Το μεγάλο αλλά ανάρμοστο παιχνίδι της Τουρκίας: “Μείγμα” στρατού, σίριαλ(!) και ανθρωπιστικής βοήθειας
Ο πρέοδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν επιθεωρεί στρατιωτικό απόσπασμα στη Λουσάκα της Ζαμβίας. Photo via Turkish Presidency
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το πρόβλημα του τουρκικού αναθεωρητισμού και οι υπαρξιακά αναγκαίες στρατηγικές επιλογές της Ελλάδας: Η τουρκική ρητορική προφανώς απάδει από τις έωλες υποσχέσεις της…
Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης ήταν ένας μεγάλος Έλληνας: Ένα είναι το πρόβλημα, η Τουρκία… Δεν υπάρχει Κουρδικό πρόβλημα, δεν υπάρχει Κυπριακό πρόβλημα, ούτε θέμα Αιγαίου…
Δημοσίευση του τέταρτου μέρους του αφιερώματος της εφημερίδας Financial Times, (Andres Schipani-Laura Pitel-David Pilling) για τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Τουρκίας, το οποίο πραγματεύεται τη διείσδυσή της στην Αφρική καθώς ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να εδραιώσει τις φιλοδοξίες της εξωτερικής πολιτικής μέσω επιχειρήσεων και ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή.
Στο άρθρο σημειώνεται η επιτυχία που γνωρίζουν τουρκικές τηλεοπτικές σειρές στην Αιθιοπία, μια μικρή αλλά αντιπροσωπευτική ένδειξη της αυξανόμενης επιρροής της Άγκυρας στην περιοχή, η οποία έχει μετατραπεί σε μαγνήτη ξένων κεφαλαίων.
Οι προσπάθειες στον τομέα της ήπιας ισχύος, σύμφωνα με τους ειδικούς, στοχεύουν στο αντιστάθμισμα της επιρροής των αντιπάλων του Κόλπου, όπως της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ, όπως και των ΗΠΑ, Γαλλίας, Κίνας και Ρωσίας. Για την Άγκυρα, το εμπόριο, η αναπτυξιακή βοήθεια και ακόμη και οι σαπουνόπερες έχουν συμβάλλει στην ενίσχυση της τουρκικής επιρροής στην ήπειρο. «
Η Τουρκία διαθέτει αυτά τα πλεονεκτήματα ήπιας ισχύος που μπορεί να εκμεταλλευτεί», δήλωσε ο Michael Tanchum, ειδικός στην τουρκική εξωτερική πολιτική στο Πανεπιστήμιο της Ναβάρα της Ισπανίας. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία αγνόησε σε μεγάλο βαθμό την Αφρική και οι ηγέτες της επέλεξαν να επικεντρωθούν στην Ευρώπη.
Ωστόσο, τα τελευταία 15 χρόνια, ο πρόεδρος της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan ηγήθηκε της αναβίωσης των δεσμών με την ήπειρο.
Από το 2009, η Τουρκία έχει αυξήσει τον αριθμό των πρεσβειών στην Αφρική από 12 σε 42 και ο Erdogan είναι συχνός επισκέπτης, κάνοντας ταξίδια σε περισσότερες από 20 πρωτεύουσες.
Τούρκοι και Αφρικανοί «προορίζονται να είναι εταίροι», είχε δηλώσει τον Οκτώβριο ο Erdogan. Έχει θέσει στόχο να διπλασιάσει τον όγκο του εμπορίου της Τουρκίας με την Αφρική στα 50 δις δολ. τα επόμενα χρόνια, περίπου το ένα τρίτο του τρέχοντος όγκου εμπορίου της με την ΕΕ.
Η εστίαση της Άγκυρας στις συμφωνίες και στις συμβάσεις μεγάλων κρατικών υποδομών σε ολόκληρη την Αφρική – από μια ολυμπιακή πισίνα στη Σενεγάλη ως τη μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική εγκατάσταση στη Σομαλία και ένα μεγάλο τζαμί στο Τζιμπουτί – υπογραμμίζει την οικονομική και γεωπολιτική σημασία που αποδίδει στην ήπειρο. Στη Βόρεια Αφρική, η Τουρκία έχει εμπλακεί στρατιωτικά, παρέχοντας υποστήριξη στην κυβέρνηση της Λιβύης που έχει τη στήριξη του ΟΗΕ.
Πριν από ένα χρόνο, ο Erdogan – που χαρακτηρίστηκε πρόσωπο της χρονιάς από έναν ΜΚΟ της Σενεγάλης με επιρροή – επισκέφθηκε τη Σενεγάλη, προκαλώντας την οργή της Γαλλίας, την πρώην αποικιακής δύναμης.
«Οι πρώην γαλλικές αποικιακές αφρικανικές χώρες αναζητούν εναλλακτικές λύσεις έναντι της Γαλλίας. Δεν θέλουν να κάνουν εμπόριο ως γαλλική νεο-αποικία επειδή είναι κινεζική νεο-αποικία. Η Τουρκία παρέχει μια τρίτη εναλλακτική », δήλωσε ο καθηγητής Tanchum.
Στο Κέρας της Αφρικής, η Τουρκία και ο σύμμαχός της το Κατάρ έχουν στραφεί εναντίον των ΗΑΕ, της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου σε μια περιφερειακή μάχη εξουσίας που επικεντρώνεται στο εμπόριο και στην επιρροή. «Ο Erdogan βλέπει ότι είναι καιρός να προβάλλει η Τουρκία την εξουσία πέρα από τα σύνορά της- και ποιο καλύτερο μέρος από το Κέρας όπου όλοι όσοι θέλουν να έχουν δύναμη, διεκδικούν ακίνητα», δήλωσε ο Abdullahi Halakhe, ειδικός στην περιοχή.
Τούρκοι επενδυτές, ξεφεύγοντας από τα οικονομικά δεινά στο εσωτερικό, έχουν δελεαστεί από την οικονομική άνθηση της Αιθιοπίας. Από το 2018 που ανέλαβε την εξουσία, ο Abiy Ahmed, πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, προσπάθησε να προωθήσει φιλελεύθερες οικονομικές μεταρρυθμίσεις – συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικοποιήσεων. Το 2005, υπήρχαν μόνο τρεις τουρκικές εταιρείες στην Αιθιοπία, ενώ, σήμερα, λειτουργούν 200, που κυμαίνονται από σύρματα και υφάσματα έως ποτά.
Η Τουρκία διατηρεί επίσης παρουσία στη Σομαλία, όπου έχει κατασκευάσει δρόμους και έχει ιδρύσει ένα μεγάλο στρατόπεδο στρατιωτικής εκπαίδευσης. Πέρυσι, μια τουρκική εταιρεία υπέγραψε συμβόλαιο 14 ετών για ανανέωση και λειτουργία λιμένα στο Μογκαντίσου. Η Άγκυρα υπήρξε μια σημαντική πηγή βοήθειας προς τη χώρα, διοχετεύοντας περισσότερα από 1δις δολλάρια από το 2011 και, στις αρχές Νοεμβρίου, κατέβαλε στο ΔΝΤ 2,4 εκατομμύρια δολάρια από χρέη της Σομαλίας. Έχει χτίσει νοσοκομεία, σχολεία και έχει προσφέρει υποτροφίες. Τέτοια ήταν η γενναιοδωρία που ορισμένοι γονείς έδωσαν στα αγόρια τους το όνομα «Erdogan».
Ο Abdulkadir Mohamed Nur, υπουργός Δικαιοσύνης της Σομαλίας, εξέφρασε τη «θερμή ευγνωμοσύνη» του στον Erdogan «για τη συνεχή υποστήριξή του προς τη Σομαλία».
«Η Τουρκία είναι σαφώς ένας μεγάλος παίκτης στη Σομαλία, αλλά κυρίως είναι ένας πολύ σημαντικός εμπορικός παίκτης στην Αιθιοπία», δήλωσε ο Rashid Abdi, ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας στο Κέρας της Αφρικής. «Η Αιθιοπία είναι μια τεράστια, τεράστια ευκαιρία για την Τουρκία γιατί είναι μια μεγάλη αγορά, είναι μια ζωντανή οικονομία. Έτσι, αυτό είναι το σωστό σύνορο για τον Erdogan. Είναι σαφώς στόχος για τους Τούρκους να κερδίσουν την Αιθιοπία».
ΠΗΓΗ: Financial Times, Andres Schipani-Laura Pitel-David Pilling – Erdogan’s great game: Turkey pushes into Africa with aid, trade and soaps
Τα δύο πρόσωπα του Ταγίπ Ερντογάν: Μιλά για την ειρήνη ενώ παραβιάζει τις Διεθνείς Συνθήκες