Foreign Policy: Η οικονομική καταστροφή που έκρυψε ο Ερντογάν βαθιά μέσα στις τράπεζες…

File Photo .EPA, SEDAT SUNA μέσω ΚΥΠΕ




Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν φημίζεται ως οικονομικός ανανεωτής. Όμως, για ένα χρόνο, η κυβέρνησή του πραγματοποιεί ένα πολύ ριψοκίνδυνο πείραμα: Για πόσο μπορεί η Τουρκία να κρύψει το γεγονός ότι ξοδεύει πάνω απ’ τις δυνατότητές της; Η διαπιστωση και το ερώτημα διατυπώνονται σε άρθρο του Foreign Policy στο οποίο επεξηγείται όλη η “απάτη’ της κυβέρνησης Ερντογάν με την δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας.

Το δημοσίευμα αναφέρει εισαγωγικά: “Φυσιολογικά όταν οι κυβερνήσεις ξοδεύουν περισσότερα απ’ όσα εισπράττουν, η διαφορά εμφανίζεται ως έλλειμμα στον προϋπολογισμό Χρηματοδοτούν αυτό το έλλειμμα εκδίδοντας ομόλογα, τα οποία διαπραγματεύονται τις διεθνείς αγορές κι έτσι μπορούν να μην εκτροχιαστούν.Εάν το το βάρος του χρέους μεγαλώσει υπερβολικά, κι αν το κόστος δανεισμού εκτιναχθεί, τότε οι χώρες αυτές είτε ζητούν διάσωση είτε πρέπει να κηρύξουν χρεοκοπία. Μια τέτοιου είδους κρίση χρέους δεν είναι ευχάριστη, όπως θα μπορούσαν να βεβαιώσουν η Αργεντική ή η Ελλάδα ή το Πακιστάν, αλλά τουλάχιστον είναι σαφής και συνήθης”.

Όμως, τι κάνει η Τουρκία;

Βαθιά στις τουρκικές τράπεζες βρίσκεται κρυμμένη μια μεγάλη ωρολογιακή “βόμβα”, η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να ενεργοποιηθεί. Eχουν δώσει πάρα πολλά δάνεια σε δολάρια σε τουρκικές εταιρείες, οι οποίες τώρα, καθώς η λίρα υποχωρεί σημαντικά έναντι του αμερικανικού νομίσματος, δυσκολεύονται να τα αποπληρώσουν.

Η Τουρκία  δαπανά  πολύ περισσότερα απ’ όσο παράγει, κατάσταση που συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, αλλά έχει προφανώς ημερομηνία λήξης, όπως σημειώνει το εκτενές του δημοσίευμα το Foreign Policy, αναφέροντας χαρακτηριστικά: Ο Ερντογάν δεν θα μπορέσει για πολύ να παίζει αυτό το παιχνίδι.

Η Τουρκία είναι κι αυτή μια χώρα που έχει δαπανήσει πολύ περισσότερα από όσα έπρεπε, αλλά το έκανε με τέτοιο τρόπο ώστε έκρυψε τα χρέη βαθιά μέσα στο χρηματοπιστωτικό της σύστημα. Χωρίς δηλαδή να μπορεί να τα δει σχεδόν κανείς. Ναι μεν το δημόσιο χρέος είναι σχετικά μικρό, αλλά ο «μεγάλος δανεισμός» έγινε από τις τράπεζες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων τόσο των ιδιωτικών όσο και των κρατικών τραπεζών. Και εκεί ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα της Τουρκίας.

  • Το γεγονός ότι από την οικονομική κρίση του 2008, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά (με στόχο να οδηγήσει σε οικονομική ανάκαμψη στις Ηνωμένες Πολιτείες) είχε ως αποτέλεσμα να «δημιουργηθεί» ένα φθηνό κόστος δανεισμού σε δολάριο, τόσο για τους Αμερικανούς όσο και για όσους αναζητούν πίστωση. Και οι τουρκικές τράπεζες πήραν πολλά φθηνά δάνεια σε δολάρια.

Τι τα έκαναν; Πρώτον, δάνεισαν τα δολάρια σε τουρκικές εταιρείες, σε μάλιστα σε βιομηχανίες όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, οι υποδομές και τα ακίνητα, οι οποίες προτιμούσαν δάνεια σε δολάρια και όχι σε τουρκική λίρα λόγω των φθηνών επιτοκίων που προσφέρονται. Τομείς όπως οι υποδομές και η ακίνητη περιουσία πωλούνται κυρίως στους Τούρκους, οπότε τα έσοδά τους τιμολογούνται σε τουρκική λίρα. Αλλά η αποπληρωμή του δανείου ήταν ακόμη σε δολάρια. Το πρόβλημα ήταν ότι, αν η λίρα υποχωρούσε έναντι του δολαρίου – και έχει υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια – θα ήταν πιο δύσκολο για τις τουρκικές εταιρείες να εξοφλήσουν τα δάνεια τους σε δολάρια. Και αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να οδηγήσει σε τραπεζική κρίση.

Την ίδια στιγμή η βουτιά της λίρας αναγκάζει την κεντρική τράπεζα της χώρας να θυσιάζει ολοένα και μεγαλύτερο μέρος από τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα για να στηρίξει την ισοτιμία της. Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η Τουρκία. Η τιμή της λίρας έχει κατρακυλήσει και μια ακόμα «βουτιά» είναι θέμα χρόνου.

Τι επιλογές έχει ο Ερντογάν; Η διαδρομή του είναι γεμάτη κινδύνους. Αν αφήσει τη λίρα να πέσει, οι χρεωμένες σε δολάρια τουρκικές εταιρείες θα δυσκολευτούν πολύ να πληρώσουν. Μια απότομη πτώση της λίρας επίσης θα μπορούσε να κάνει τις τράπεζες της Τουρκίας να καταρρεύσουν.

Η αύξηση των επιτοκίων ενδέχεται να σταθεροποιήσει το τουρκικό νόμισμα, αλλά η οικονομία θα έπεφτε σε βαθύτερη ύφεση, επιδεινώνοντας την κρίση που επήλθε με την πανδημία του κορωναϊού, ενώ παράλληλα θα έριχνε και τη δημοτικότητα του Ερντογάν.

Και οι δύο επιλογές, λοιπόν, είναι επικίνδυνες. Αλλά το να μην κάνεις τίποτα είναι πιθανότατα χειρότερο: Η λίρα θα πέσει ούτως ή άλλως, και η οικονομία θα βυθιστεί επίσης σε μια παρατεταμένη ύφεση. Το οικονομικό πείραμα του Ερντογάν ήταν ενδιαφέρον όσο διήρκεσε, δημιουργώντας μια ψευδή αίσθηση σταθερότητας. Αλλά η απόκρυψη των οικονομικών προβλημάτων της χώρας στο τραπεζικό σύστημα δεν ήταν παρά μια προσωρινή λύση.

Πηγή: Foreign Policy

Διαβάστε όλες τις ειδήσεις για ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ακολουθήστε το Hellas Journal στο GOOGLE NEWS

Σε «σημείο μηδέν» τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας λέει η Moody’s

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: