Η Ευρώπη, σε ότι αφορά την Τουρκία, στερείται ενότητας και σθένους να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
H Ευρώπη αποτυγχάνει να συγκρατήσει την Τουρκία. Καθώς οι φιλοδοξίες του Erdogan αυξάνονται, η Ευρώπη στερείται ενότητας και σθένους να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, γράφει στην εφημερίδα Wall Street Journal, ο Yannis Palaiologos.
Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται σε άσχημο σημείο. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Josep Borrell συγκάλεσε μια επικείμενη Σύνοδο κατά την οποία οι ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν την επιδεινούμενη σχεση σε ένα «κρίσιμο σημείο».
Τα πράγματα έχουν ακολουθήσει καθοδική πορεία τα τελευταία πέντε χρόνια. Ο τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο ότι δεν θα δεσμεύεται πλέον με τη συμφωνία του 2016 για να κρατήσει περισσότερα από 3 εκατ. πρόσφυγες, οι περισσότεροι εκ των οποίων διέφυγαν από τον αιματηρό εμφύλιο της Συρίας, για την τουρκική επικράτεια. Η ΕΕ, όπως ισχυρίζεται, δεν πληροί τις οικονομικές της δεσμεύσεις.
- Ο κος Erdogan επιπλήττει κατ’ επανάληψη τους ευρωπαίους ηγέτες για τις επικρίσεις που του ασκουν όσον αφορά τα σκληρά μέτρα του κατά της απόπειρας πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία υπό την ηγεσία του Erdogan έχουν επίσης προκαλέσει απογοήτευση στις Βρυξέλλες, οδηγώντας σε πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και άλλων μορφών στενότερης συνεργασίας. Ακόμα και έτσι, το 2020 οι σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας οδεύουν προς νέα βάθη.
Η τουρκική κυβέρνηση επέτρεψε σε χιλιάδες αναζητούντες άσυλο να διέλθουν από το φυλάκιο στον Έβρο προς την Ελλάδα τον περασμένο Φεβρουάριο, οδηγώντας επί εβδομάδες σε βίαιες συγκρούσεις καθώς οι ελληνικές αρχές προσπαθούσαν να υπερασπιστούν τα σύνορά τους.
Την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. οριστικοποιούσε κυρώσεις σε δύο τούρκους υπηκόους για παράνομη εξόρυξη ενέργειας στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Η Ε.Ε. ισχυρίζεται ότι η Τουρκία παραβίασε την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου, όπως αυτή έχει επιβληθεί από τον ΟΗΕ.
Προς επιδείνωση των πραγμάτων, τον Αύγουστο το Oruc Reis, ένα τουρκικό ερευνητικό σκάφος, κατέπλευσε με συνοδεία πολεμικών σκαφών πλησίον του Καστελλορίζου, που βρίσκεται περίπου ένα μίλι μακριά από τα τουρκικά παράλια. Το γεγονός προκάλεσε μια στρατιωτική αναμέτρηση που διήρκεσε περισσότερο από ένα μήνα. Μια επακόλουθη σύγκρουση ελληνικών και τουρκικών φρεγατών σε χωρικά ύδατα που διεκδικούνται και από τις δύο χώρες ώθησε τη γαλλική κυβέρνηση να αποστείλει δικά της πολεμικά πλοία και αεροσκάφη στην περιοχή.
Το Oruc Reis επέστρεψε σε λιμάνι στις 12 Σεπτεμβρίου, αλλά λίγες μέρες αργότερα η Τουρκία επέκτεινε τις δραστηριότητες εξόρυξης του ερευνητικού Yavuz στα χωρικά ύδατα της Κύπρου.
Ο κος Erdogan έχει καταστήσει σαφές ότι η Τουρκία δεν αποτελεί πλέον ένα κοσμικό κράτος που επιδιώκει να θεωρείται μέρος της Δύσης. Η κυβέρνησή του προκάλεσε τον θυμό των Χριστιανών με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας και άλλων ιερών τοποθεσιών σε τζαμιά.
Φιλοξένησε ηγετικά μέλη της Hamas στην Κωνσταντινούπολη, ακόμα και όταν ορισμένα αραβικά κράτη χαιρέτισαν την ειρήνευση με το Ισραήλ, μια κίνηση που ο ίδιος αντιτιθεται σθεναρά.
- Προσέβαλε τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον γάλλο Πρόεδρο Emmanuel Macron αποκαλώντας τους «άπληστους και ανίκανους» σε ομιλία του την 30η Αυγούστου, την Ημέρα Νίκης της Τουρκίας, και προς το τέλος του προηγούμενου χρόνου είχε αποκαλέσει τον γάλλο ηγέτη «εγκεφαλικά νεκρό». Και συγκρότησε νέες συμμαχίες με τη Ρωσία και το Ιράν, αποτρέποντας την αμερικανική και ευρωπαϊκή επιρροή στη Μέση Ανατολή.
Η στρατηγική αντίληψη της Ε.Ε. για την Τουρκία είναι ασυνεπής. Η Ελλάδα και η Κύπρος, υποστηριζόμενες από τη Γαλλία, πέρασαν τις τελευταίες εβδομάδες πιέζοντας για νέες και ευρύτερες κυρώσεις για να αποδείξουν ότι ενδεχόμενη απειλή της κυριαρχίας ενός κράτους μέλους της ΕΕ θα προκαλέσει την επέμβαση ολόκληρης της Ένωσης.
Παρόλα αυτά, η Γερμανία ανησυχεί ότι η νέα σωρεία κυρώσεων θα επιτείνε τις εντάσεις με τον κο Erdogan, που στα μάτια της γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel έχει παίξει έναν υποβοηθητικό ρόλο στον περιορισμό της μετανάστευσης προς την Ευρώπη.
Η στάση του Βερολίνου επίσης επηρεάζεται από την μεγάλη τουρκόφωνη μειονότητα στη Γερμανία και από τους στενούς οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Την προηγούμενη εβδομάδα η κα Merkel πέτυχε να επαναφέρει την Ελλάδα και την Τουρκία πίσω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για έναν ακόμα γύρο συνομιλιών. Αυτό κατέστησε την προοπτική νέων κυρώσεων πιο απόμακρη, προς απογοήτευση της κυπριακής κυβέρνησης.
Η κα Merkel είναι η μόνη ηγέτις της Ε.Ε. που γίνεται αποδεκτή ως συνομιλητής του κου Erdogan και η Γερμανία προσφάτως έχει την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., επομένως είναι το κατάλληλο άτομο να μεσολαβήσει μεταξύ Άγκυρας και Αθηνών. Αλλά η ιδέα η Γερμανία να μεσολαβήσει μεταξύ ενός κράτους μέλους και μιας ξένης χώρας που απειλεί την κυριαρχία της αποτελεί επίσης πρόβλημα.
- Όπως επεσήμανε ο Manfred Weber, ο γερμανός πολιτικός που ηγείται του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel στις αρχές του μήνα: «Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η Ευρώπη και η Γερμανία βρίσκονται στο πλευρό της Ελλάδας».
Η πανδημία έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις στις Βρυξέλλες όσον αφορά την «στρατηγική αυτονομία», ή την ανάγκη της Ε.Ε. να μετατραπεί σε έναν ανεξάρτητο παγκόσμιο παίκτη σε έναν αυξανόμενα πολυ-πολικό κόσμο. Αλλά αν δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα δικά της μέλη από επιθετικούς γείτονες, αυτές οι προθέσεις δεν είναι τίποτε άλλο από κενό γράμμα.
ΠΗΓΗ: Wall Street Journal, Yannis Palaiologos, Europe Fails to Contain Turkey
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Η Ε.Ε. μετά βίας απέφυγε το μεγαλύτερο δυνατό ρεζίλεμα στην εξωτερική της πολιτική…