Η Κυρά της Ρω . Φωτογραφία via Μηαχανή του Χρόνου
Στις 13 Μαΐου του 1982 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών, η Δέσποινα Αχλαδιώτη, η Κυρά της Ρω ή η Κυρά της Ρωμιοσύνης.
Μια γυναίκα-σύμβολο που για πάνω από 50 χρόνια ύψωνε κάθε πρωί την ελληνική σημαία και την κατέβαζε με τη δύση του ηλίου τιμώντας τη μεγάλη αξία τους έθνους.
Η Ρω ή Άγιος Γεώργιος, η αρχαία Ρώγη ή Ρόπη, είναι νησίδα που ανήκει στο αρχιπέλαγος της Μεγίστης του συμπλέγματος της Δωδεκανήσου. Η νησίδα βρίσκεται στα δυτικά του Καστελλορίζου και σε μικρή απόσταση από τις τουρκικές ακτές. Λόγω της στρατηγικής της θέσης χρησίμευε για στρατιωτικούς σκοπούς από τα αρχαία χρόνια.
Σήμερα, ολόκληρο το αρχιπέλαγος της Μεγίστης αποτελεί μία από τις κομβικές επεκτατικές διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος του θαλασσίου χώρου της Ελλάδος.
Από τη δεκαετία του 1960, η νησίδα έγινε γνωστή στο Ελληνισμό λόγω της δημοσιογραφικής κάλυψης που έτυχε το γεγονός ότι η γυναίκα σύμβολο, η Κυρά της Ρω, ύψωνε καθημερινώς την ελληνική σημαία. Ανιδιοτελώς και πατριωτικώς πιστή σε ένα καθήκον που επωμίστηκε μόνη της, εξελίχθηκε σε μία θρυλική μορφή και ένα πρότυπο για τον ελληνισμό.
Μπορεί σήμερα να τη γνωρίζουμε ως την Κυρά της Ρω, το πραγματικό της όνομα ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη και είχε γεννηθεί στο Καστελλόριζο, το 1890. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 εγκατεστάθη μονίμως στην ακριτική Ρω, μαζί με τον άντρα της, τον Κώστα και τη σχεδόν τυφλή μητέρα της. Πάνω σε εκείνη την ξεχασμένη γη αποφάσισαν να κτίσουν τη ζωή τους ασχολούμενοι με την κτηνοτροφία.
Παρά τους θανάτους πρώτα του συζύγου της το 1940 και λίγο αργότερα της μητέρας της συνέχισε να ζει στη Ρω. Παρά τις πολλές δυσκολίες, με πιο έντονη τη σκιά της Τουρκίας, κατόρθωσε μόνη της να κατοικήσει το μικρό νησί, καλλιεργώντας και βόσκοντας εκεί τα λιγοστά ζώα της.
Δεν εγκατέλειψε ποτέ τη Ρω, ακόμη κι όταν το Καστελλόριζο (ιταλική κτήση τότε), το οποίο μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, βομβαρδίστηκε από τους Βρετανούς και ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, πλείστοι εκ των οποίων κατέφυγαν ως πρόσφυγες στην Κύπρο και τη Μέση Ανατολή. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη υπήρξε εκείνη την περίοδο μέλος της Εθνικής Αντίστασης, υψώνοντας την ελληνική σημαία, αν και τα Δωδεκάνησα ήταν κάτω από ιταλικό έλεγχο.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, το σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου, μαζί με το Καστελλόριζο και όλες τις παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, ενώθηκαν με την Ελλάδα, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947. Το όνειρο πλέον της κυρά Δέσποινας Αχλαδιώτη ήταν πραγματικότητα.
Η τεράστια πολιτική και εθνική αξία της παραμονής της Δέσποινα Αχλαδιώτη στη Ρω απεδείχθη τον Αύγουστο του 1975, όταν μία ολιγομελής ομάδα Τούρκων, με επικεφαλής τον δημοσιογράφο Ομάρ Κασάρ, παρακολουθώντας τη νησίδα και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Κυράς για λόγους υγείας, απεβιβάσθησαν στο νησί και ύψωσαν υπούλως την τουρκική σημαία.
Η σημαία κατέβηκε όταν επέστρεψε η γριούλα στη νησίδα μαζί με το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» που παρέμεινε για λίγες μέρες εκεί για συμπαράσταση στην Κυρά της Ρω.
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών, στο νοσοκομείο της Ρόδου. Η τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί στην αγαπημένη της Ρω, δίπλα από τον ιστό της ελληνικής σημαίας. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη με τιμές ηρωίδος.
Η ίδια έλεγε: «Τα ξερονήσια του Καστελλόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελλόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την ελληνική σημαία, θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου».
Με τη ζωή της δίδαξε ότι Ελλάδα δεν είναι ένας χώρος αλλά πρωτίστως ένας τρόπος ζωής. Και Ελλάδα είναι εκεί όπου υπάρχουν Έλληνες.
Αιωνία της η μνήμη!