Λέσβος, Λιβύη, Idlib: O ανθρώπινος πόνος, η φυγή και ο εκτοπισμός… Ανάπτυξη και ασφάλεια πηγαίνουν μαζί;
Αστυνομικοί ελέγχουν αυτοκίνητα που εισέρχονται στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου. EPA, PHILIPP GUELLAND
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Άρθρο γνώμης στη γερμανική FAZ του Ομοσπονδιακού Υπουργού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη G. Müller και του επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου W. Ischinger, αναφέρεται και στη Λέσβο.
Τίτλος του άρθρου: «Ανάπτυξη και ασφάλεια πηγαίνουν μαζί». Το άρθρο αναφέρει:
“Λέσβος, Λιβύη, Idlib: ο ανθρώπινος πόνος, η φυγή και ο εκτοπισμός μας συναντούν καθημερινά στις ειδήσεις. Και συχνά βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου: σχεδόν 71 εκ. άνθρωποι έχουν τραπεί σε φυγή, περισσότεροι από ποτέ. 1,8 δις άνθρωποι –περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού- ζουν σε εύθραυστα κράτη που αντιμετωπίζουν μεγάλους κινδύνους ως προς την ασφάλεια και την ανάπτυξη. Τα έτη από το 2014 και μετά χαρακτηρίζονται από τον μεγαλύτερο αριθμό ένοπλων συγκρούσεων από το 1946. Ταυτόχρονα, οι συγκρούσεις διαρκούν περισσότερο: παλαιότερα κατά μέσο όρο περίπου 10 χρόνια, σήμερα 27.
Αυτό θέτει υψηλότερες απαιτήσεις όχι μόνο στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας, αλλά και στην αναπτυξιακή πολιτική, καθώς η ανάπτυξη και η ασφάλεια είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
- Η βία και οι συγκρούσεις καταστρέφουν τις προοπτικές επιτυχούς ανάπτυξης, καθώς διαλύουν τις κοινωνίες και τις κρατικές δομές. Στην περιοχή του Σαχέλ, η τρομοκρατία της Boko Haram, του Ισλαμικού Κράτους και άλλων ομάδων στρέφεται κατά της παραδοσιακής συνύπαρξης διαφόρων εθνοτικών ομάδων και θρησκειών. 3.000 σχολεία και πολλά κέντρα υγείας έχουν ήδη κλείσει -καθιστώντας αδύνατες την εκπαίδευση και την υγεία.
- Τα αποτυχημένα κράτη προσφέρουν επίσης καταφύγιο σε τρομοκράτες, εμπόρους ανθρώπων και καρτέλ ναρκωτικών. Με αυτόν τον τρόπο, οι περιφερειακές συγκρούσεις μπορούν να επεκταθούν γρήγορα και να αφήσουν άλλες χώρες πολύ πίσω σε θέματα ανάπτυξης. Το Ιράκ και η Λιβύη είναι προειδοποιητικά παραδείγματα ως προς αυτό.
Η έλλειψη ανάπτυξης επιδεινώνει τις κοινωνικές συγκρούσεις: εκεί όπου σε άλλες περιπτώσεις οι προοπτικές ζωής και η εμπιστοσύνη στην κρατική τάξη λείπουν, δημιουργείται εύκολα το έδαφος αναπαραγωγής του πολιτικού εξτρεμισμού και της βίας. Αυτό ενισχύεται από συγκρούσεις σχετικά με την κατανομή των πόρων: εάν το νερό και οι γεωργικές περιοχές περιοριστούν λόγω της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, αυξάνεται ο κίνδυνος βίαιων συγκρούσεων. Στο Κέρας της Αφρικής ή στο Σαχέλ, η κλιματική αλλαγή προκαλεί ήδη βίαιες συγκρούσεις μεταξύ νομάδων και μόνιμα εγκατεστημένων αγροτών. Ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων προσώπων αυξήθηκε δέκα φορές μόνο στη Μπουρκίνα Φάσο, φτάνοντας έτσι τα 550.000 άτομα. Στο Μάλι είναι 200.000.
Γι’ αυτό και η ασφάλεια και η ειρήνη χρειάζονται, στο πλαίσιο μιας δικτυωμένης προσέγγισης, παροχή ύδατος, διατροφή, εκπαίδευση, υγεία, απασχόληση και προστασία των μειονοτήτων. Εν ολίγοις: μελλοντικές προοπτικές επιτόπου και για όλους. Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου εστιάζουμε εδώ και μερικά χρόνια ολοένα και περισσότερο σε ζητήματα ανθρώπινης ασφάλειας.
Η αναπτυξιακή συνεργασία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο θέμα αυτό. Αποτελεί αναπόδραστη αποστολή της η υπέρβαση της φτώχειας και της ανέχειας, και με αυτόν τον τρόπο η εξάλειψη των αιτιών των συγκρούσεων και η ενεργή προώθηση της ειρήνης και της ασφάλειας.
Η αναπτυξιακή συνεργασία έχει κατά κανόνα μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Γιατί η τρομοκρατία, ο πόλεμος και οι διώξεις οφείλονται κυρίως σε διαρθρωτικές αιτίες: αποτυχία των κρατικών θεσμών, ανισότητα, φτώχεια και συνακόλουθη έλλειψη προοπτικών.
- Μπορεί όμως επίσης να αντιδράσει με ευελιξία και ταχύτητα σε οξείες κρίσεις. Για παράδειγμα, στην υπό κρίση περιοχή γύρω από τη Συρία, κατάφερε μέσω μίας επιθετικής πολιτικής για την απασχόληση στη Μέση Ανατολή να δημιουργήσει από το 2016 315.000 θέσεις εργασίας για πρόσφυγες και άτομα από τις κοινότητες που τους υποδέχτηκαν και να καταστήσει δυνατή την σχολική εκπαίδευση για 1,4 εκ. παιδιά-πρόσφυγες στο Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία.
- Στον Βορρά του Ιράκ, Γερμανοί ειδικοί στην ανάπτυξη προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στη σταθεροποίηση της χώρας και έχουν παράσχει σε πάνω από 6 εκ. ανθρώπους πόσιμο νερό και σε 3,5 εκ. ανθρώπους υπηρεσίες Υγείας. Μετά την απελευθέρωση από το καθεστώς τρομοκρατίας του Ισλαμικού Κράτους, πάνω από 4 εκ. εκτοπισμένοι Ιρακινοί μπόρεσαν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους.
Όμως, η ανάπτυξη για την ειρήνη και την ασφάλεια δεν είναι δωρεάν. Πρέπει να επενδύσουμε σημαντικά περισσότερα για τη διαχείριση των πολιτικών συγκρούσεων, την πρόληψη των κρίσεων και την οικοδόμηση της ειρήνης. Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά περίπου 8% σε παγκόσμιο επίπεδο από το 2014. Στα 1.600 δις Δολάρια εξοπλιστικών δαπανών αντιπαρατίθενται μετά δυσκολίας 160 δις Δολάρια για αναπτυξιακά μέτρα και ανθρωπιστική βοήθεια. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί επιτέλους μία αλλαγή στον τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης. Διότι η αναπτυξιακή πολιτική είναι πολιτική ειρήνης.
Η γερμανική και η ευρωπαϊκή αναπτυξιακή πολιτική, η εξωτερική πολιτική και η πολιτική ασφάλειας βασίζονται σταθερά στο πρότυπο της θετικής και βιώσιμης ειρήνης. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση έχει προβλέψει μια διατομεακή διαδικασία με τις κατευθυντήριες γραμμές «Πρόληψη κρίσεων, διαχείριση συγκρούσεων, προώθηση της ειρήνης» και ένα σχέδιο στρατηγικής που κάνει ακριβώς αυτό και συμπληρώνει τη γνωστή Λευκή Βίβλο με μια πολιτική συνιστώσα.
Οι κατευθυντήριες γραμμές καταδεικνύουν έτσι πώς η διπλωματία, η ασφάλεια και η ανάπτυξη μπορούν να επιδράσουν για να στηρίξουν τα γερμανικά συμφέροντα και αξίες στον κόσμο”.
Σκληρές μάχες με τζιχαντιστές και προώθηση των δυνάμεων του Ασαντ στην Ιντλίμπ