Εθνική Ασφάλεια και ψηφιακό κράτος: Η κυβερνοασφάλεια θα μπορούσε να εξελιχθεί στο κρισιμότερο όπλο
Ο πρέσβης Αλέξανδρος Μαλλιάς. Photo via Facebook
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του πρέσβη επί τιμή
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Π. ΜΑΛΛΙΑ
Πριν λίγους μήνες η Σχολή Εθνικής Άμυνας μου έδωσε την ευκαιρία να συζητήσω με τους σπουδαστές της ειδικής επικαιρότητας και σημασίας θέματα.
Ως αρχή έχω να εκφέρω δημόσια άποψη μόνο για τα θέματα που γνωρίζω εκτιμώντας ότι η γνώμη πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά στη γνώση. Η αίσθηση της διαρκούς ευθύνης είναι άλλωστε θεμελιώδες χαρακτηριστικό και ειδοποιός διαφορά των επιτελικών κρατικών λειτουργών.
Οι υψηλού επιπέδου σπουδαστές της ΣΕΘΑ, η ραχοκοκαλιά των ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων και υπηρεσιών ασφαλείας, αιφνιδιάστηκαν μάλλον όταν άκουσαν ένα διπλωμάτη να προτάσσει την κυβερνοασφάλεια. Σημειωτέον ότι η αποχώρηση μου από το υπουργείο Εξωτερικών συνέπιπτε χρονικά με την κορύφωση της επικράτησης όρων που δεν ήσαν οικείοι όταν πριν 45 χρόνια ανεβαίναμε τα σκαλιά του νεοκλασικού κτιρίου της οδού Ακαδημίας.
- Είναι θετικό το γεγονός ότι με οδηγίες του Πρωθυπουργού κύριου Κυριάκου Μητσοτάκη η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών επικεντρώθηκε συστηματικά ήδη από το καλοκαίρι του 2019 προς την κατεύθυνση αυτή. Άλλωστε, σύμφωνα με δημοσιευμένες πληροφορίες, ελληνικές υπηρεσίες και κρίσιμα υπουργεία είναι περιοδικά στόχος κυβερνοεπιθέσεων.
Επαναλήφθηκαν στις αρχές του 2020, ενώ προ λίγων μόνο ετών είχαν προσβάλει υπολογιστές Γραφείων κρισίμου για τις εξωτερικές σχέσεις υπουργείου. Δεν γνωρίζω κατά πόσον τελικά έγινε έρευνα με την επιβαλλόμενη συμμετοχή και της αρμοδίας Υπηρεσίας. Αν ναι ,τι συμπέρασμα βγήκε και σε ποιό πόρισμα καταγράφηκε;
Ως διπλωμάτης, είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω ότι η απόλυτη ασφάλεια των κρυπτογραφημένων εμπιστευτικών επικοινωνιών αποτελεί ουτοπία. Στις διεθνείς σχέσεις συλλογής πληροφοριών δεν υπολογίζονται φιλίες και συμμαχίες. Υπάρχει η απόλυτη ανάγκη, o εθισμός και η εξάρτηση από την «δίψα» για την κατανάλωση της «intelligence».
Η συγκομιδή πληροφοριών, εκτός των συμβατικά προσδιορισμένων πλαισίων των καθηκόντων των διπλωματικών αποστολών, η ανάγκη της με κάθε μέσο γνώσης και ανίχνευσης των προθέσεων, των σκέψεων, των προτάσεων, των δυνατοτήτων, των σχεδίων και της ψυχολογικής κατάστασης του άλλου (αδιάφορα αν είναι φίλος, σύμμαχος, αντίπαλος ή εχθρός) είναι αναμφίβολα μια βασική σύγχρονη εφαρμογή της κυβερνοτεχνολογίας. Οι υποκλοπές των επικοινωνιών αποτελούσαν πάνω από εκατό χρόνια την συνήθη μέθοδο. Δεν είναι όμως πλέον η μόνη.
- «Σε ένα ιδανικό κόσμο, ανύπαρκτο δηλαδή, θεωρείται ως ασύμβατη και έκνομη -κατά το διεθνές διπλωματικό τυπικό -ενέργεια που υπονομεύει την κλονισμένη ήδη εμπιστοσύνη στις διακρατικές σχέσεις, ακόμη και μεταξύ συμμάχων. Πληροφορείσαι για παράδειγμα ότι μία μεγάλη συμμαχική και φιλική χώρα συστηματικά υποκλέπτει εν καιρώ ειρήνης το σύνολο σχεδόν της αλληλογραφίας συγκεκριμένης πρεσβείας…
Από την άλλη μεριά, ας παραδεχθούμε κάτι που αποτελεί κοινό μυστικό. Δεν υπάρχουν κράτη που να μην προσπαθούν να αντλήσουν πληροφορίες, για να ικανοποιήσουν τη «δίψα» των καταναλωτών τους, που εύλογα υποθέτω ότι υπάρχει. Κυρίως για πληροφόρηση και εκτιμήσεις προερχόμενες κυρίως «από πηγές υψηλής αξιοπιστίας.
Στις περιπτώσεις των σχέσεων χωρών που έχουν απόκλιση ή σύγκρουση συμφερόντων, η μέσω ειδικών μέσων επιχείρηση κτήσης και κατοχής της ακατέργαστης «πληροφορίας» και της επεξεργασμένης εκτίμησης βάσει πληροφοριών (intelligence estimate) είναι ο κανόνας. Χρυσός μάλιστα κανόνας είναι στις χώρες όπου η αποστολή των μυστικών υπηρεσιών εκτιμάται περισσότερο από τη συμβολή των λοιπών κρατικών λειτουργιών.
Η έκθεση μιας Υπηρεσίας η οποία βασίζεται σε πληροφορίες προερχόμενες από μυστική δράση εξ ορισμού αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα σε σύγκριση για παράδειγμα των εκθέσεων και αναλύσεωντων πρεσβειών. Έχουμε χαρακτηριστικές τέτοιες περιπτώσεις στην γειτονιά μας. Και προς ανατολάς και προς βορρά…
- Σήμερα ο κυβερνοχώρος έχει γνωρίσει μια άνευ προηγουμένου επέκταση και δράσεις, χωρίς δυνατότητα αντίδοτου και φραγμού, χάρις στις εφαρμογές της τεχνολογίας.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις η εύκολη συλλογή με κάθε είδους ηλεκτρονικό μέσο πληροφοριών έχει οδηγήσει Υπηρεσίες Πληροφοριών να αποστερηθούν του πλέον αξιόπιστου και πολύτιμου εργαλείου συλλογής και αξιολόγησης. Δηλαδή τις πληροφορίες που προέρχονται από επαφές με φυσικά πρόσωπα (HUMAN INTELLIGENCE).
Σε περιόδους εντάσεων και κρίσεων υστερείς καταφανώς του αντιπάλου σου αν δεν έχεις τη δυνατότητα να ελέγχεις και να διασταυρώνεις πρόσωπο με πρόσωπο την κρίσιμη πληροφορία. Ειδικά σε περιόδους κρίσεων η ψυχολογία είναι καίριος παράγων. Απουσιάζει δε κατά κανόνα από τον απύθμενο όγκο πληροφοριών που συλλέγονται καθημερινά με ηλεκτρονικά μέσα…»*.
Η πανδημία του κορωνοϊού αποτέλεσε για την Ελλάδα καταλύτη και επιταχυντή για την μετάβαση από το χώρο του χαρτιού και τω υπογραφών στον χώρο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της άυλης γραφής και επικοινωνίας. Μεταξύ των πολιτών και των υπηρεσιών, αλλά και μεταξύ των ιδίων των δομών, υπουργείων και θεσμών. Υπό τις συνθήκες της λεγόμενης κανονικότητας η αναγκαία και απαραίτητη αυτή επανάσταση που γίνεται σήμερα αποτελεσματικά και σε χρόνο μηδέν για τα ελληνικά δεδομένα, πιθανόν να συναντούσε υψηλά αναχώματα.
Πολιτικά, κομματικά, συνδικαλιστικά, οπισθοδρομικά. Με την συνοδεία θορυβωδών απεργιών, στάσεων και καταγγελιών. Σήμερα η ψηφιακή Ελλάδα χάρις κυρίως στην απόφαση του κυρίου Πρωθυπουργού και στην αρμονική συνεργασία συγκεκριμένων επιτελικών υπουργών -πράγμα όχι πάντοτε δεδομένο ή αυτονόητο- φαίνεται να κερδίζει τον χαμένο επί δεκαετίες χρόνο.
Προσοχή όμως. Υπάρχει ένα ζήτημα. Σε μία χώρα στην οποία δυστυχώς δεν υπάρχει η λεγόμενη κουλτούρα της ασφάλειας -όλοι συνομιλούν για όλα μέσω απλών κινητών τηλεφώνων -η πρόληψη είναι προτιμότερη του εκ των υστέρων «πυροσβεστικού» ελέγχου της ζημιάς.
Με αφορμή την ταχύτατη μετάβαση μας στην ψηφιακή εποχή είναι αναγκαίο και απαραίτητο να επιβληθεί η χρήση της κρυπτογραφημένης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και για τα ζητήματα που δεν εμπίπτουν αυτόματα στην στενή έννοια της εθνικής ασφάλειας.
Για παράδειγμα, εκείνα που αφορούν στην ενέργεια, στην οικονομία, στις επενδύσεις και στην πολιτική προστασία. Είτε εμπιστευτικό είτε άκρως απόρρητο χαρακτηρίσεις ένα ηλεκτρονικό σου μήνυμα από το ένα υπουργείο προς το άλλο ή προς επιτελικό γραφείο στην πράξη είναι …εφημερίδα προσιτή για όλους.
Η εφαρμογή κατά προτεραιότητα ενός συστήματος ασφαλούς ηλεκτρονικού κρυπτο-ταχυδρομείου (crypto-mail) συγκεκριμένων υπηρεσιών του δημοσίου τομέα είναι αναμφίβολα στη φάση αυτή αναγκαία.
- Η κυβερνοασφάλεια θα μπορούσε να εξελιχθεί στο κρισιμότερο ελληνικής επιλογής όπλο. Με τριπλή εφαρμογή: αναχαίτιση, άμυνα και προληπτική επίθεση. Ελληνικά μυαλά και χέρια –εντός και εκτός Ελλάδος- και ελληνική προστιθέμενη αξία. Υπό την προϋπόθεση ότι τον διϋπουργικό συντονισμό και την τελική απόφαση θα έχει ένας.
*Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέα «ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ-Αναθεωρητισμός» που κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ – (πρόλογος Άγγελος Συρίγος, Αντί Επιλόγου Γεώργιος Πρεβελάκης).
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ
Ακολουθήστε το Hellas Journal στο NEWS GOOGLE