Αυτοσαρκάζονται στο Βερολίνο; «Βασίλισσα για μισό χρόνο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Γερμανία…
File Photo: Η Καγκελάριος της Γερμανίας, Άγγελα Μέρκελ, ομιλεί στο γερμανικό Κοινοβούλιο. EPA, HAYOUNG JEON
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ανάλυση των ανταποκριτών του, Markus Becker και Peter Müller, δημοσιεύει το περιοδικό SPIEGEL με τίτλο: «Βασίλισσα για μισό χρόνο» και υπότιτλο: «Η Γερμανία αναλαμβάνει την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με την Καγκελάριο να καθορίζει τους επόμενους έξι μήνες τις τύχες της ΕΕ. Οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι – όπως και η πιθανή αμοιβή για μια επιτυχία όμως».
Αναφέρονται τα εξής:
“Η Καγκελάριος προσπαθεί, όπως κάνει συχνά, να κρατήσει χαμηλούς τόνους. «Υπάρχουν υψηλές προσδοκίες», λέει η Άγγελα Μέρκελ, όταν στις αρχές της βδομάδας στέκεται στο πόντιουμ, δίπλα στον Emmanuel Macron.
Ο γάλλος Πρόεδρος ήλθε στο Meseberg, για να συζητήσει τη Γερμανική Προεδρία με τη Μέρκελ. Οι προσδοκίες για την Καγκελάριο δεν θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτερες:
- Πρόκειται για την επιστροφή της Ευρώπης από την κρίση του κορωνοϊού.
- Για το ερώτημα αν και πώς η ΕΕ μπορεί να υφίσταται ανάμεσα στις παγκόσμιες δυνάμεις ΗΠΑ και Κίνα
- Κι ακόμα για το πόσο σοβαρά θα βλάψει το Brexit επιπλέον την ευρωπαϊκή οικονομία.
Η ελπίδα είναι ότι η Μέρκελ, ο Μακρόν και η Πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen θα δείξουν τον δρόμο εξόδου από την άσχημη κατάσταση. Αν οι τρεις τους πετύχουν, θα μπορέσουν να γιατρευτούν οι πληγές που άνοιξαν στην αρχή της κρίσης του κορωνοϊού στην Ευρώπη η έλλειψη αλληλεγγύης και ο εθνικός εγωισμός.
Αν αποτύχουν, υπάρχει φόβος ότι αυτό θα σημάνει την αρχή του τέλους του εγχειρήματος της Ευρώπης.
Τα θέματα είναι τεράστια. Το πρώτο και μεγαλύτερο είναι η ανάκαμψη της οικονομίας μετά την κρίση του κορωνοϊού. To σχέδιο για να βγει η Ευρώπη από την οικονομική κρίση αποτελεί μέρος ενός μεγάλου έργου άνω των 2000 σελίδων με τίτλο «Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την ΕΕ από το 2021 έως το 2027». Επί εβδομάδες γίνονται έντονες συζητήσεις για κάθε λεπτομέρεια του προϋπολογισμοιύ.
Η ίδια η Von der Leyen τηλεφωνήθηκε με καθέναν από τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων δυο και τρεις φορές, και προσπάθησε να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης. Οι συνεργάτες της ενημερώνουν την Καγκελαρία στο Βερολίνο και το Μέγαρο των Ηλυσίων στο Παρίσι.
750 δις. ευρώ θέλει να δαπανήσει η von der Leyen για την ανασυγκρότηση της Ευρώπης μετά την κρίση του κορωνοϊού, επιπλέον του επταετούς προϋπολογισμού των 1,1 τρις. Ευρώ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το πακέτο διάσωσής της είναι ακόμα μεγαλύτερο και πιο φιλόδοξο από το Ταμείο Ανάκαμψης, που αρχικά είχαν προτείνει ο γάλλος Πρόεδρος και η γερμανίδα Καγκελάριος. Η Μέρκελ δεν είναι αντίθετη με αυτό. «Πρέπει να παραμείνει ένα Ταμείο, που παρέχει βοήθεια», δήλωσε στο τέλος της επίσκεψης Μακρόν. Σε μια εβδομάδα η Καγκελάριος πρόκειται να παρουσιάσει τις απόψεις της γι’ αυτά και άλλα ζητήματα ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου – η ίδια προσωπικά.
Για τις 17 και 18 Ιουλίου έχει προγραμματιστεί μια έκτακτη σύνοδος κορυφής, η πρώτη από τότε που άρχισε η κρίση, στην οποία θα μετάσχουν και πάλι προσωπικά οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Εν ανάγκη, όπως ακούγεται, θα γίνουν διαπραγματεύσεις όχι μόνο Παρασκευή και Σάββατο, αλλά και Κυριακή.
Η πίεση είναι μεγάλη: «Η Γερμανική Προεδρία της ΕΕ θα είναι αποφασιστικής σημασίας, για να πετύχει η ανάκαμψη όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά», δήλωσε ο Manfred Weber (CSU), επικεφαλής της Κ.Ο. του ΕΛΚ στην Ευρωβουλή.
Αλλά και οι αντιδράσεις είναι εξίσου μεγάλες. Πρώτα-πρώτα από την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Δανία, που κατά τις συζητήσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισμό εμφανίζονται ως οι «Τέσσερις Οικονόμοι». Δεν τους αρέσει που η ΕΕ θέλει να καταπολεμήσει την κρίση με ευρωπαϊκά χρέη. Επιπλέον, θέλουν να πετύχουν να χορηγηθούν τα χρήματα όχι με τη μορφή επιδοτήσεων, αλλά δανείων, κι ακόμα κι αυτό υπό αυστηρούς όρους. Φοβούνται ότι διαφορετικά τα χρήματα θα πάνε σε εθνικές οικονομίες, που μέχρι τώρα με καμία ένεση ρευστότητας δεν μπόρεσαν να γίνουν παραγωγικές και ανταγωνιστικές. Ακόμα και η γερμανική κυβέρνηση πιέζει, ώστε τουλάχιστον η αποπληρωμή των χρεών να αρχίσει γρηγορότερα από ό,τι προτείνει η von der Leyen. Και γενικά, 750 δις, είναι κάπως πολλά, θεωρεί ο ομοσπονδιακός ΥΠΟΙΚ Olaf Scholz (SPD).
Επιπλέον, ο επόμενος επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ εμπεριέχει και άλλα ραντεβού συζητήσεων, π.χ. για το ζήτημα της έκπτωσης στη γερμανική εισφορά ή την πρόταση καταβολής περιφερειακών ενισχύσεων μελλοντικά μόνον αν οι λήπτριες χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, τηρούν τις αρχές του κράτους δικαίου.
Και ακόμα υπάρχει η διαρκής διαμάχη για το μεταναστευτικό. Η Von der Leyen ήθελε στην πραγματικότητα προ πολλού να έχει παρουσιάσει το σχέδιό της για μια πλήρη ανακαίνιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Προς το παρόν όμως δεν φαίνεται ότι θα γίνει κάτι τέτοιο πριν από τις θερινές διακοπές. Το Worst–Case σενάριο είναι το αμοιβαίο μπλοκάρισμα του πακέτου για το άσυλο και του προϋπολογισμού: Αντίπαλοι του μεταναστευτικού, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, θα μπορούσαν να θέσουν βέτο στο πακέτο για το άσυλο, ενώ οι δότριες χώρες θα μπορούσαν αμέσως μετά να κλείσουν με βέτο τη στρόφιγγα ρευστότητας για τις δύο μεγαλύτερες λήπτριες χώρες.
Άλλωστε, «ο καθένας έχει τα εθνικά του συμφέροντα», δήλωσε η Μέρκελ στο Meseberg. Η σύνδεση του Ταμείου Ανάκαμψης με τον πολυετή προϋπολογισμό καθιστά τα πράγματα συνθετότερα και συγχρόνως απλούστερα, πρόσθεσε η Καγκελάριος. «Ο προς διαπραγμάτευση όγκος έγινε μεγαλύτερος και πρέπει να ολοκληρωθούν και τα δύο μαζί».
Αν αυτό όμως θα μπορέσει να γίνει μέχρι το τέλος του χρόνου παραμένει εντελώς ανοιχτό, όπως και το πώς θα είναι η σχέση της ΕΕ με τη Μεγάλη Βρετανία στις αρχές του 2021. Στα τέλη Ιανουαρίου οι Βρετανοί εγκατέλειψαν την ΕΕ. Στις 31 Δεκεμβρίου τελειώνει η μεταβατική περίοδος. Αν μέχρι τότε δεν υπάρχει συμφωνία για τις μελλοντικές σχέσεις, επαιελείται ένα σκληρό Brexit με ό,τι αυτό συνεπάγεται.. Σε πολλά προϊόντα θα επιβάλλονταν εν μέρει υψηλοί δασμοί και οι στενές εφοδιαστικές αλυσίδες θα κατέρρεαν μάλλον ως επί το πλείστον. Αλλά και σε άλλους τομείς, όπως στην αλιεία ή τις ποινικές διώξεις η μέχρι τώρα συνεργασία θα γινόταν εν μια νυκτί παρελθόν.
Θα ήταν το τελευταίο πράγμα που θα χρειάζονταν εν μέσω κρίσης κορωνοϊού η ΕΕ και η Μεγάλη Βρετανία. Παρ’όλα αυτά, λίγα προϊδεάζουν για το ότι θα μπορέσει να επιτευχθεί μια εκτενής συμφωνία μέχρι το τέλος του χρόνου: Ο χρόνος είναι λίγος, οι συνομιλίες δίνουν την αίσθηση ότι έχουν βαλτώσει.
Επιπλέον, η ρήξη θα αποδυνάμωνε τη θέση της ΕΕ στο παγκόσμιο επίπεδο, όπου αυτή προσπαθεί να σταθεί ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα. Ο Μακρόν ζητά «τερματισμό της αφέλειας» π.χ. έναντι της Κίνας, αλλά αυτό ευκολότερα λέγεται παρά εφαρμόζεται. Ναι μεν η Κομισιόν έχει ακονίσει στο μεταξύ τα εργαλεία της για την προστασία από την εξαγορά σημαντικών επιχειρήσεων από ξένες εταιρείες. Και τον ψηφιακό φόρο, που θα έπληττε κυρίως αμερικανικούς τεχνολογικούς γίγαντες όπως η Amazon, η Google και η Apple, θέλει η ΕΕ να τον προχωρήσει. «Πρέπει να έλθει ο φόρος, ούτως ή άλλως», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Valdis Dombrovskis σε συνέντευξη στο SPIEGEL. Το πρόβλημα είναι ότι θα οδηγούσε σε εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Το ίδιο ισχύει για τη σχεδιαζόμενη εισφορά σχετικά με τα όρια του διοξειδίου του άνθρακα, που θα επιβληθεί σε εισαγωγές που επιβαρύνουν το κλίμα. Θα προκαλούσε όχι μόνο τις ΗΠΑ, αλλά και την Κίνα. Η Μέρκελ εμφανίζεται προς το παρόν ‘ασυγκίνητη’. «Πρόκειται για μια κοινή θέση, ότι χρειαζόμαστε έναν τέτοιο φόρο», δήλωσε η Καγκελάριος μετά τη συνάντηση με τον Μακρόν. Σαφέστερη είναι η διατύπωση του ευρωβουλευτή Pascal Canfin, που θεωρείται στενός συνεργάτης του Μακρόν. «Αν εξαρτώμε την πολιτική μας από το τι σκέφτεται ο Τραμπ, τότε άντε γεια», λέει και προσθέτει: Θα ήταν «εντελώς παράλογο» να μην καθιερώσουμε τον φόρο για το CO2, επειδή αυτό δεν αρέσει στον αμερικανό Πρόεδρο.
Ωστόσο, ο μηχανισμός θα πρέπει να αποφασιστεί από κοινού στην ΕΕ. Αμφίβολο παραμένει αν μπορεί να πετύχει κάτι τέτοιο. Γιατί πολλά κράτη της ΕΕ προβληματίζονται μήπως χάσουν τις καλές σχέσεις τους με το Πεκίνο.
Και η προστασία του κλίματος εν γένει. Πριν από την κρίση του κορωνοϊού, η Green Deal βρισκόταν στο επίκεντρο του προγράμματος της von der Leyen, ενώ τώρα κινδυνεύει να παραγκωνιστεί. Παρίσι και Βερολίνο υποστηρίζουν στο μεταξύ από κοινού έναν αυστηρότερο στόχο για την προστασία του κλίματος: Μέχρι το έτος 2030 θα πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 50 με 55% σε σχέση με το 1990. Οι Πράσινοι στην Ομοσπονδιακή Βουλή και στο Ευρωκοινοβούλιο όμως ζητούν ήδη 65%.
Μέχρι το τέλος του χρόνου, λέει ο Canfin, θα πρέπει να είναι έτοιμος προς εφαρμογή ο νόμος για το κλίμα. «Μια τέτοια συμφωνία κατορθώνεται μόνο υπό χρονική πίεση», λέει ο έμπιστος του Μακρόν. Η Μέρκελ μπορεί να καταφέρει να περάσει την Green Deal στο τέλος της Γερμανικής Προεδρίας – «και να την καταστήσει μέρος της κληρονομιάς της για το κλίμα», λέει ο Canfin. «Ή όλα θα αναβληθούν».
Είναι επιλογή της Καγκελαρίου η έκβαση των πραγμάτων. «Το κλειδί το κρατά η Γερμανία».
ΠΗΓΗ: SPIEGEL
Προειδοποιεί η Μέρκελ την Τουρκία για Εβρο και γεωτρήσεις στ’ ανοιχτά Ελλάδας και Κύπρου