμη σε αυτόν τον κόσμο των «αόρατων πολέμων», όπου η τεχνητή νοημοσύνη και τα δεδομένα αποτελούν σημαντικά όργανα δύναμης.
Ιστορικά, η τεχνολογία οφείλεται στην άνοδο των στρατιωτικών καινοτομιών που στη συνέχεια βρήκαν κοινωνικές εφαρμογές, το πιο σημαντικό παράδειγμα είναι αυτό του Διαδικτύου – το Arpanet, ο πρόγονος του, ένα αποκεντρωμένο δίκτυο, σχεδιάστηκε στη μέση του Ψυχρού Πολέμου (1962) για να διατηρήσει τις επικοινωνίες σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης.
Αυτή η κίνηση από το κοινωνικό στο στρατιωτικό έχει γίνει πιο περίπλοκη – οι νεοσύστατες επιχειρήσεις εφευρίσκουν και ακολουθούν οι στρατοί – αλλά ο σύνδεσμος παραμένει στενός. Για τον πρώην Υπουργό , η ΕΕ, «επειδή είναι περιτριγυρισμένη από κρίσεις», πρέπει επομένως να καταστήσει την ασφάλεια μία από τις προτεραιότητες του σχεδίου ανάκαμψης της.
Όπως και η Γαλλία, σε εγχώρια κλίμακα. Η Γαλλία έχει σταματήσει τη μείωση των πιστώσεων χάρη στον νόμο για τον στρατιωτικό προγραμματισμό, που εγκρίθηκε το 2018. Αλλά οι προκλήσεις της στιγμής απαιτούν επιπλέον προσπάθεια, επιμένουν αυτοί οι ειδικοί. Εν μέσω υγειονομικής κρίσης και ενώ ο Covid ζητά κονδύλια από το κράτος πρόνοιας όπως ποτέ άλλοτε στο παρελθόν, δεν είναι βέβαιο ότι το μήνυμα περνά, όπως θα ήθελαν.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό L’ Express, άρθρο της Claire Chartier
Μιχάλης Ιγνατίου σε Omega Tv: Ο «κωδικός 3+1» το κλειδί των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο