Στη μνήμη του δημοσιογράφου Κλέαρχου Τσαουσίδη: Η Ροσία, οι Βριξέλες, η Γαλία και το τελικό “ν”

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αγνοείτο στο Ντονέτσκ: Πέθανε ο Ράσελ Μπέντλεϊ, ο φιλορώσος Αμερικανός δημοσιογράφος που πολεμούσε με τη Ρωσία στην Ουκρανία

Σκοτώθηκε στη Ζαπορίζια ο Ρώσος δημοσιογράφος Σεμιόν Ερέμιν: Είχε καλύψει για λογαριασμό της Ιζβέστια ορισμένες από τις πιο αιματηρές μάχες

΄Μάστιγα οι δολοφονίες δημοσιογράφων στη Λατινική Αμερική και ειδικά στην Κολομβία: Τον έβγαλαν από τη μέση επειδή ερευνούσε υποθέσεις διαφθοράς

Του ΛΑΖΑΡΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑΚΙΔΗ

Θα το περνούσε ένα… χτένισμα το κείμενο που ακολουθεί εάν το έπιανε στα χέρια του ο Κλέαρχος. Άλλωστε μόνο τη μάρκα από τα τσιγάρα του δε διόρθωνε.

Πριν από λίγες ώρες επιβεβαιώθηκε αυτό που λέμε συχνά στη δημοσιογραφία “τα νέα μεταδίδονται, απλώς τα κακά νέα πάνε πιο γρήγορα”. Το ότι ο Κλέαρχος Τσαουσίδης έφυγε από τη ζωή μαθεύτηκε γρήγορα και σκόρπισε στεναχώρια. Φίλοι του, φίλοι μου που μιλήσαμε δεν κρατούσαν τα δάκρυά τους. Κι ας μην ήταν τόσο ξαφνικό, όπως θα συνέβαινε με ένα τροχαίο.

Ο Κλέαρχος έδινε τη μάχη όρθιος, παλικαρίσια, αισιόδοξα, με τσαμπουκά για χρόνια απέναντι στον καρκίνο. Αυτό που δεν κατάφερε όμως ο καρκίνος να σβήσει για μας που ζήσαμε, δουλέψαμε, σκεφτήκαμε, συμπορευτήκαμε, κοντραριστήκαμε, μάθαμε, ήπιαμε μαζί του, είναι πως το κεφάλαιο “Κλέαρχος Τσαουσίδης” δεν κλείνει. Έχει δρόμο μπροστά του.

• Το πρώτο πράγμα που άκουσα στα ’90s από ένα μέσο που λατρεύω, το ραδιόφωνο, ήταν οι εκπομπές του Κλέαρχου στο ράδιο “Ζήτα”. “Πίσω από το πακέτο των τσιγάρων” την είχε ονομάσει την εκπομπή του. Λίγα λόγια, μεστά, ζουμερά και στο… κεφάλι που λέμε. Ο οξύς, αιχμηρός λόγος του Κλέαρχου. Πόσα μπορείς άλλωστε να χωρέσεις πίσω από ένα πακέτο τσιγάρων…

Πέρασε ο καιρός. Βρεθήκαμε ξανά σε μια συνέλευση της Ένωσης Συντακτών, στα γραφεία τότε της Μοργκεντάου, στη Θεσσαλονίκη. Εγώ νεότερος, ρεπόρτερ της τηλεόρασης, “ματσουκοφόρους” μας λέγανε, δεν ήμασταν μέλη και για πρώτη φορά μας αποκάλεσε κάποιος -και μάλιστα σεβάσμιος και συνδικαλιστής- “συνάδελφοι”. Ήταν ο Κλέαρχος.

Μετά από χρόνια, εκεί στα τέλη του ’96, ήρθε στον Αγγελιοφόρο, στην αρχή στο διαμέρισμα της Μητροπόλεως και μετά στο Μέγαρο της Τσιμισκή. Με τριαρχία στην αρχή, Γουσίδης ο αείμνηστος, Παπαδόπουλος και Κλέαρχος.

Εγώ αρχισυντάκτης στο καθημερινό φύλλο, ο Κλέαρχος ανέλαβε να στήσει την κυριακάτικη έκδοση με το όνομα “Φωνή”. Η “Φωνή” λέγαμε οι εφημεριδάδες πως ήταν μια έκδοση “κούκλα”, αλλά δεν τράβηξε. Μέχρι που γρήγορα οι εκδότες μας, Λαμπράκης, Μπόμπολας και Μπακατσέλος, αποφάσισαν να τη “βαφτίσουν” … “Αγγελιόφορο της Κυριακής” και να κρεμαστεί στα περίπτερα.

• Άντεξε μέχρι και το ’15. Στη συνέχεια ανέλαβε και τον καθημερινό ο Κλέαρχος κι έγινε ο ίδιος ποδήλατο κι εμείς πηγαίναμε μονοπεταλιά. Ατέλειωτη δουλειά, ο Κλέαρχος έκανε το 7Χ7 με κενό μονάχα Σάββατο απόγευμα – Κυριακή πρωί και τα γραφεία του στον 6ο και τον 7ο να επικοινωνούν με το… ασανσέρ.

Σκληρά, γεμάτα χρόνια όλο εμπειρίες. Οι συσκέψεις των φύλλων απίστευτο σχολειό. Θα μείνω μόνο σε ένα φύλλο: 11η Σεπτεμβρίου 2001, τρομοκρατία, ΗΠΑ, δίδυμοι πύργοι και αποσβολωμένη η παγκόσμια κοινότητα να βλέπει σε live τα πρωτόφαντα. Κι εμείς να σχεδιάζουμε ένα φύλλο που έμελλε να χαρακτηριστεί από απίθανη πρωτοτυπία τεχνικά, ειδησεογραφικά, αισθητικά, τυπογραφικά.

• Το δούλευε στο μυαλό του ο Κλέαρχος, ξεδίπλωσε το… πρωτοσέλιδο από το pre-press: σκέφτηκε πως το φύλλο πρέπει να φέρει τον τίτλο “Σοκ και Δέος”, από όπου και να το κοιτάξεις, να δείχνει τις φωτογραφίες με τους Δίδυμους Πύργους είτε κρεμιέται στο περίπτερο, είτε από μπροστά είτε από πίσω. Κι ενώσαμε τυπογραφικά τους τσίγκους της πρώτης σελίδας με του οπισθόφυλλου. Το φύλλο αυτό made by Κλέαρχος “έμεινε” στην ιστορία για μας.

Ο Κλέαρχος ήταν διαβασμένος και διψούσε πάντα για το παραπάνω. Είχε την ικανότητα να παντρεύει τα μερακλίδικα μεζεδάκια με τα φιλολογικά, την τέχνη, την τζαζ της Ορλεάνης με την… περασιά με τον χάρακα και την Αριστερά, αλλά είχε κι ένα κουσούρι: δεν ξεχνούσε. Δεν ξεχνούσε τα χρόνια της Χούντας, τους συντρόφους του (κάθε φορά θα τιμούσε το Θωμά Βασιλειάδη), δε χαριζόταν σε αυτούς που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο δε στάθηκαν στο ύψος τους στη δικτατορία.

Στα 17 χρόνια μου στην αρχισυνταξία του “Αγγελιοφόρου” διάβαζα καθημερινά περίπου 35.000 λέξεις. Ο Κλέαρχος ήταν ο μοναδικός που με προσπερνούσε, διάβαζε και τις βινιέτες και το logo της εφημερίδας. Κι ήταν να μην πετύχει κανένα αχρείαστο “ν”, τότε γινόταν ηφαίστειο. Ήθελε να απλοποιήσει τη γραφή στο φύλλο, Ροσία με όμικρον, Βριξέλες με γιώτα κι ένα λάμδα, Γαλία με ένα λάμδα, μέχρι που μας βγήκαν τα μάτια με το… Ζιρίχι… κι έβαλε νερό στο κρασί του.

Για την Αριστερά, για τους αγώνες του, για το τι πέρασε, για το τι έκανε στα συνδικαλιστικά του δημοσιογραφικού κλάδου, την κοινωνικότητά του μπορούν να γραφτούν πάρα πολλά και φυσικά υπάρχουν πιο ειδικοί, πιο δικοί του άνθρωποι να το κάνουν.

• Κλείνω με μια εικόνα από μια απεργιακή κινητοποίηση του κλάδου τότε για το ασφαλιστικό: πήγαμε στις πορείες, διαμαρτυρηθήκαμε, ξεποδαριαστήκαμε και μετά ξεκινήσαμε για το “Μπαγκλαντές” στο Καλοχώρι. Τον ρώτησα τότε “Κλέαρχε, θα πάρεις αμάξι;”. “Είσαι καλά;”, μου είπε, “εγώ δεν οδηγώ ποτέ”. Κι όμως, ρε Κλέαρχε, ήσουν μεγάλος οδηγός, οδηγάρα ήσουν!

*Οι φωτογραφίες μας παραχωρήθηκαν από το αρχείο του φωτογράφου Γιώργου Γιακουμίδη.

Έφυγε από τη ζωή ο δημοσιογράφος και αγωνιστής της Αριστεράς, Κλέαρχος Τσαουσίδης