Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απευθύνεται στους Αμερικανούς πολίτες από το Λευκό Οίκο. EPA, Al Drago / POOL
Στις ΗΠΑ ορκίστηκε ως νέος Πρόεδρος της χώρας το Τζό Μπάϊντεν. Με την πρώτη-πρώτη πράξη του, υλοποίησε και μια από τις υποσχέσεις του. Επαναφέρει τις ΗΠΑ στη διεθνή Συνθήκη για το περιβάλλον.
Ορθή και αναγκαία κίνηση. Φυσικά απομένει να δούμε ποια μέτρα θα λάβει η διοίκηση του έτσι ώστε η χώρα του να εφαρμόσει στην πράξη αυτά τα οποία η Συνθήκη προνοεί.
Ακριβώς το ίδιο ισχύει κατά τη γνώμη μου και αναφορικά με ορισμένες άλλες προεκλογικές εξαγγελίες και δεσμεύεις του νέου αμερικανού Προέδρου. Δηλαδή η υλοποίηση των προεκλογικών υποσχέσεων του όχι μόνο διακηρυκτικά και διοικητικά αλλά και έμπρακτα.
Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία και για μας πως θα υλοποιηθεί στην πράξη το βασικό προεκλογικό σύνθημα του Τζο Μπάϊντεν, «Η Αμερική επιστρέφει». Πώς δηλαδή επιστρέφει. Ποιο κομμάτι από τις πρακτικές και πολιτικές που ακολούθησαν οι δημοκρατικοί προκάτοχοι του θα επαναφέρει και ποιο όχι. Και ακόμα πιο σημαντικό, με τι νεότερα στοιχεία πολιτικής πρακτικής θα ενισχύσει αυτή την επιστροφή.
Για παράδειγμα εδώ στην Κύπρο, ορισμένοι ήδη πανηγυρίζουν γιατί, λέει, θα επιστρέψει και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωραία θα επιστρέψει ας πούμε στην περιοχή μας. Και γιατί αυτομάτως πανηγυρίζουν; Μήπως θα επιστρέψει η Αμερική στην Ανατολική Μεσόγειο για να επαναφέρει τη διεθνή τάξη και νομιμότητα, οπόταν δικαίως πανηγυρίζουν, αφού ο πρώτος που θα πρέπει να υποστεί το κόστος της επιστροφής θα είναι ο διεθνής ταραξίας, η Τουρκία;
Μήπως η επιστροφή σημαίνει κατά κύριο λόγο προσπάθεια μείωσης ή και εκτοπισμού της Ρωσικής παρουσίας; Αν σημαίνει το πρώτο, τότε θα είναι θετικό για την Κύπρο και την Ελλάδα. Αν κυρίως σημαίνει το δεύτερο, τότε φοβάμαι ότι δεν θα αλλάξει τίποτα δραστικά για την Κύπρο και την υπόθεση της, αλλά ούτε και για την Ελλάδα.
Ας αναμένουμε ως εκ τούτου λίγο πριν καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα. Κυρίως όμως ας εργαστούν Κύπρος και Ελλάδα για να γίνει αντιληπτό, ότι τίποτα καλό και για κανένα, ούτε για τις ΗΠΑ, δεν θα σημαίνει επιστροφή στα παλιά. Στην εποχή κατά την οποία Τουρκία και Ισραήλ διαφέντευαν την περιοχή ως εντολοδόχοι των ΗΠΑ. Κυρίως γιατί η συγκυρία, τα δεδομένα, έχουν ήδη αλλάξει. Και τοπικά και διεθνώς.
Εξίσου σημαντικό όμως, γιατί η Τουρκία που ήξεραν, δεν υπάρχει. Και ούτε μπορεί να επιστρέψει για σειρά λόγους. Λόγους οι οποίοι είναι ανεξάρτητοι από την προσωπικότητα, τις προσωπικές φιλοδοξίες και τα συμφέροντα του κ. Ερτογάν, παρόλον ότι και όλα αυτά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Κυρίως όμως, δεν μπορεί να έχουν ολική επαναφορά της Τουρκίας, γιατί ο Ερτογάν προσωποποιεί μια τεράστια αλλαγή στο εσωτερικά της χώρας.
Εκεί υπάρχει πλέον ένα νέο καθεστώς. Μια νέα τάξη πραγμάτων, προϊόν εσωτερικών οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών, που με τη σειρά τους οδήγησαν σε μια άλλη πιο επιθετική και επεκτατική εξωτερική πολιτική. Και αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, τουλάχιστον τώρα, να αλλάξει δραματικά. Αρα ας ελπίζουμε ότι ΗΠΑ αλλά και Ισραήλ, να κατανοούν το νέο Τουρκικό καθεστώς και τον ρόλο του κ. Ερτογάν.
Η Τουρκία του Ερτογάν θα συνεχίσει να κινείται προς την κατεύθυνση της ακόμα πιο έντονης απεξάρτησης από δεσμά του παρελθόντος με στόχους επεκτατικούς και μεγαλοϊδεατικούς. Και αυτό επηρεάζει αρνητικά Κύπρο και Ελλάδα αλλά και Ισραήλ. Επηρεάζει αρνητικά και την Ευρωπαϊκή ΄Ένωση και τις ΗΠΑ, ακόμα και τη Ρωσία, γιατί σε άλλα μέτωπα στην Κεντρική Ασία εξελίσσεται σε ανταγωνιστή της, όπως και στη Μέση Ανατολή.
Κατά συνέπεια τη ρήση την οποία πρώτος διατύπωσε για την Κύπρο ο Πρόεδρος Μπάϊντεν, περι «στρατηγικού εταίρου» θα πρέπει να φροντίσουμε να ερμηνευθεί στην πράξη από τις ΗΠΑ, θετικά, παραγωγικά και αμοιβαία. Να μην θεωρηθεί «στρατηγικός εταίρος» σημαίνει δίνει η μικρή Κύπρος στον μεγάλο εταίρο, τις ΗΠΑ και δίνει, χωρίς να παίρνει τίποτε ως επιστροφή. «Επιστροφή» για μας έχει νόημα μόνο σε δύο πεδία.
Εξ΄ορισμού – μέλη και οι δύο του ΝΑΤΟ – αλλά και στην πράξη. Από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα υπήρξε πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ και πλήρωσε βαρύ τίμημα. Με αποκορύφωνα την χουντική επταετία και τις τραγικές συνέπειες για Ελλάδα και κυρίως για Κύπρο. Και συνεχίζει να είναι πιστός σύμμαχος και να το αναγνωρίζουν λεκτικά μεν οι ΗΠΑ, συχνά τα τελευταία 7 – 8 χρόνια, αλλά στην πράξη να μην το υλοποιούν.
Είναι η ώρα Ελλάδα (σύμμαχος) και Κύπρος (εταίρος) να διεκδικήσουν. Σε συνεργασία και κοινό προγραμματισμό να προωθήσουν αποφασιστικά τα δίκαια αιτήματα τους προς κάθε κατεύθυνση, και ειδικά αυτή τη στιγμή προς τη νέα αμερικανική διοίκηση. Το «Η Αμερική επιστρέφει» τουλάχιστον στα καθ΄ ημάς δεν πρέπει να σημαίνει, επιστροφή στα παλιά γιατί θα είναι το τέλος μας.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Μήπως με τον Μπάιντεν άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το καθεστώς Ερντογάν; Ας μην το αποκλείσουμε…