Κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν-Κάμαλα Χάρις: Το σχήμα 4+2+1 στρατηγικό πλεονέκτημα της Ελλάδος και της Κύπρου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πολύ σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις στις σχέσεις με τις ΗΠΑ» προαναγγέλει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης: Στο επίκεντρο τα θέματα της άμυνας, της ασφάλειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς

Ημερίδα για τους αγνοούμενους της Κύπρου στη Λευκωσία: Αναζητούνται τρόποι υλοποίησης της απόφασης του ΕΔΑΔ για τη διακρίβωση της τύχης τους

Μεγαλύτερη κινητοποίηση των Δημοκρατικών δείχνουν οι πρώτες μετρήσεις για τις αμερικανικές εκλογές: Στο 26% κυμαίνεται η αδιευκρίνιστη ψήφος

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Π. ΜΑΛΛΙΑ*

Ξεκινώ με την υπόθεση- να δούμε αν θα μετατραπεί σε προϋπόθεση- ότι η νέα Administration Biden-Harris έχει διαφορετική  προσέγγιση στα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου ,της  Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου σε σχέση με τη οκταετία (2009-2016) της Διοίκησης  Ομπάμα-Μπαϊντεν.

Τό πάθημα (μάθημα)  της επέμβασης στην Λιβύη –τραγικό λάθος-και της αναποφασιστικότητας  στη Συρία είχαν το ίδιο αποτέλεσμα: οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι  σύμμαχοί τους να τρέχουν πίσω από τα γεγονότα και η Ευρώπη κυρίως να υφίσταται τις δραματικές συχνά ασύμμετρες συνέπειες.

Η  Τουρκία –με αμερικανική στην αρχή υποστήριξη και ενθάρρυνση( 2011-2014)  και αμερικανο/ρωσική  εν συνεχεία (  2019 Συρία ) εκμεταλλεύτηκε με μεγάλη επιτυχία το κενό και τις αποτυχίες των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής  Ένωσης να δράσουν συντεταγμένα. Έστω υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Αντιθέτως, η στρατηγική προώθηση της Τουρκίας στην Συρία προσωπικά από τον Πρόεδρο Τραμπ-αντίθετα από την βούληση του Πενταγώνου-το Φθινόπωρο του 2019, ενεθάρρυνε  τον μεγαλοϊδεατισμό και αναθεωρητισμό του Προέδρου Ερντογάν.

• Επισης, η γερμανική πρωτοβουλία της Καγκελαρίου κυρίας  Μέρκελ να στηριχθεί στην Τουρκία για την «ειρήνευση»  στη Λιβύη αποκλείοντας σκοπίμως Ελλάδα και Κύπρο από την Διάσκεψη του Βερολίνου ( Ιανουάριος 2020) ενίσχυσε τις αυτοκρατορικές ψευδαισθήσεις του καθεστώτος Ερντογάν.

Όμως, την στιγμή αυτή η πολιτική ύβρις του Προέδρου της Τουρκίας  δεν  εντοπίζεται πλέον μόνο απέναντι στην Κύπρο και  στην Ελλάδα. Αφορά όλη σχεδόν  την Ευρώπη .Επίσης, εκδηλώνεται με εχθρική ή συγκρουσιακή στάση απέναντι σε σειρά χωρών που εδώ και δεκαετίες αποτελούσαν τον πυλώνα της πολιτικής των ΗΠΑ στην Μεγάλη Μέση Ανατολή( ΜΕΝΑ) .

Από πού θα πιάσει το νήμα ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ και η ομάδα Εθνικής Ασφαλείας που θα τον περιστοιχίσει; Τα ονόματα –κάποια μας είναι οικεία- έχουν ασφαλώς σημασία. Μεγαλύτερη όμως σημασία έχει ο ισχυρός κοινός παρονομαστής  του αξιωματικού χαρακτήρα   της  διατλαντικής θεώρησης της Administration Biden.

Επί της ουσίας λοιπόν:

1.Η  έδρα του ΝΑΤΟ θα είναι  προφανώς ο πρώτος ευρωπαϊκός σταθμός του Προέδρου Μπάϊντεν. Στόχος η ανασύνταξη της Συμμαχίας ,κυρίως όμως η αποκατάσταση των σχέσεων με τους ευρωπαίους εταίρους. Πάντοτε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Το ίδιο πλαίσιο- σταθερά προνομιακό για την Τουρκία-θα επιδιώξει να αξιοποιήσει ο Πρόεδρος  Ερντογάν με τριπλό στόχο :

-να αναδείξει ότι παρά τη «στρατηγική σχέση» του με την Μόσχα ( S 400 κλπ) παραμένει ο αναγκαίος και απαραίτητος ισχυρός σύμμαχος σε μία φορτισμένη, εμπόλεμη  και πολύπλοκη  περιοχή.

– να αναδείξει τώρα τη προτίμηση του για τις ΗΠΑ σε αντιδιαστολή με την «ισλαμοφοβική και ρατσιστική » κατά δήλωσή του Ευρώπη.

– να ανταποκριθεί-κάνοντας  κάποια βήματα- στην βούληση της Ουάσινγκτον να  επιχειρήσει την επανεκκίνηση( reset the button)  των σχέσεων της με τη Τουρκία.

2. Στην ισχυρή βούληση  της νέας αμερικανικής Administration να αναβαθμίσει το ΝΑΤΟ ως αναντικατάστατο θεσμικό πυλώνα των διατλαντικών σχέσεων , η Τουρκία θα επιδιώξει να διεκδικήσει σημαντική θέση και να της αναγνωρισθεί «διακριτός» ρόλος. Γεφυροποιού μεταξύ ΗΠΑ,ΝΑΤΟ,Ισλάμ (παλιό σχέδιο)  και Ρωσικής Ομοσπονδίας. Θυμίζω με την ευκαιρία ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας ( Ερντογάν) άρχισαν με τους καλύτερους οιωνούς  επί Administration Ομπάμα –Μπάϊντεν ( 2009), γνώρισαν άνθηση  και στη συνέχεια κατέληξαν να είναι προβληματικές στο τέλος της 8ετίας της , το 2016.Ίδωμεν…

3. Ταυτόχρονα αντί του λεγόμενου «θερμού επεισοδίου» ,κινούμενη σταθερά εκτός διεθνούς δικαίου και νομιμότητας, η Τουρκία επιδιώκει τη δημιουργία  αλυσίδας και νέων τετελεσμένων στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Κύπρο. Αυτό σηματοδοτεί και η επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην κατεχόμενη Αμμόχωστο.
4. Η Ελλάδα πάντως και η Κύπρος βρίσκονται σήμερα με πολύ καλές προϋποθέσεις στην αφετηρία του νέου πολιτικού-διπλωματικού  μαραθώνιου. Έχουν ισχυρές προσβάσεις  στον Λευκό Οίκο και στο Κογκρέσσο.

Εν τούτοις, η πολιτική  της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας ( οι 2) καλόν θα ήταν να επικεντρωθεί στο πεδίο εκείνο της διπλωματίας και των αμυντικών συνάμα  συνεργασιών όπου διατηρούμε ,επί του παρόντος  τουλάχιστον, το στρατηγικό προβάδισμα.Την συνεργασία δηλαδή με Ισραήλ, Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (οι 4).

Με διμερείς συμφωνίες και πολυμερή σχήματα μεταβαλλόμενης   κατά περίπτωση γεωμετρίας. Θα τολμούσα να προτείνω η διάσταση αυτή να αποτελέσει τώρα την απόλυτη προτεραιότητα. Η συμμετοχή των ΗΠΑ( +1) σε ορισμένα σχήματα είναι χρήσιμη και αναγκαία.

Η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει όμως να δημιουργούμε συνεχώς πολιτική  παραγωγής  προστιθέμενης αξίας. Αυτό είναι το πλαίσιο της πολυμερούς ( open ended)  υπερπεριφερειακής εταιρικής προσέγγισης στο οποίο θα έδινα τον χρηστικό τίτλο (  Σχέδιο Περιφερειακής Σταθερότητας :4+2+1).Οι επίσημες επισκέψεις του Προέδρου της Αιγύπτου στην Ελλάδα και του κ.Πρωθυπουργού  στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα γίνονται στην καλύτερη στιγμή.

5. Τους όρους της ανάλυσης αυτής μπορούν να αμφισβητήσουν :

-Οι επιπτώσεις των εξελίξεων στην οικονομία  της Τουρκίας,

-Ο ρόλος του Κογκρέσου στα ζητήματα που αφορούν στο ζήτημα των κυρώσεων για τους S 400

-η ψυχοσύνθεση και οι μεταλλάξεις του Προέδρου Ερντογάν

-το αβέβαιο τοπίο στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Μόσχας

-τα πορίσματα  εσωτερικής  Ομοσπονδιακής έρευνας για τα καμώματα παραγόντων της Τουρκίας  επί τετραετίας Προέδρου Τραμπ.

6.Τέλος, θα  αποδειχθεί σύντομα  αν πράγματι όπως ελπίζουμε και ευχόμαστε η νέα αμερικανική Διοίκηση επιλέξει να αξιοποιήσει τον ΟΗΕ ως  πλαίσιο πολυμερούς  συνεργασίας  και ως το μοναδικό σύστημα παγκόσμιας συλλογικής ασφάλειας. Με πρώτο θέμα την συνεργασία αντιμετώπισης της πανδημίας .Πέραν δηλαδή της κλιματικής αλλαγής.

*Πρέσβη της Ελλάδος  στην Ουάσινγκτον 2005-2009

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ

Ακολουθήστε το Hellas Journal στο NEWS GOOGLE

Οι ψευδαισθήσεις της Ε.Ε. και οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ του Μπάιντεν: Δεν θα είναι όλα “ρόδινα”…