Η «Θεωρία περί Χάους» και ο κορωναϊός: Καιρός είναι τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού να υποστούν συντριπτική ήττα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς κατάφερε η Δύση να… απογειώσει τη ρωσική οικονομία εν μέσω του πολέμου; Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές, το ΑΕΠ της Ρωσίας το 2023 αυξήθηκε κατά 3,6%

“Αυτή τη στιγμή το 7% του πληθυσμού μας είναι μετανάστες”, αποκαλύπτει ο Πρόεδρος της Κύπρου: Ο Νίκος Χριστοδουλίδης λέει ότι το νησί βρίσκεται στα όρια του, καλεί σε βοήθεια

«Θύμα» του πολέμου και η οικονομία του Ισραήλ: Υποβάθμιση από τον οίκο S&P λόγω «υψηλών γεωπολιτικών κινδύνων»

Του ΠΕΤΡΟΥ ΜΗΛΙΑΡΑΚΗ (*)

Εν αρχή ενεστώς είναι το Δόγμα: προέχει ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Ωστόσο, η επέλευση ενός «ιού» (COVID-19) έχει συνταράξει τις κοινωνίες όπου Γης και έχει διαμορφώσει κλίμα ανασφάλειας σε πλανητικό επίπεδο σε ό,τι αφορά στη δημόσια υγεία και στην οικονομία.

Ενόψει της απόκρημνης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί και που κινδυνεύει να βαθύνει, είναι προδήλως βέβαιον ότι θα δοκιμαστούν στις επιμέρους κοινωνίες των χωρών που πλήττονται από τη συγκεκριμένη πανδημία, τόσο τα όρια αντοχής της δημόσιας υγείας, όσο και οι επιμέρους οικονομικές δραστηριότητες.

Αναμφισβητήτως δε, σε διεθνές επίπεδο θα δοκιμαστούν τα όρια αντοχής του μακροσυστήματος και του ευρωσυστήματος.

ΩΣ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ

Άξιο παρατήρησης είναι ότι η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, ιδιαιτέρως από το 2010, αφορούσε μια μη βιώσιμη «φούσκα» που διαμορφωνόταν στο επίπεδο κρατικών και ιδιωτικών χρεών. Η δεκαετία που διέρρευσε από το 2010 στο 2020, λόγω της γενικότερης κρίσης του μακροσυστήματος και του ευρωσυστήματος, δημιούργησε μια επίπλαστη μεγέθυνση, έτσι ώστε να είναι βέβαιη η επερχόμενη παγκόσμια ύφεση. Οι «πρόνοιες» δε για την αντιμετώπιση της επερχόμενης ύφεσης θα είχαν ως στόχο τη σταδιακή αποφόρτιση του συστήματος.

Η πανδημία όμως που ενέσκηψε λόγω του κορωναϊού, δημιούργησε τη νέα συνθήκη που αφορά αιφνίδια διαμόρφωση κινδύνου ενός «παγκόσμιου οικονομικού κραχ», που θα δοκιμαστεί όχι μόνο από άποψη οικονομικής επιστήμης, αλλά και από άποψη πολιτικής, αναλόγως του συστήματος διακυβέρνησης και της ιδεολογίας που θα επικρατήσει διεθνώς…

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ

Πριν αναφερθούμε στην κρίση της παρούσας συγκυρίας, πρέπει να επισημειώσουμε τα εξής:

Ακραίες κρίσεις αντιμετώπισε προσφάτως η παγκόσμια οικονομία, όπως ήταν εκείνη του 1973, όπου σε καθεστώς στασιμοπληθωρισμού, πλήγμα δέχθηκε το κόστος παραγωγής, και ως εκ τούτου υπήρξε πρόβλημα προσφοράς.

Αντιθέτως η κρίση του 2008 που συμπορευόταν με την ευρύτερη κρίση σωρευμένου χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού), είχε ως συνέπεια να δεχθεί πλήγμα η ζήτηση λόγω κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος…

• Στον παρόντα χρόνο η «έλευση» του COVID-19, σε αντίθεση με τις προαναφερόμενες κρίσεις του 1973 και του 2008, πλήττει ταυτοχρόνως και την προσφορά και την ζήτηση. Ως εκ τούτου κατά τρόπο αδιστάκτως βέβαιον πλήττεται συνολικώς η αγορά, οπότε λόγω και της παγκοσμιοποίησης θα δοκιμαστούν οι αντοχές τόσο του μακροσυστήματος όσο και του ευρωσυστήματος. Ως προς το ευρωσύστημα δε, επισημειώνεται ότι ήδη η ευρωζώνη είναι εξασθενημένη, λόγω σωρευμένων χρεών  των κρατών-μελών και λόγω της μακρόχρονης ανένδοτης πολιτικής για δημοσιονομική πειθαρχία.

Με τούτα τα δεδομένα, σε επίπεδο μακροσυστήματος, το ΔΝΤ έχει υπολογίσει  ότι μια διεθνής ύφεση που θα αφορά στο 50% εκείνης του 2009, θα κοκκινίσει δάνεια ύψους 19 τρις δολαρίων.

• Το πρόβλημα δε, θα καταλάβει το σύνολο των τομέων της οικονομικής δραστηριότητας σε απροσδιόριστη έκταση, αρκεί να λάβουμε υπ όψιν τον ειδικότερο κλάδο που αφορά στον τουρισμό. Οι απώλειες στο τουριστικό εισόδημα από τον κορωναϊό μπορεί να ανέλθουν και στα 49 δις δολάρια εάν η κρίση διαρκέσει τόσο, όσο και εκείνη του SARS το 2003 σύμφωνα με ανάλυση του Oxford Economics. Ανάλογους υπολογισμούς έχει και το «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού» (WTTC), με βάση τη στατιστική της εμπειρίας των προηγούμενων κρίσεων του SARS και του H1N1.

Η «ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΧΑΟΥΣ» . ΙΣΩΣ ΕΧΟΥΜΕ ΝΕΟ BRETTON WOODS

Τούτων δοθέντων το «Δόγμα του Χάους» είναι παρόν. Υπ’ όψιν ότι η «Θεωρία περί Χάους» στηρίζεται στην εκδοχή ότι ο παραμικρός ατυχής χειρισμός(!) είναι δυνατόν να συμπαρασύρει στο απόλυτο χάος το σύνολο του συστήματος. Είναι η θεωρία του «πετάγματος της πεταλούδας» – «Butterfly effect».

• Με βάση την εκδοχή αυτή:  μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων μπορεί να οδηγήσει σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα ελάμβανε χώρα, εαν δεν είχε συμβεί η μεταβολή αυτή.

Τούτων δοθέντων ο COVID-19 δεν αφορά απειροελάχιστη μεταβολή και δεν δοκιμάζει τον άνθρωπο «αυτοτελώς» ως ύπαρξη. Ο COVID-19 δοκιμάζει συνολικώς το «όλον σύστημα». Και τούτο διότι μετά το global red alert  μπορεί να έχουμε  διεθνώς ένα νέο  Bretton Woods και στην Ευρώπη ενδεχομένως ανατροπή του Stability Pact… Άλλωστε, ΠΟΛΕΜΟ έχουμε και μάλιστα ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ!

ΩΣ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ

Καιρός είναι τα δόγματα του νεοφιλελευθερισμού να υποστούν συντριπτική ήττα, λαμβανομένης υπ  όψιν της πρόσφατης εμπειρίας που αφορά ειδικώς στο έννομο αγαθό της δημόσιας υγείας. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, είναι προδήλως βέβαιον ότι τόσο το μακροσύστημα όσο και το ευρωσύστημα, εισέρχονται σε νέα ιστορική φάση έντονης δοκιμασίας, οπότε όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
«τόσο το μακροσύστημα όσο και το ευρωσύστημα, εισέρχονται σε νέα ιστορική φάση, οπότε όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος»

 (*) Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

Περί του «μέτρου» στα μέτρα και το «γεγραμμένο»: Μην συγχέουμε αυτά που λαμβάνει η Πολιτεία ως «δικτατορική αντίληψη» επιβολής