FILE PHOTO: Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, Γιασάρ Γκιουλέρ. Photo via Twitter, T.C. Millî Savunma Bakanlığı @tcsavunma
Ενώ στη χώρα μας διεξάγεται ένα bras de fer μεταξύ όλων όσων που ασχολούνται με την ελληνική εξωτερική πολιτική από άλλες αφετηρίες, η πραγματικότητα ουρλιάζει για μαθήματα που πρέπει να πάρουμε σχετικά με τον χειρισμό των διεθνών μας υποθέσεων και κυρίως, των εθνικών μας θεμάτων.
Η πραγματικότητα μας δείχνει την ασφαλή οδό που οφείλουμε να ακολουθήσουμε στα ελληνοτουρκικά. Ναι στη γνώση του αντιπάλου που επιβουλεύεται τα ελληνικά συμφέροντα, όχι στον κατευνασμό του μέσω της υιοθέτησης των τουρκικών μύθων περί ”άτρωτης Τουρκίας”.
Επομένως, όταν μιλούν τα γεγονότα δε χρειάζονται αναβαθμισμένα επιχειρήματα για να επικρατήσει η άποψη οτι ο κατευνασμός υποθάλπτει την αποτροπή και τελικά, την ίδια την ειρήνη που επιδιώκουμε.
Ο Φρειδερίκος Νίτσε έγραφε πως ”όταν κοιτάς για πολύ καιρό την άβυσσο τότε και αυτή θα γυρίσει να σε κοιτάξει”. Αυτό συμβαίνει με την Τουρκία η οποία λόγω μέθης ισχύος, περιφρόνησε τα κριτήρια εκείνα που θα έδιναν την πραγματική εικόνα της ισχύος της. Η στρεβλή εικόνα για τις δυνατότητες μιας χώρας, οδηγεί στην απώλεια του στρατηγικού της προσανατολισμού και αυτό στο τέλος μπορεί να καταστεί μοιραίο.
Η ‘Αγκυρα πίστεψε οτι το να παρεμβαίνει (με σχετικές άδειες υπερδυνάμεων και με σαφή όρια) σε αποτυχημένα κράτη την καθιστά παντοδύναμη. Επιπλέον, θεώρησε οτι ο υβριδικός της πόλεμος είναι μοναδικός και οτι κανένα άλλο κράτος δεν μπορεί να προβεί σε χτυπήματα που μπορούν να παραλύσουν την αντίσταση του αντιπάλου.
Στη Λιβύη η Τουρκία μαθαίνει πως έχει τόσους αντιπάλους που δεν μπορεί πλέον ούτε λογικές υποθέσεις να κάνει. Τα δε ”αντίποινα” που ανακοίνωσε ο Σάρατζ δε θα μπορούσαν να μπουν σε μια συζήτηση χωρίς μειδίαμα. Κάθε φορά που η Τουρκία θα περνά τα εσκαμμένα που άλλοι, πιο ισχυροί δρώντες έχουν ταυτίσει με κόκκινες γραμμές, τότε η Τουρκία θα δέχεται επιθέσεις από…το υπερπέραν.
Η μπακάλικη λογική του Ερντογάν ήταν η εξής: Άπαξ και υπάρχουν ειδικές σχέσεις με ΗΠΑ και Ρωσία και η Ε.Ε εκφράζεται από τη Γερμανία, όλα είναι υπό έλεγχο. Η Τουρκία δε λογάριασε τη Γαλλία και κυρίως, τις συμμαχίες που διαμορφώνονται στην περιοχή που πλέον δεν είναι κρυφό οτι είναι αντιτουρκικές.
Ο ”αυτοκρατορικός” σχεδιασμός της Τουρκίας δε συνυπολόγισε τίποτε από τα παραπάνω. Συναισθηματισμός, βιασύνη και άμετρη επιθετικότητα, συνιστούν συνταγή για την καταστροφή.
Υπάρχει και άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο προκύπτει από το βομβαριδισμό της -ουσιαστικά- τουρκικής βάσης. Η Τουρκία στις σχέσεις της με την Ελλάδα κάνει χρήση ενός ιδιότυπου εκβιασμού ο οποίος ακούει στο όνομα ”παράλυση του ΝΑΤΟ”. Το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο δεν διαθέτει ικανοποιητικό μηχανισμό επίλυσης διαφορών για τα κράτη-μέλη.
Η Τουρκία απειλεί πάντα την Ελλάδα γνωρίζοντας οτι οι ΗΠΑ θα διαμεσολαβήσουν προκειμένου να μην ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Αυτό η Τουρκία, δεν μπορεί πλέον να το θεωρεί ως σίγουρο καθώς μέσα στα σενάρια που εξετάζει είναι και το να επλήγη η βάση στη Λιβύη από χώρα ή χώρες που είναι στο ΝΑΤΟ.
Το συμπληρωματικό επιχείρημα είναι πως η ”αξιόλογη εγχώρια βιομηχανία όπλων της Τουρκίας” δε φαίνεται να είναι και τόσο αξιόλογη, τουλάχιστον στην αντιεροπορική της άμυνα. Τέτοια νέα μαθαίνονται γρήγορα και μειώνουν την αποτρεπτική φήμη της Τουρκίας διεθνώς.
Τέλος, η Τουρκία χάνει την ευνοϊκή διαπραγματευτική της θέση, λίγες μέρες πριν από τις συνομιλίες που θα λάβουν χώρα στην ΕΕ για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Αυτή η αποδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης της Άγκυρας σε σχέση με την ΕΕ είναι μεσο-βραχυπρόθεσμη. Μακροπρόθεσμα, η Τουρκία έδειξε τρωτότητα και αδυναμία σε χώρες όπως η Ρωσία. Άγκυρα και Μόσχα έχουν ήδη αρχίσει να έχουν τα πρώτα σημαντικά ρήγματα στις μεταξύ τους σχέσεις σε θέματα που χρειάζονται σημαντικές αποφάσεις.
Το πώς θα έλθει η ειρήνη στη Συρία (Η Ρωσία θέλει στο διάλογο να έχουν λόγο όλοι οι Σύροι πολίτες) και στη Λιβύη, αποτελεί μείζον ζήτημα για τις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Ευάλωτη όμως είναι η Τουρκία και στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Βέβαια αυτό δεν αναμένεται να φανεί μέχρι το Νοέμβριο, εκτός και αν ο πρόεδρος Τραμπ αποφασίσει για προεκλογικούς λόγους να χρησιμοποιήσει την Τουρκία ως ”πυροτέχνημα”.
Η εξάρτηση της Τουρκίας από τη Ρωσία μεγαλώνει καθώς η τρωτότητά της έγινε και πάλι εμφανής. Αυτές τις σημαντικές παράπλευρες απώλειες που υπέστη η Τουρκία μετά τον βομβαρδισμό της βάσης στη Λιβύη, πρέπει ο Ελληνισμός να τις αναγνώσει καλά και να τις αξιοποιήσει.
(*)Αλέξανδρος Δρίβας
Research Fellow HALC, P.hD Cand. Greek-American Relations.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Έτσι έχουν τα πράγματα: Κατά την προεδρία του Τραμπ, ο Πούτιν πέτυχε τους στρατηγικούς του στόχους