Γιατί το χαρτί τουαλέτας έγινε παγκόσμιο”σύμβολο” ασφάλειας κατά του κορωναϊού: Υπάρχει εξήγηση…
File photo: Λίγο υπερβολικό; Πραγματικό περιστατικό στην Ισπανία. EPA/Jorge Zapata
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιδρούν στη νέα και επικίνδυνη απειλή του κορωναϊού με τον δικό τους, μοναδικό τρόπο ο καθένας. Όμως, υπάρχει μια αντίδραση η οποία έχει ξεπεράσει σύνορα, θρησκείες και κουλτούρες: ο πανικός της αγοράς χαρτιού υγείας.
Εικόνες ανθρώπων να δίνουν μάχη στα σούπερ μάρκετ γεμίζοντας καρότσια με χαρτί υγείας έχουν κατακλύσει τα social media. Στην Αυστραλία, τη Βρετανία, την ηπειρωτική Ευρώπη, τις ΗΠΑ – παντού- μάζες ολόκληρες επελαύνουν και αφανίζουν τα αποθέματα.
Όμως, ελάχιστοι έχουν μια καλή εξήγηση γι’ αυτή τη σώρευση – ακόμη κι από αυτούς που παίρνουν μέρος στις επιδρομές στα ράφια.
Η εξήγηση είναι πιο σύνθετη απ’ ό,τι αρχικά φαίνεται, σύμφωνα με τον καθηγητή ο οποίος κυριολεκτικά έχει ασχοληθεί με το θέμα, γράφοντας βιβλίο για την ψυχολογία των πανδημιών.
“Γιατί χαρτί τουαλέτας; Δε μοιάζει λογικό, έτσι δεν είναι; Επειδή θα σε κάνει να μην μολυνθείς,” λέει ο Δρ. Στίβεν Τέιλορ, συγγραφέας του βιβλίου “Η Ψυχολογία των Πανδημιών” το οποίο εκδόθηκε το 2009.
Ένα πράγμα που συμβαίνει στη διάρκεια των πανδημιών, όταν οι άνθρωποι απειλούνται από μόλυνση, είναι ότι η ευαισθησία τους έναντι της σιχασιάς, της αηδίας ή της απέχθειας αυξάνεται. Είναι περισσότερο επιρρεπείς στο να νοιώσουν το αίσθημα της αηδίας ή της απέχθειας και ενεργοποιούνται για να το αποφύγουν,” δηλώνει ο καθηγητής στην βρετανική εφημερίδα The Independent.
“Η απέχθεια λειτουργεί ως μηχανισμός συναγερμού που σε προειδοποιεί να αποφύγεις κάποια μόλυνση. Οπότε, αν δω ένα χέρι γεμάτο σάλια δεν πρόκειται να το αγγίξω, θα νιώσω σιχαμάρα. Κι αυτό μας κρατά ασφαλείς.
“Οπότε υπάρχει μια πολύ ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στο φόβο της μόλυνσης και στην απέχθεια. Και τί καλύτερο από το υλικό που εξαφανίζει την σιχαμάρα, το χαρτί τουαλέτας. Νομίζω ότι κατ’ αυτό τον τρόπο έγινε σύμβολο ασφαλείας”, προσθέτει ο καθηγητής.
H συσσώρευση αγαθών μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από την ανάγκη του κόσμου να νιώσει ότι είναι προετοιμασμένος, σύμφωνα με τον Δρ. Τέιλορ, ο οποίος είναι καθηγητής και κλινικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο British Columbia.
“Oταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πανδημία, μ’ ένα μεγάλο νέο, τρομακτικό πράγμα, και η κυβέρνηση του λέει ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι ιδιαίτερο για να το αντιμετωπίσουμε – απλώς να πλένουμε τα χέρια κλπ – ο κόσμος αισθάνεται την ανάγκη να κάνει κάτι για να προετοιμαστεί. Οπότε, η σώρευση αγαθών λειτουργεί ως τρόπος προετοιμασίας. Οταν ο κόσμος το κάνει αυτό, είναι αναπόφευκτο κάποιοι να το παρακάνουν”.
Η επάρκεια σε χαρτί τουαλέτας ως σύμβολο ετοιμότητας και ασφάλειας τροφοδοτείται και από τα social media – υπάρχει το φαινόμενο της χιονοστιβάδας.
“Κατ’ αρχήν, το χαρτί τουαλέτας – είναι μεγάλο και ογκώδες και εμφανέστατο, οπότε ο κόσμος το εντοπίζει. Κι έπειτα αρχίζει να αυξάνεται η μαζική ψυχολογία. Είναι ενδιαφέρον να μιλήσεις με τους καταναλωτές όταν φεύγουν από τα σούπερ μάρκετ με τα χέρια γεμάτα χαρτί τουαλέτας και τους ρωτήσεις γιατί το κάνουν, μερικοί απ’ αυτούς λένε: “Δεν ξέρω, όλοι το έκαναν”.
“Ο φόβος είναι πολύ μολυσματικός. Οπότε, όταν τέτοιου είδους θέματα γίνονται viral, όταν βλέπεις ανθρώπους γύρω σου να αγοράζουν πράγματα σε κατάσταση πανικού, θα σε κάνει και σένα να νιώσεις ανήσυχος. Παίρνουμε συμπεριφορές από τους άλλους” εξηγεί ο Τέιλορ.
Υπάρχει ένα ιστορικό προηγούμενο για την υπερσώρευση στη διάρκεια πανδημιών, επίσης. Στη διάρκεια της ισπανικής γρίπης το 1918 οι άνθρωποι αγόραζαν σαν τρελοί Vicks VapoRub, σύμφωνα με το Δρ. Τέιλορ. Όμως, αλίμονο, ούτε το VapoRub ούτε το χαρτί τουαλέτας μπορούν να προσφέρουν πολλά για να σταματήσει η μετάδοση του κορωναϊού.
Οι παράπλευρες απώλειες της καραντίνας: Ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές, θυμός και τάσεις κατάθλιψης