Απουσιάζει από παντού, θύμα αποτυχημένων πολιτικών: Η Ευρώπη στερείται εξωτερικής πολιτικής

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δυο μαθήτριες δημοτικού τραυματίστηκαν από επίθεση με μαχαίρι κοντά στο σχολείο τους στη Γαλλία: Συνελήφθη ο δράστης

Η Λεπέν ζητά προκαταβολικά από τον Μακρόν να διαλύσει τη Βουλή μετά τις ευρωεκλογές: Με τα γκάλοπ να τη δείχνουν 15 μονάδες μπροστά

Ανεβάζει τους τόνους η Τουρκία για τα θαλάσσια πάρκα: Ρητορική γκρίζων ζωνών για «μονομερή ενέργεια» της Ελλάδας * Δεν υποχωρούμε από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, απαντά η Αθήνα

Η Ευρώπη στερείται εξωτερικής πολιτικής, ωστόσο, σε νομισματικά ζητήματα έχει επιδείξει μεγαλύτερη συνοχή από την προβλεπόμενη. Η εξωτερική της πολιτική χαρακτηρίζεται από αντιφατικότητα: η Ρωσία θεωρείται ως υπαρξιακή απειλή από την Πολωνία και όσους συμμερίζονται την προσέγγισή της, αλλά ως δυνητικός σύμμαχος της Γαλλίας, υποστηρίζει το περιοδικό Economist.

Η Τουρκία αντιμετωπίζεται με τον ίδιο ακανόνιστο τρόπο. Οι χώρες στα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει είτε να έχουν εξαιρετικά φιλικές σχέσεις, είτε όχι- ανάλογα με το ποιον ρωτάτε. Στη Λιβύη, ίσως το απόγειο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, τα κράτη μέλη κατάφεραν να βρεθούν σε διαφορετικές πλευρές ενός εμφυλίου πολέμου, ενώ τόσο η Ρωσία όσο και η Τουρκία διαμόρφωσαν στήριγμα στη νότια Ε.Ε.

Η ΕΕ είναι θύμα της γεωγραφίας όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, αλλά και θύμα των δικών της πολιτικών αποτυχιών. Για να κατανοήσουμε αυτά τα προβλήματα, αξίζει να θυμηθούμε πώς αντιμετώπισε μια άλλη κατάσταση: την κρίση της ευρωζώνης. Τα δύο ζητήματα έχουν περισσότερα κοινά από ό, τι φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Και στις δύο περιπτώσεις η εθνική κυβέρνηση αποτελεί την αιτία αλλά και την και των προβλημάτων του μπλοκ.

Σύμφωνα με τον Alexander Clarkson (King’s College London) κατά τη διάρκεια της κρίσης της ευρωζώνης, η Γερμανία κατείχε αυτόν το ρόλο. Ως σχεδόν ηγεμονική οικονομική δύναμη, η Γερμανία ήταν συχνά το μεγαλύτερο εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις που θα είχαν στηρίξει το ευρώ, όπως η έκδοση αμοιβαίου χρέους. Ταυτόχρονα, η επιμονή της για ισορροπημένους προϋπολογισμούς και χαμηλό χρέος περιόρισε τις επιλογές οικονομικής πολιτικής της ευρωζώνης.

Όσον αφορά στη συλλογική γεωπολιτική επιρροή της Ευρώπης, η Γαλλία διαδραματίζει παρόμοιο ρόλο, υποστηρίζει ο Clarkson. Η Γαλλία είναι η χώρα που εκπροσωπεί περισσότερο την έννοια της παγκόσμιας δύναμης για την ΕΕ. Μετά το Brexit, είναι η μοναδική δύναμη της ευρωζώνης με πυρηνικά και το μοναδικό μέλος με μόνιμη έδρα στο συμβούλιο ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Η γαλλική κυβέρνηση υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής κυριαρχίας – ζητώντας ουσιαστικά από την ΕΕ να δράσουν από κοινού μέχρι το σημείο όπου μπορεί ευτυχώς να αγνοήσει τα αιτήματα ή τις απειλές της Κίνας και της Αμερικής. Στην πράξη, ωστόσο, αυτό τείνει να εκδηλωθεί με την προσδοκία ότι η ΕΕ θα πρέπει απλώς να ακολουθεί τη γαλλική πολιτική.

Η Ε.Ε. προσπαθεί να διορθώσει τα προβλήματα στα σύνορά της με εξωτερικά χαρακτηριστικά μιας εξωτερικής πολιτικής αλλά όχι με τα πραγματικά της εργαλεία, όπως ακριβώς οι πολιτικοί προσπάθησαν να σώσουν το ευρώ χωρίς να έχουν πάντα τα κατάλληλα θεσμικά όργανα.

Οι σχεδιαστές του ευρώ οικοδόμησαν το νόμισμα με την προσδοκία ότι θα ακολουθούσε αναπόφευκτα περαιτέρω ολοκλήρωση, κάτι που έπραξε, έστω και με μερικές φορές με χαοτικό τρόπο (μέθοδος Monnet)- ωστόσο, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, αυτή η τακτική έχει αποτύχει.

Η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. υπάρχει μόνο στο βαθμό που το επιτρέπουν τα κράτη μέλη, με οποιαδήποτε απόφαση απαιτεί ομοφωνία. Αντ`αυτού, η Ε.Ε προσφέρει διπλωματία τύπου Ποτέμκιν, με αποστολές σε όλο τον κόσμο που φέρουν σημαίες της ΕΕ και στελεχωμένο με καλά αμειβόμενους διπλωμάτες, αλλά με ελάχιστη στρατηγική προώθησης.

Ως αποτέλεσμα, η Ε.Ε. έχει επωμιστεί την ευθύνη χωρίς να έχει τη δύναμη: οι προσδοκίες ότι θα πρέπει να πράξει κάτι αυξάνονται, ενώ οι ικανότητες να κάνει πράγματικά οτιδήποτε παραμένουν στάσιμες.

ΠΗΓΗ: Europe still lacks a foreign policy. “Euro crisis (with guns)”

Το Βερολίνο αναστέλλει τη συμφωνία έκδοσης υπόπτων στο Χονγκ Κονγκ: Αντιδρά στην αναβολή των εκλογών