FILE PHOTO: Ο Πρόεδρος και Αρχιεπίσκοπος Μακάριος την εποχή της τουρκανταρσίας στην Κύπρο. Φωτογραφία μέσω της ΕΔΕΚ
Την αφορμή για το κείμενο αυτό μου την έδωσε το βιβλίο του Αθανάσιου Κ. Στριγά “Κύπρος: Απόρρητος Φάκελος” και οι αναφορές του στα γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963.
Σημειώνεται ότι δύο από τα βιβλία του συγγραφέα κατατέθηκαν και στο Φάκελο της Κύπρου, στην Κυπριακή Βουλή.Δεν θα αναφερθώ στο περιεχόμενο του βιβλίου, στο σύνολο του, αλλά θα επικεντρωθώ σε ανιστόρητες και προκλητικές αναφορές του συγραφέα στα γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963 και στην Τούρκο-ανταρσία.
Παραθέτει ο Αθανάσιος Κ. Στριγάς δύο φωτογραφίες προπαγάνδας (των Τούρκων) με νεκρούς τουρκοκύπριους και αναφέρει:
Η μικρή αληθινή ιστορία έχει ως εξής. Τότε, το 1963 ζούσαμε στην Νεάπολη, βόρεια του Δημοτικού και του Γυμνασίου, στις Ματσικοριθκιές, όπως ονομαζόταν η περιοχή, όπου υπήρχαν μόνο 3 σπίτια Ελληνοκυπρίων, τα οποία γειτνίαζαν με την Τουρκοκυπριακή συνοικία.
Στο σχολείο λίγες μέρες πριν κλείσουμε για τις γιορτές των Χριστουγέννων, συμμαθητής μας είπε ότι γείτονες τους Τουρκοκύπριοι τους προέτρεψαν να προσέχουν επειδή θα γίνονταν “φασαρίες” τις γιορτές των Χριστουγέννων. Το είπα στο σπίτι και η μακαριστή μητέρα μάς Ελενίτσα παρακολουθούσε συνέχεια τις κινήσεις των Τούρκων, στα 60-70 μέτρα, όπου υπήρχε φούρνος/ψωμάδικο και από όπου περνούσαν αρκετοί για να αγοράζουν ψωμί.
Δύο τρείς μέρες πριν από την Τούρκο-ανταρσία μου φωνάζει “έλα να δεις κατεβάζουν όπλα”. Έτρεξα κοντά της, την είδαν και έκαναν πίσω από το αυτοκίνητο που κατέβαζαν τα όπλα για να μην τους βλέπει. Ο μακαριστός πατέρας μας Κωνσταντίνος Γιωργάκης, υπάλληλος των Κυπριακών Αερογραμμών, όταν ήρθε από το αεροδρόμιο, του ανάφερε η μητέρα μας τι είδε, αλλά αυτός μας καθησύχασε.
Μεταξύ άλλων καθηκόντων που είχε την βάρδια εκείνη (23/12/1963) ήταν να εξυπηρετήσει και την πτήση της BOAC που θα έφτανε, από το Λονδίνο, γύρω στις 8.00 το βράδυ. Στις 10.00 το βράδυ θα γύριζε πίσω στο Ledra Palace, και με το ποδήλατο στο σπίτι σε 15-20 λεπτά. Όμως η πτήση από το Λονδίνο είχε καθυστέρηση 2 ώρες, οπότε έπρεπε να μείνει και να περιμένει την άφιξη της πτήσης.
Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 1963 το βράδυ. Εμείς, τα τρία ανήλικα παιδία της οικογένειας, στο κρεβάτι και η μητέρα να περιμένει τον πατέρα μας να γυρίσει από το αεροδρόμιο. Ξαφνικά ακούγονται, πρώτα σποραδικοί και μετά συνεχόμενοι πυροβολισμοί, πολύ κοντά στο σπίτι. Χωρίς χάσιμο χρόνου ντυθήκαμε, βγήκαμε από το σπίτι και μέσα από τα σπαρτά κατευθυνθήκαμε στα ποιο κοντινά Ελληνοκυπριακά σπίτια σε μια απόσταση 250-300 μέτρων, από το δικό μας.
Καταλήξαμε στο σπίτι του κύριου Ππόλου κοντά στα Σχολεία (Δημοτικό και Γυμνάσιο) όπου φιλοξενηθήκαμε μέχρι το πρωί. Η αγωνία μας μεγάλη για τον πατέρα μας, αφού ξέραμε ότι όταν άρχισε η Τούρκο-ανταρσία ήταν καθ’ οδόν προς το σπίτι με το ποδήλατο! Οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν ακατάπαυστα.
Εμείς μικρά παιδία τότε βρήκαμε τα δεύτερα εξαδέλφια μας την Ντία, την Ανθή και τον μικρό Θεόφιλο, και νοιώσαμε περισσότερη ασφάλεια μαζί τους. Ο μικρός, τότε, Θεόφιλος δεν είναι άλλος από τον Θεόφιλο Γεωργιάδη, τον αγωνιστή, τον ιδεολόγο, τον πατριώτη που δολοφονήθηκε άνανδρα από πράκτορες των Τούρκων και πληρωμένους δολοφόνους στις 20 Μαρτίου 1994. Γνώριζαν ποιον δολοφονούσαν, αφού το 1964 ο παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός ΒΑΥΡΑΚ αναφερόταν συνεχώς και απειλητικά, στο Ελληνικό του πρόγραμμα, στο Σάρτζη (Λοχία) Πάμπο, για την αντίσταση του στην Τούρκο-ανταρσία.
Τελικά μετά από 7 ημέρες εγκλωβισμού και πολιορκίας, διανοίχτηκε, μετά από σκληρές μάχες με τους στασιαστές Τουρκοκύπριους, ο δρόμος από τον Βόρειο Πόλο προς την Νεάπολη, οπότε και απελευθερωθήκαμε, προσωρινά. Μεγάλη μας χαρά να δούμε τον πατέρα μας μετά από 7 ημέρες να έρχεται και να μας ψάχνει, αφού φάνηκε τυχερός λόγω της καθυστέρησης της πτήσης της BOAC το μοιραίο βράδυ της 23 Δεκεμβρίου 1963.
Η Νεάπολης και ο Τράχωνας έπεσαν στα χεριά του Αττίλα και των Τούρκων το 1974, παρ όλες τις προσπάθειες και την αντίσταση της εθνοφρουράς και των αγωνιστών της ακριτικής αυτής περιοχής της πρωτεύουσας. Σκλαβωμένες παραμένουν και οι δύο εκκλησίες μας, ο Απόστολος Ανδρέας, στην Νεάπολη και η Παναγία του Τράχωνα.
*Ο Θεόδωρος Χαραλάμπους είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου – [email protected]
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ