Το τουρκικό φίδι που έθρεψε η Δύση: Ο Seth Cropsey και πώς οι ΗΠΑ έρχονται πιο κοντά στην Κύπρο
File Photo: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης και ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής κ. Μάικ Πομπέο (Α), στη Λευκωσία. ΚΥΠΕ, ΚΑΤΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Πολύ σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις στις σχέσεις με τις ΗΠΑ» προαναγγέλει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης: Στο επίκεντρο τα θέματα της άμυνας, της ασφάλειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς
Ημερίδα για τους αγνοούμενους της Κύπρου στη Λευκωσία: Αναζητούνται τρόποι υλοποίησης της απόφασης του ΕΔΑΔ για τη διακρίβωση της τύχης τους
Η αλήθεια είναι οτι έχουμε μάθει σε μια άλλη Αμερική. Η εικόνα των ΗΠΑ στο δεύτερο μισό του Ψυχρού Πολέμου αλλά και κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ήταν εντελώς διαφορετική από αυτήν που βλέπουμε από τον Μπάρακ Ομπάμα και μετά.
Τι κοινό μπορεί να έχει ο Ομπάμα με τον Ντόναλντ Τραμπ; Οτι και οι δύο πρόεδροι ακολούθησαν μια άλλη οδό στις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ.
Από την θητεία του Μπάρακ Ομπάμα η Αμερική έχει ξεκινήσει να ασχολείται όλο και λιγότερο με συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη αλλά και αυτή η ενασχόληση, γίνεται με πολύ διαφορετικό τρόπο από ό,τι είχαμε συνηθίσει στον πάλαι ποτέ προβλέψιμο κόσμο. Οι ΗΠΑ ακολουθούν με τον πρόεδρο Τραμπ μια ακόμη πιο επιλεκτική πολιτική που ώρες-ώρες μοιάζει με νοσταλγία απομονωτισμού.
Η Αμερική κουράστηκε από τα του κόσμου όμως δεν μπορεί να αποκοπεί από αυτόν καθώς τις προηγούμενες πολλές δεκαετίες (από το 1945) έχει συνδέσει την ίδια της την ευημερία με τον κόσμο. Η Μεσόγειος αποτελεί ακόμη μια περίπτωση κατά την οποία η Αμερική μολονότι δεν ήθελε να παρέμβει, τελικά προχώρησε σε ουσιαστικές παρεμβάσεις. Αυτή η παρέμβαση μεταξύ άλλων, αποκάλυψε την απίστευτη κωλυσιεργία της ΕΕ η οποία από το 1957 δεν μπορεί να επιλύσει μεγάλα διεθνή προβλήματα.
Πώς η Αμερική ήλθε ξανά στην περιοχή μας;
- Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια περίοδο εσωστρέφειας αλλά ταυτόχρονα, σε μια φάση ανασυγκρότησης. Με άλλα λόγια, και η φονική πανδημία να μην λάμβανε χώρα ταυτόχρονα με μεγάλες κοινωνικές εξεγέρσεις, οι ΗΠΑ δεν γινόταν να προσεγγίσουν βαθμούς παρεμβάσεων της 20ετίας 1990-2010.
Ο κόσμος είναι πολυπολικός και αρκετά πολύπλοκος και πρώτος βγαίνει στην κούρσα των ανταγωνισμών, αυτός που κάνει οικονομία δυνάμεων και τα λιγότερα λάθη και οι παρεμβάσεις, αυξάνουν τις πιθανότητες λαθών αλλά και κόστους.
Το είδαμε στο Ιράκ, το είδαμε στο Αφγανιστάν, πιο παλιά στη Σομαλία και βέβαια, στη μητέρα των λαθών, στο Βιετνάμ. Πολλοί στην Ουάσινγκτον θεωρούν οτι το Σύνδρομο του Βιετνάμ έχει γίνει το τέλειο άλλοθι για να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από τη διεθνή σκηνή.
Αυτή η απόσυρση δε γίνεται να λάβει χώρα στην πραγματικότητα, όταν οι ΗΠΑ ελέγχουν το θαλάσσιο εμπόριο του πλανήτη, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όταν έχουν το πιο ισχυρό νόμισμα διεθνών συναλλαγών, αυτάρκεια σε ενέργεια και μια ήπια ισχύ που ακόμη και σήμερα, κάνει δισεκατομμύρια ανθρώπους να ονειρεύονται να ζήσουν στις ΗΠΑ. Η δε στρατιωτική ισχύς των ΗΠΑ, παρόλο που δεν τη βλέπουμε όπως στον Πόλεμο του Κόλπου, αυξάνεται συνεχώς.
Από αυτήν την ιστοσελίδα, έχουμε υποστηρίξει αρκετές φορές οτι η αμερικανική ισχύς χρησιμοποιείται πλέον πολύ διαφορετικά και οι ΗΠΑ αρχίζουν να μοιάζουν όλο και πιο πολύ με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία η οποία προτιμούσε την παρασκηνιακή επίλυση (αυτό που λέει η στρατηγική θεωρία ως έμμεση προσέγγιση) από την άμεση σύγκρουση στο πεδίο της μάχης.
Οι ΗΠΑ δεν υιοθετούν κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας καθώς φαίνεται οτι υπάρχει μια ανεξήγητη χημεία μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν.
Παρόλα αυτά, κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης θέτουν τους γεωπολιτικούς κινδύνους στους οποίους εκτίθεται η Τουρκία, ως κριτήριο για τις σχεδόν καθημερινές υποβαθμίσεις της τουρκικής οικονομίας. Ξαφνικά, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη (Χάφταρ και Σάρατζ) παραιτούνται.
Η θέση των ΗΠΑ για τη Λιβύη έχει εκφραστεί πολλές φορές με μια φράση ”Όχι σε διχοτόμηση στη Λιβύη, όχι σε ξένες παρεμβάσεις”.
- Φαίνεται πως η αμερικανική λύση έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά στη Λιβύη. Από τη μια μέρα στην άλλη, βλέπουμε το Κόσοβο να βρίσκει μια προσωρινή και εύθραυστη λύση με τη Σερβία. Τη Σερβία να αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ σαν πρωτεύουσα του Ισραήλ και το Ισραήλ να υπογράφει ειρήνη με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και με το Μπαχρέϊν.
Απίστευτες εξελίξεις, πουθενά εντός αυτών η ΕΕ (ακόμη και στα Βαλκάνια). Όλα αυτά οι ΗΠΑ τα πετυχαίνουν βγάζοντας ταυτόχρονα τις πιο λιτές και ”ξυλινες” ανακοινώσεις υποστηρίζοντας το δόγμα της ”ενεργητικής ουδετερότητας” το οποίο μπορεί να ακούγεται ”αποκρουστικό” για τους θιασώτες του Adventurism στις ΗΠΑ αλλά είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό.
Μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας η οποία θα κάνει τις ΗΠΑ να διατηρήσουν τα ηνία της διεθνούς πολιτικής, σχεδιάζεται στην περιοχή μας και ο Ελληνισμός είναι εντός αυτού του σχεδίου.
Εδώ και μια δεκαετία περίπου Ελλάδα και Κύπρος αντιλήφθηκαν τα συμφέροντά τους. Από τον Ιούλιο του 2013 που ο Seth Cropsey από το Hudson Institute, σύμβουλος ενεργειακών κολοσσών και διατελέσας σύμβουλος του Μπους του πρεσβύτερου, έγραψε άρθρο με τίτλο ”Θα Διαλέξουν οι ΗΠΑ τη σωστή πλευρά στηνΑνατολική Μεσόγειο;”, η ιδέα που έγινε πέρυσι πολιτική και ονομάστηκε ”Συμμαχία 3+1” (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) φαίνεται να είναι η κορωνίδα της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή και έχει τις ευλογίες και του στρατηγικού συμμάχου των ΗΠΑ, δηλαδή του Ισραήλ.
Για το Ισραήλ, η Κύπρος είναι πνεύμονας καθώς η Συρία είναι σε παρατεταμένη αστάθεια, (ουσιαστικά ακόμη σε εμπόλεμη κατάσταση) ο Λίβανος ”φιλοξενεί’΄την Χαμάς στην οποία ο Ταγίπ Ερντογάν χαρίζει διαβατήρια και η ίδια η Τουρκία έχει εξελιχθεί πέραν όλων των άλλων, σε εχθρό του Ισραήλ. Μάθαμε επιτέλους να παίζουμε το παιχνίδι που πρέπει αν και ακόμη έχουμε αρκετή δουλειά. Ωστόσο, από το 2011 και μετά, η Ελλάδα και η Κύπρος έπαψαν να ζουν στη Χίμαιρα της ”κοινοτικοποίησης΄’ των ελληνοτουρκικών και από ό,τι έδειξε έως τώρα η γερμανική διαμεσολάβηση, δικαιώθηκαν.
Οι ΗΠΑ έχουν κάνει ένα τεράστιο λάθος στην Κύπρο το 1974. Σαφώς για εμάς τους Έλληνες, είναι σαφέστατα κάτι πέρα για πέρα συναισθηματικό καθώς ακρωτηριασμός του Ελληνισμού δε γίνεται να μην είναι επώδυνος.
Σε καθαρά επίπεδο στρατηγικής όμως, οι ΗΠΑ έκαναν ένα τεράστιο λάθος στην Κύπρο.
Αυτά γίνονται όταν ο Υπεξ ντύνεται για λίγες μέρες πρόεδρος και παρά τα μοιραία λάθη του Ελληνισμού, τα πράγματα μπορούσαν να εξελιχθούν διαφορετικά αν ο Κίσινγκερ σκεφτόταν περισσότερο όπως ο George Kennan και λιγότερο όπως ο Paul Nitze. Βέβαια, οι Αμερικανοί βρίσκονταν ακόμη στην περίοδο όπου ”’ακουγαν” με προσοχή παρηκμασμένες δυνάμεις σαν τη Βρετανία η οποία προσπαθούσε να επιβιώσει διεθνοπολιτικά πίσω από τις πλάτες της άπειρης ακόμη Ουάσινγκτον.
- Η Αμερική έκανε το μεγάλο λάθος να μετατρέψει την Τουρκία σε δύναμη ικανή να εκβιάζει τους πάντες και τα πάντα, κατέχοντας παράνομα έδαφος από το αβύθιστο αεροπλανοφόρο της Κύπρου, ενός κράτους του οποίου ο έλεγχος, δίνει πλεονέκτημα σε τρεις ηπείρους στη χώρα που το ελέγχει.
Ο Pompeo είναι ένας πολύ έξυπνος και ικανός άνθρωπος, με βιογραφικό που αποδεικνύει οτι έχει φάει τη γραφειοκρατία των ΗΠΑ με το κουτάλι. Μάλιστα, έχει και μέλλον σαν πολιτικός και το State Department δε θα το άφηνε. Δε θα έκαιγε το πολιτικό του μέλλον για δύο μήνες.
Οι ΗΠΑ δια στόματος του Pompeo ανέφεραν στην Κύπρο πως η Κύπρος έχει ” νόμιμα δικαιώματα” (jurisdiction η λέξη που μεταχειρίστηκε) αποφεύγοντας να αναφέρει ”…όπου Ελλάδα και Κύπρος διεκδικού δικαιοδοσία” που είναι η φράση οι Palmer, Ortagus και Rikker έχουν μεταχειριστεί περισσότερο τον τελευταίον καιρό, εκφράζοντας την ευμενή ουδετερότητα των ΗΠΑ προς την Ελλάδα και την Κύπρο από τις 21 Ιουλίου που η Τουρκία όρμηξε.
Η διμερής συμφωνία ΗΠΑ-Κύπρου είναι πολύ πιο σημαντική από αυτήν που ακούγεται. Υπογράφεται αμέσως μετά την μερική άρση embargo όπλων εναντίον της Κύπρου. Αυτή η άρση, συμβολίζει ουσιαστικά την έναρξη μιας νέας πολιτικής των ΗΠΑ στο Κυπριακό. Γιατί όμως οι ΗΠΑ να αλλάξουν στάση πάνω σε ένα ζήτημα στο οποίο έχει αναλωθεί τόσο πολύ διπλωματικό κεφάλαιο και από τον διεθνή παράγοντα;
Οι ΗΠΑ έχουν αντιληφθεί οτι η προσπάθειά τους να κρατήσουν την Τουρκία στη Δύση χωρίς η Τουρκία να το επιθυμεί, ενέχει ενός τεράστιου κινδύνου. Να χάσουν μαζί με την Τουρκία και άλλες χώρες. Η Ρωσία είναι πλέον στη Συρία και παίζει και αυτή το παιχνίδι της στην περιοχή. Η επίσκεψη Λαβρόφ ήταν καταλυτική.
Η Ρωσία χρησίμευσε ως ”μπαμπούλας” και οι Αμερικανοί κατάλαβαν οτι αυτό που υποτίθεται προσπαθούσε να αποφύγει ο Κίσινγκερ, είναι έτοιμο να γίνει τώρα κάνοντας τα χατίρια της Τουρκίας η οποία είναι σύμμαχος της Ρωσίας και όχι βέβαια του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ αντιλήφθηκαν επίσης οτι οι Γάλλοι δεν αστειεύονται και οτι χρειάζονται τη βοήθειά τους στην περιοχή.
Και στον Λίβανο και στη Συρία αλλά και στην Αφρική. Οι Αμερικανοί κατάλαβαν επίσης οτι η Γερμανία δεν μπορεί να πετύχει τίποτε καλύτερο στη διπλωματική της προσπάθεια από μια έναρξη διερευνητικών επαφών οι οποίες είναι από πριν καταδικασμένες σε αποτυχία.
Ο Pompeo μίλησε και τις επόμενες μέρες στον Τούρκο ομόλογό του. Πριν πάει στην Κύπρο είπε ”Δεν αναμένω να ανανεώσει τη NAVTEX η Τουρκία” καθώς οι Τούρκοι απειλήθηκαν με κυρώσεις και μάλιστα με κυρώσεις που πονάνε.
- Ωστόσο το φίδι που έθρευε η Δύση για δεκαετίες θέλει να έχει και μεγαλοπρεπείς αποχωρήσεις οπότε για ακόμη μια φορά η Τουρκία ανανέωσε NAVTEX έως τις 12 Οκτωβρίου στην Κυπριακή ΑΟΖ. Είμαστε τυχεροί που πλέον οι Τούρκοι προκαλούν τις ΗΠΑ.
Τελικά, το λάθος τους οι ΗΠΑ προσπαθούν να το διορθώσουν καθώς μικρά κράτη σαν την Κύπρο με δυσανάλογη γεωπολιτική αξία δεν τα ”δίνεις” σε μεγάλες χώρες σαν την Τουρκία γιατί αυτές οι χώρες κάνουν και μεγάλους εκβιασμούς. Η επίσκεψη του Pompeo στην Κύπρο σηματοδότησε την επάνοδο των ΗΠΑ σε πιο ενεργητικό ρόλο στα ελληνοτουρκικά.
Η Κύπρος έχει τεράστια αξία για τις ΗΠΑ όπως έχει και η Κρήτη. Η Κύπρος είναι χώρα σημαντική για το Ισραήλ αλλά και για την Αίγυπτο και την Ιορδανία, που είναι ισχυροί σύμμαχοι των ΗΠΑ και βασικά θεμέλια της αμερικανικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή. Μην ξεχνάμε οτι το Ιντσιρλίκ δε βρίσκεται μακριά από την Κύπρο και οτι οι ΗΠΑ εξετάζουν εδώ και πολύ καιρό εναλλακτικές για τη βάση.
Ας κοιτάξει η Κύπρος να εκμεταλλευτεί την τεράστια αυτή ευκαιρία όμως πρέπει επιτέλους να αρχίσει η Λευκωσία να ασχολείται με την άμυνα γιατί η διπλωματία έχει τα όριά της και πάντα, συνδυάζεται με σκληρή ισχύ. Η επόμενη μέρα της Τουρκίας η οποία δεν αργεί να έρθει, θα έχει μια ηγεσία η οποία θα δηλώνει τυφλή υπακοή στη Δύση και η Άγκυρα δε θα έχει για πάντα τόσο κακές σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Όσο περισσότερο δεσμευθούν οι Αμερικανοί απέναντι στον Ελληνισμό τώρα, τόσο καλύτερο για το μέλλον του ίδιου του Ελληνισμού.
(*) Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ