Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς Πολ Τόμσεν: Ο «διάβολος» του ΔΝΤ βγήκε στη σύνταξη στα 64
Ο Πολ Τόμσεν το 2014, την εποχή της εν Ελλάδι παντοδυναμίας του. ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Συνταξιούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι από χθες ο Πόουλ Τόμσεν ύστερα από 37 χρόνια σταδιοδρομίας στο Ταμείο.
Τη συνταξιοδότησή του του Πόουλ, ή «Πολ» επί το ελληνικότερο, Τόμσεν, και την αποχώρησή του από το ΔΝΤ στα τέλη Ιουλίου ανακοίνωσε χθες το βράδυ η νέα επικεφαλής του Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Διαβάζουμε από την ανακοίνωση του Ταμείου: Ο Δανός Τόμσεν σταδιοδρόμησε για 37 χρόνια στο Ταμείο, τα περισσότερα από τα οποία εργαζόμενος κυρίως για ευρωπαϊκές χώρες, σε διάφορες κορυφαίες θέσεις στην Ουάσινγκτον αλλά και ως αντιπρόσωπος του Ταμείου στη Ρωσία. προτού αναλάβει επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, το Νοέμβριο του 2014, ενεπλάκη με τις χώρες της ευρωζώνης που επηρεάστηκαν από την παγκόσμια κρίση και την παρεπόμενη κρίση της ευρωζώνης.
«Σκληρός και πειθαρχημένος»
Ο Πόουλ συνεργάστηκε στενά και με τις 44 χώρες της Ευρώπης και διαδραμάτισε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην παροχή των αναγκαίων συμβουλών και καθοδήγησης σε χώρες που μετέβαιναν σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου», αναφέρει η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα και προσθέτει:
«Ο Πούλ είναι γνωστός ως σκληρός και πειθαρχημένος διαπραγματευτής και είχε πάντα ως το επίκεντρο των προσπαθειών του τη μακροπρόθεσμη ευημερία των λαών των χωρών-μελών που υποστηρίζουμε».
Τον διθυραμβικό αποχαιρετισμό του Ταμείου πάντως ίσως να μην συμμερίζεται η πλειονότητα των Ελλήνων αξιωματούχων που συνεργάστηκαν μαζί του, καθώς ο ψιλόλιγνος Δανός θεωρείτο η ενσάρκωση της σκληρής μνημονιακής γραμμής ανάταξης της ελληνικής οικονομίας, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν για φορολογουμένους και συνταξιούχους.
Χωρίς διδακτορικό
Ο Τόμσεν γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη της Δανίας στα σύνορα με τη Γερμανία. Ο πατέρας του είχε μπακάλικο ενώ η μητέρα του είχε επωμιστεί με το βάρος της ανατροφής πέντε παιδιών. Ο ίδιος σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και όταν έκανε αίτηση για μια θέση στον διεθνή οργανισμό, σχεδόν αποκλείστηκε, καθώς δεν διέθετε διδακτορικό.
Ενώ οι περισσότεροι συνάδελφοί του προσπαθούσαν να μετατεθούν σε κάποια χώρα της Λατινικής Αμερικής ή της Αφρικής, όπου βασικά ενεργούσε το ΔΝΤ, ο ίδιος επεδίωξε να μείνει στην Ευρώπη
Η πρώτη γνωριμία της Ελλάδας με τον Τόμσεν έγινε τον -όχι και τόσο μακρινό- Μάϊο του 2010.
Τις πρώτες φορές που κάθισαν στο τραπέζι, οι συμμετέχοντες θυμούνται τον Τόμσεν συναινετικό και ίσως πιο λογικό από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του, καθώς πίεζε για πιο ρεαλιστικούς στόχους.
Ομως η Ελλάδα βρισκόταν εκτός αγορών, οι πλατείες ήταν γεμάτες, όχι από φοιτητές αλλά από πάσης φύσεως διαδηλωτές και οι υπουργοί της τότε κυβέρνησης ήταν σχεδόν αναγκασμένοι να υπογράφουν τους σκληρούς όρους διάσωσης που πρότεινε το Ταμείο (και η ΕΕ) αναλαμβάνοντας ένα τεράστιο πολιτικό κόστος.
Από την τριάδα της τρόϊκας, Πολ Τόμσεν, (ΔΝΤ) Ματίας Μορς (Κομισιόν) και Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ), ο Δανός με το παγωμένο χαμόγελο που εύκολα παρέπεμπε σε σαρκασμό, έμεινε στην ιστορία ως ο πιο σκληρός εκ των διαπραγματευτών.
Συνεπικουρούμενος πολλές φορές από τον Ολλανδό Μπομπ Τράα (επίσης του ΔΝΤ) και όντας σε ανοιχτή γραμμή με τον Σόϊμπλε, ο Τόμσεν θεωρείται ο εισηγητής των πιο σκληρών αλλαγών σε φορολογία, ασφαλιστικό, εργασιακά, αλλά και στο Δημόσιο.
I also announced the retirement of two esteemed colleagues: European Department Director Poul Thomsen, and Secretary Jianhai Lin. Both have played critical roles at the IMF over the years. Thank you for your invaluable contributions, dedication & advice! https://t.co/UrrsAqU7LS
— Kristalina Georgieva (@KGeorgieva) February 3, 2020
Δεν εμπνεύστηκε εκείνος τη θεωρία της εσωτερικής υποτίμησης (δεδομένου ότι η Ελλάδα βρισκόταν σε ενιαία νομισματική περιοχή και άρα δεν μπορούσε να προβεί σε κανονική υποτίμηση νομίσματος) ήταν όμως ένας από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές της συγκεκριμένης συνταγής:
Οπως το έθετε τότε αξιωματούχος του Ταμείου, ήταν σαν να προσπαθείς να βάψεις τον τοίχο ενός σπιτιού, κουνώντας όχι το πινέλο, αλλά τον ίδιο τον τοίχο.
Τσακωμοί και άγριες φωνές
Με την εκλογή της κυβέρνησης Σαμαρά ξεκινούν οι μεγάλες εντάσεις του Τόμσεν. Οι Ευρωπαίοι έχουν πλέον αποκτήσει τεχνογνωσία για να τρέξουν το πρόγραμμα και μόνοι τους και αρχίζουν να αμφισβητούν τις συνταγές του Ταμείου, αλλά η έλλειψη εμπιστοσύνης που έχουν χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία στον ευρωπαϊκό θεσμό κάνει αδύνατη την αποχώρηση του Ταμείου, ενισχύοντας τη θέση Τόμσεν.
Σχεδόν πριν από κάθε συνάντηση με τους Έλληνες συνομιλητές τους, οι εκπρόσωποι των θεσμών είχαν μεγάλους τσακωμούς, καθώς οι Ευρωπαίοι έχουν πολύ πιο θετικές προβλέψεις για τα δημοσιονομικά της χώρας, οι οποίες στην πράξη επιβεβαιώνονταν. «Υπήρχαν δύο φάσεις διαπραγματεύσεων, μία με τους Ευρωπαίους και μία με τους Έλληνες.
Και οι δύο περιελάμβαναν πολλούς τσακωμούς και άγριες φωνές», λέει αξιωματούχος του Ταμείου.
Ειδική σχέση με Σόϊμπλε
Συγχρόνως, ο Τόμσεν καταλαβαίνει ότι η δύναμη πίσω από το Eurogroup ήταν η Γερμανία. Γι’ αυτό ταξιδεύει συχνά στο Βερολίνο, τις περισσότερες φορές κρυφά, με στόχο να χτίσει μια ισχυρή σχέση εμπιστοσύνης με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Γρήγορα οι συνταγές του Ταμείου κατηγορήθηκαν ως αναποτελεσματικές. Κυρίως επειδή οι πολλαπλασιαστές της ύφεσης (δηλαδή η επίπτωση που θα είχαν στο ΑΕΠ τα μέτρα λιτότητας) αμφισβητήθηκαν ως λανθασμένοι.
Ωστόσο η περίπτωση του (συστηματικά γυμναζόμενου στο γυμνσστήριο του Χίλτον) Τόμσεν, απασχόλησε τα media και τους υπουργούς και για λόγους συμπεριφοράς.
Υπουργός των πρώτων «μνημονιακών» αποκαλύπτει ότι ο Π. Τόμσεν, ξέφυγε πολλές φορές από τα όρια της ευπρέπειας και ήταν ακραία επιθετικός, εμφανιζόμενος να συνομιλεί σχεδόν σε υφιστάμενους του.
Τόμσεν και Δημόσιο
Βασικό «αγκάθι» στη σχέση του Τόμσεν με την κυβέρνηση Σαμαρά είναι η επιμονή για τις απολύσεις στο Δημόσιο. Το σκεπτικό του Τόμσεν ήταν ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι υπό την απειλή της απόλυσής τους θα γίνονταν πιο αποτελεσματικοί. Όμως, καθώς το ελληνικό Σύνταγμα απαγόρευε οποιαδήποτε απόλυση στον δημόσιο τομέα, ο Τόμσεν ζητεί το κλείσιμο ολόκληρου οργανισμού για να επιτευχθούν οι στόχοι. Απαίτηση που οδήγησε τελικά στο κλείσιμο της ΕΡΤ.
Τον Απρίλιο του 2014, η Ελλάδα έχει βγει για πρώτη φορά στις αγορές από την αρχή της κρίσης. Η πεντάμηνη αξιολόγηση είχε επιτέλους ολοκληρωθεί, αλλά ο Τόμσεν άρχισε να θέτει το θέμα αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ. «Η χώρα αυτή δεν μεταρρυθμίζεται» συνήθιζε να λέει όπως θυμούνται συνάδελφοί του, «ίσως καλύτερα θα ήταν να βγει από το ευρώ».
Ο «διάβολος»
Γινόταν ολοένα και πιο πιεστικός, όλο και πιο σκληρός. Αυτή η στάση του έκανε ορισμένους Έλληνες αξιωματούχους να του δώσουν το παρατσούκλι «Ο Διάβολος». Φαίνεται όμως ότι είχε γίνει αντιπαθής ακόμα και σε Έλληνες πολίτες.
Το 2013 δέχθηκε επίθεση από έναν περαστικό έξω από το υπουργείο Οικονομικών στην Αθήνα, ο οποίος, έξαλλος, άρχισε να του εκσφενδονίζει νομίσματα. «Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί είμαι τόσο αντιδημοφιλής. Γιατί μισούν εμένα και όχι τους Ευρωπαίους;» ρωτούσε τους συναδέλφους του.
HJ, με πληροφορίες από Καθημερινή, IMF, iefimerida
Τέλος μπαίνει στην προστασία πρώτης κατοικίας: Το σχέδιο της κυβέρνησης για τα «κόκκινα» δάνεια