Mάχη προπαγάνδας σε πλανητικό επίπεδο εν μέσω πανδημίας: Κυρίαρχος πόλος θα παραμείνει η Αμερική

File Photo: Ο Ντόναλντ Τραμπ. EPA, KEVIN DIETSCH, POOL




Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΗ (*)

Eίναι αδύνατον για έναν ερευνητή να εντοπίσει το σημείο μηδέν της διασποράς του ιού ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα.

Είτε πρόκειται για ατύχημα είτε για επιχείρηση βιολογικού χαρακτήρα ,το μόνο βέβαιο είναι πως δεν είμαστε σε θέση να ισχυριστούμε με 100% βεβαιότητα τι ακριβώς συνέβη.

Αυτό ωστόσο που μπορούμε και είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε είναι να παρακολουθήσουμε τις πολιτικές επιλογές και τους μηχανισμούς επηρεασμού της κοινής γνώμης που τις πλαισιώνουν ώστε να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο ένας ή ο άλλος πόλος ισχύος επιδιώκει να επωφεληθεί γεωπολιτικά και οικονομικά της κρίσης.

Υπό αυτή την έννοια, η μάχη προπαγάνδας σε πλανητικό επίπεδο είναι πρωτοφανής και πραγματοποιείται σε ένα ήδη ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον λόγω των εξελίξεων της περασμένης δεκαετίας με σημείο καμπής την αποκαλούμενη «Αραβική Άνοιξη».

Εντοπίζουμε αρχικά τρία σημεία τα οποία στην συνέχεια της ανάλυσης θα μας βοηθήσουν να γίνουμε πιο εύκολα κατανοητοί.

  • Α. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε πρωτοφανή εσωστρέφεια, κάτι το οποίο προκύπτει από την σύγκρουση της σημερινής ηγεσίας με ένα σύστημα που αντιλαμβάνεται τις γεωστρατηγικές επιλογές του Προέδρου ως απειλή για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των οικονομικών συμφερόντων των ιδίων.

Β. Η κινεζική ισχύς όπως παρουσιάστηκε μέχρι σήμερα βασίζεται κυρίως στην «ήπια» και οικονομική ισχύ, με την αμυντική/στρατιωτική να περιορίζεται στο δόγμα άρνησης/αντιπρόσβασης περιοχής στην νότια σινική θάλασσα. Ο «νέος δρόμος του μεταξιού» (ΟΒΟR) αποτελεί ουσιαστικά τον πυρήνα της κινεζικής γεωστρατηγικής. Μέσω αυτού, η Κίνα ουσιαστικά επενδύει τεράστια χρηματικά ποσά σε χώρες, κυβερνήσεις και ομάδες συμφερόντων με ουσιαστικό αντάλλαγμα την πολιτική επιρροή σε αυτές. Επιπλέον παρουσιάζεται ως ειρηνική δύναμη η οποία πιστεύει στην οικονομική συνεργασία χωρίς να αναφέρεται σε γεωπολιτικά συμφέροντα ή άλλες «συγκρουσιακές» επιδιώξεις.

Γ. Η Δύση είναι εμφανώς χωρισμένη σε τουλάχιστον δύο στρατόπεδα. Το μέχρι πρότινος σύστημα εξουσίας των ΗΠΑ έχει πιστούς συμμάχους στην Ευρώπη και συνεχίζει να αντιλαμβάνεται την Ρωσία ως κυρίαρχη απειλή ,υπερασπιζόμενο παράλληλα την διάδοση της δημοκρατίας ,της οικονομικής συνεργασίας και της «πράσινης» ανάπτυξης. Το δεύτερο στρατόπεδο συντάσσεται με τις γεωστρατηγικές επιλογές του Αμερικανού Προέδρου αναγνωρίζοντας την Κίνα ως κυρίαρχη απειλή και την Παγκοσμιοποίηση ως αποτυχημένη συνταγή ευημερίας και συνέχισης της κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ρωσία ,αντιλαμβανόμενη τις κρίσιμες ανακατανομές ισχύος που λαμβάνουν χώρα παρακολουθεί τις εξελίξεις παρεμβαίνοντας με προσοχή ,έχοντας ως κύριο στόχο την υπεράσπιση των προηγούμενων ενεργειών και κεκετειμένων της σε Ουκρανία και Συρία. Επιδιώκει δε, μία νέα σχέση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ χωρίς φυσικά να παραγνωρίζει πως κάτι τέτοιο προσκρούει σε σημαντικά στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.

Οι επίσημες δηλώσεις Αμερικανών, Κινέζων και Ευρωπαίων αξιωματούχων είναι από μόνες τους ενδεικτικές της σύγκρουσης που διεξάγεται. Με την συνδρομή των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης πλαισιώνουν την πανδημία με μία έντονη αντιπαράθεση γεωπολιτικών κυρίως χαρακτηριστικών.

Η Κίνα κατηγορεί μέσω δηλώσεων αξιωματούχων το αμερικανικό Πεντάγωνο για την διασπορά του ιού στην κινεζική επαρχία Γουχάν. Η αμερικανική διοίκηση Τραμπ αποκαλεί τον Covid19 «κινέζικο ιό». Την γραμμή αυτή ακολουθούν και τα φιλοκυβερνητικά μέσα. Παράλληλα δεν συμφωνεί στην άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν και στοχοποιεί φιλο-ιρανικές παραστρατιωτικές οργανώσεις στο Ιράκ. Η κλιμάκωση της έντασης αναδεικνύει άλλη μία φορά πως για την σημερινή αμερικανική διοίκηση η Κίνα και δευτερευόντως το Ιράν είναι οι κυρίαρχες απειλές κατά των αμερικανικών συμφερόντων.

  • Αντίθετα με αυτήν τη γραμμή φαίνεται ωστόσο να κινείται το δεύτερο σύστημα εξουσίας των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σύντομα επανήλθε το ζήτημα της ρωσικής ανάμειξης, όχι στις αμερικανικές εκλογές αυτή τη φορά, αλλά στην ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών.
  • Τα κυρίαρχα μέσα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης παρουσιάζουν τις επιλογές Τραμπ και Τζόνσον ως τις πλέον επικίνδυνες για τους πολίτες, χωρίς ωστόσο να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον τρόπο ανάσχεσης της διασποράς του ιού στην Κίνα.
  • Παρουσιάζουν δε τις κινεζικές προσφορές σε ιατρικό υλικό ως μέθοδο ανάληψης των ηνίων από την Κίνα εις βάρος της μέχρι σήμερα υπερδύναμης. Επιπλέον ,πιέζουν για άρση του εμπάργκο κατά του Ιράν προτάσσοντας άλλη μία φορά ανθρωπιστικά επιχειρήματα.

Τα ίδια μέσα προσπαθούσαν να μας εξηγήσουν τον τρόπο που το πολιτικό Ισλάμ των Αδελφών Μουσουλμάνων και ο εκδημοκρατισμός της Μέσης Ανατολής θα εδραιώσει μία νέα ειρηνική πραγματικότητα ,με τα αποτελέσματα να είναι ακόμα εμφανή στη Συρία, στη Λιβύη και αλλού. Αυτό που επιδιώκουν τα μέσα αυτά και οι πόλοι ισχύος που τα κατευθύνουν είναι ουσιαστικά αυτό που δεν κατάφεραν το προηγούμενο διάστημα (με αποκορύφωμα την υπόθεση Ζελένσκι, στην οποία είχε εμπλοκή ο προτεινόμενος από τους Δημοκρατικούς για την Προεδρία ,Τζο Μπάιντεν): την οριοθέτηση αν όχι …καθαίρεση του Αμερικανού Προέδρου και την επιστροφή στην προηγούμενη πρόταση αμερικανικής εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής.

Οι εικόνες έτσι των καθαρών ουρανών λόγω της παύσης της έντονης δραστηριότητας στις μεγαλουπόλεις ,συνοδεύονται από κινεζικές αποστολές φαρμακευτικών ειδών και από διαγράμματα προβολών διασποράς της πανδημίας. Κοινή συνισταμένη των παραπάνω, το πρόταγμα …της Γκρέτα Τούμπμεργκ, η προσπάθεια αποδυνάμωσης του Αμερικανού Προέδρου και φυσικά η αντιστροφή της στρατηγικής που θέλει την Ρωσία συνεργάτη των ΗΠΑ στον στραγκαλισμό της Κίνας.

Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο εξωτερικών ωστόσο, κατόπιν τηλεφωνικής συνομιλίας των Προέδρων Πούτιν και Τραμπ, ρωσικό αεροσκάφος μετέφερε στις Ηνωμένες Πολιτείες μάσκες και ιατρικό υλικό ως συνδρομή στην ανάσχεση της πανδημίας. Αυτό αποτελεί άλλη μία ένδειξη των επιλογών του Αμερικανού Προέδρου και γίνεται αντιληπτό ως απάντηση (σε επίπεδο προπαγάνδας) στις ενέργειες των ανταγωνιστικών πόλων ισχύος εντός και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η άσκηση πίεσης από δημοσιογράφους και αναλυτές σύμμαχων χωρών των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίοι διατυπώνουν μέσω κοινωνικών δικτύων και άρθρων πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι σε θέση πλέον να ηγηθούν εμπνέοντας εμπιστοσύνη στους συμμάχους τους ,καλωσορίζοντας τις κινεζικές πρωτοβουλίες. Η άποψη του γράφοντος είναι πως αυτό δεν αποτελεί αυθεντική πρόταση αλλαγής γεωπολιτικής στάσης των χωρών τους παρά μόνο ευκαιριακή χρήση της κινεζικής βοήθειας και συμπόρευση με το ανταγωνιστικό στον Αμερικανό Πρόεδρο σύστημα εξουσίας στις ΗΠΑ.

  • Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί πως το παρόν γεωπολιτικό περιβάλλον συνοδευόμενο από μία σημαντική οικονομική ύφεση δύναται να προκαλέσει σοβαρές εντάσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι εντάσεις αυτές θα έχουν συμβατικό αλλά και υβριδικό χαρακτήρα και θα λάβουν χώρα στα πεδία σύγκρουσης των κυρίαρχων πόλων ισχύος.

Η Ελλάδα βρίσκεται εντός αυτών των πεδίων και άρα οφείλει να γνωρίζει το περιβάλλον της και τις δυναμικές που αυτό παρουσιάζει. Οι υπερδυνάμεις δεν «πέφτουν» …αμαχητί. Εάν θεωρεί κανείς πως η εσωστρέφεια των ΗΠΑ συνεπάγεται και άνοδο της Κίνας στην κορυφή της «πυραμίδας» πλανάται πλάνην οικτρά. Το σύστημα πλέον είναι πράγματι πολυπολικό, με κυρίαρχο ωστόσο πόλο τις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΥΓ.1 Το ζήτημα της συλλογής προσωπικών δεδομένων υγειονομικού χαρακτήρα εκτός των ήδη συλλεγόμενων δεν θα πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους.
ΥΓ.2 Είναι επιτακτική η ανάγκη αναδιοργάνωσης της εγχώριας παραγωγής (αγροτικής και αμυντικής). Έρχονται περίεργα χρόνια. Η γεωγραφία μας δίνει σαφές πλεονέκτημα.
ΥΓ.3 Εάν οι προβολές σε μία χώρα Χ δίνουν περισσότερους θανάτους από αναταραχές παρά από τον ιό, τότε η πολιτική απόφαση δεν είναι απλή υπόθεση.

(*) Γεωπολιτικός Αναλυτής, Ερευνητής – Κέντρο Ανατολικών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο

  • Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

Για την παγκόσμια ηγεμονία γίνεται ο “πόλεμος” Αμερικής και Κίνας: Δεν σταματούν ούτε στη σκιά του κορωναϊού

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: