Περί ”μετάφρασης” της αμερικανικής διαμεσολάβησης στα ελληνοτουρκικά: Ο ΣΥΡΙΖΑ σβήνει το παρελθόν;
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με τον πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα, στο Λευκό Οίκο. EPA, JIM LO SCALZO
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκεί που όλα έδειχναν πως η Ελλάδα έχει περάσει από την εφηβική της ηλικία στην εξωτερική πολιτική, ξεκίνησε ο παλιμπαδισμός. Υπάρχουν σίγουρα άνθρωποι και σχηματισμοί που δεν σέβονται την ”Εθνική Ελλάδος”. Διοτι με αθλητικούς όρους, η εξωτερική πολιτική μιας χώρας είναι η ”Εθνική Ελλάδος”, όποια ”ομάδα” και αν υποστηρίζουμε.
Για το θέμα της αμερικανικής διαμεσολάβησης σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά, χρειάζεται να κάνουμε ορισμένες παραδοχές που θα λειτουργήσουν εν είδει διασαφήνισης. Αυτές οι παραδοχές, έχουν να κάνουν με σταθερές των ελληνοαμερικανικών σχέσεων αλλά και με πάγιες σταθερές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Η αντιπολίτευση αδίκησε τον εαυτό της με όλα όσα γίνονται καθώς συνέβαλε στην στήριξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων τα μέγιστα. Κυρίως, στην αποκοπή του αντιαμερικανισμού από την ελληνική αριστερά. Μια παραδοχή ξεκινά από αυτό. Ο αντιαμερικανισμός έχει κάνει τεράστια ζημιά στην Ελλάδα. Η πάλαι ποτέ τρομοκρατία που στηριζόταν από φανατικούς αριστερούς (εξωκοινοβουλευτικούς και μη) στα αμερικανικά μάτια ήταν περισσότερο απλή σαν υπόθεση από ό,τι για μας.
- Η τέχνη της εξωτερικής πολιτικής απαιτεί να κοιτάμε με τα μάτια του άλλου έθνους με το οποίο έχουμε σχέσεις. Η Ελλάδα θεωρούταν ως χώρα που υποθάλπτει την τρομοκρατία (17Ν) και πολλές αποφάσεις της Ουάσινγκτον για θέματα που εμείς ζητούσαμε στήριξη, δεν έτυχαν της κατανόησής της.
- Πολύ φοβάμαι οτι η αντιπολίτευση θα προσπαθήσει να γκρεμίσει ό,τι έχτισε στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις αν δεν ελέγξει τα στελέχη της. Μιλάμε για ”Εθνική Ελλάδος” και οφείλουν όλοι να το καταλάβουν αυτό. Η δύναμη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής πρέπει να αντλείται από διακομματική συμφωνία στους στρατηγικούς στόχους. Λίγες μέρες πριν από αυτήν την παρεξήγηση, άνθρωπος της αντιπολίτευσης εξαπέλυσε μύδρους για τον East Med ο οποίος είναι κομμάτι της αμερικανικής νομοθεσίας.
Η Αμερική παρακολουθεί πάντα τις τάσεις της ελληνικής πολιτικής σκηνής σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της. Πολύς κόσμος ακόμη (δυστυχώς) είναι έτοιμος να πάει στα κάγκελα αν του δώσεις 2-3 συνθήματα κατά των ΗΠΑ. Ασκούσε πάντα γοητεία η εύκολη -στα συνθήματα μόνο- αντίδραση προς οτιδήποτε είναι πρώτο (τώρα είναι οι ΗΠΑ).
Η δεύτερη παραδοχή που πρέπει να κάνουμε, έχει να κάνει με το τόδε τι της όλης υπόθεσης. Τη διαμεσολάβηση. Οι ΗΠΑ όταν αποφάσισαν να ενταχθεί η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ μαζί με την Τουρκία, αντιμετώπισαν σθεναρή αντίσταση από πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Παρόλα αυτά, η Αμερική την περιοχή που ξεκινούσε από την Ιταλία και έφτανε στο Ιράν, την αντιμετώπιζε ως μια ”αλυσίδα”.
‘Αλλωστε το Δόγμα Τρούμαν στηριζόταν στο εξής: Να βοηθήσουμε την Ελλάδα για να μην πέσει στα χέρια της ΕΣΣΔ και μετά το ντόμινο λάβει χώρα και στην Τουρκία. Ελλάδα και Τουρκία στο ΝΑΤΟ, είναι για τις ΗΠΑ ένας ενιαίος χώρος. Αν ένα από τα δύο μέλη ”σπάσει” τότε η η Συμμαχία χάνει την άμυνά της νότια του μαλακού υπογαστρίου της Ρωσίας.
Η πολιτική των ίσων αποστάσεων είναι καλή για την Ελλάδα, αν παραμείνει ως τέτοια. Αυτό που μας νοιάζει -ή που θα έπρεπε να μας νοιάζει- είναι οι ΗΠΑ να μη μεροληπτούν υπέρ της Τουρκίας. Στο παρελθόν οι ΗΠΑ έχουν πάρει το μέρος της Τουρκίας καθώς κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου η Τουρκία λόγω της γεωγραφικής της θέσης μπορούσε να βρίσκεται σε τρείς υποπεριφέρειες.
Στην Κεντρική Ασία (σημερινή Κεντρική Ασία τότε μέρος της ΕΣΣΔ) όπου κατοικούσαν τουρκογενείς πληθυσμοί, στη Μέση Ανατολή και στα Βαλκάνια έχοντας τεράστια ακτογραμμή στη Μαύρη Θάλασσα. Επομένως, οι ΗΠΑ αν διαμεσολαβήσουν θα λένε και θα ξαναλένε κάτι που θα μοιάζει με το ακόλουθο: ”Ενθαρρύνουμε κάθε πρωτοβουλία ανάμεσα στις δύο χώρες που θα οδηγήσει σε καλές γειτονικές σχέσεις και θα βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.”
- Η τρίτη παραδοχή έχει να κάνει πάλι με τη διαμεσολάβηση. Αυτή θα έλθει αναπόφευκτα από την πλευρά των ΗΠΑ. Γιατί; Αναδείχθηκε ο λόγος παραπάνω. Οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει τεράστιοι οικονομικό και πολιτικό κεφάλαιο για να επιτρέψουν να διαλυθεί το ΝΑΤΟ. Η διαμεσολάβηση όμως οφείλει να γίνει σε μια πιο ήρεμη περίοδο για την περιοχή.
- Επίσης, δε θέλει η Αμερική να δείξει στην Τουρκία οτι έχει δίκιο ο Ερντογάν ο οποίος ισχυρίζεται λίγο ή πολύ, οτι η Ελλάδα και η Κύπρος, μαζί με το Ισραήλ, ”σέρνουν” τις ΗΠΑ εναντίον του. Και λοιπόν; Θα αφήσουν οι Αμερικανοί να φτάσει πλοίο της Τουρκίας στην Κρήτη; Βάσει όσων γνωρίζουμε, οι Mike Pence και Mike Pompeo είπαν οτι δε φτάσει εκεί η κατάσταση.
Η Ελλάδα πάντως, από την άποψη στρατηγικής έκανε κάτι πολύ εύστοχο και αυτό συνιστά την τέταρτη παραδοχή. Μέσα από τον ίδιον τον πρωθυπουργό ανακοίνωσε στην Ουάσινγκτον οτι αν έλθει ένα πλοίο, δε θα κάτσουμε να το κοιτάμε. Με άλλα λόγια, ζητήσαμε τη βοήθεια τη διαμεσολαβητική των ΗΠΑ πριν η Τουρκία αποτολμήσει κάτι, και όχι κατά τη διάρκεια -ή αφού γίνει- όπως έγινε με τα Ίμια.
Η πέμπτη παραδοχή έχει να κάνει με όλην αυτήν τη φασαρία που αφήνει κάθε ελληνοαμερικανική διακρατική συνάντηση. Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν είναι μόνο ελληνοτουρκικά. Τουλάχιστον, -μιας και έχουμε μια ασύμμετρη σχέση με τις ΗΠΑ- η Ουάσινγκτον έτσι αντιμετωπίζει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Το εθνικό συμφέρον μας έγκειται στο να αξιοποιήσουμε υπέρ μας την αμερικανική ισχύ.
Όμως στην Ελλάδα υπάρχουν άνθρωποι που περιμένουν από την Αμερική να βομβαρδίσει την Τουρκία. Αυτοί δεν ξέρουν από εξωτερική πολιτική, εμπόριο αλλά και το τι σημαίνει η έννοια της ανεξαρτησίας. Η Ελλάδα δεν πρέπει να ασκεί επετεία αλλά εξωτερική πολιτική και δε γίνεται να αναλώνει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις για να ζητά ”βοήθεια” από τις ΗΠΑ. Οι μεγάλες χώρες σέβονται τους ισχυρούς και αποφασιστικούς δρώντες και όχι τους ανίσχυρους.
- Αυτό προσβάλλει την ίδια μας την πατρίδα καθώς έτσι σκέφτονται χώρες-δορυφόροι και προτεκτοράτα. Η Ελλάδα θα αναλάβει τις δικές της ευθύνες όταν και αν έρθει κάποιος εθνικός κίνδυνος. Η χώρα μας έχασε κυριολεκτικά δεκαετίες άυξησης της επιρροής της εντός των ΗΠΑ κάτι που τώρα γίνεται χάρη στη δράση οργανώσεων όπως είναι το HALC.
Ας συνεχίσουμε τον δρόμο που χαράξαμε την προηγούμενη δεκαετία. Ο Ελληνισμός είναι υποχρεωμένος να εκμεταλλευτεί τη δυναμική του η οποία έχει αυξηθεί λόγω των εξελίξεων στην περιοχή. Οι ΗΠΑ θα τιμωρήσουν κάποια στιγμή την Τουρκία αλλά δε θα το κάνουν για χάρη της Ελλάδας. Θα το κάνουν σύντομα για δικούς τους λόγους οι οποίοι έχουν να κάνουν με το οτι η Άγκυρα έχει πάψει να είναι σύμμαχός τους.
Η Ελλάδα πήγε πολύ καλά στην Αμερική και το ταξίδι ήταν επιτυχημένο. Ήταν επιτυχημένο όχι γιατί πήγε ο Α ή ο Β Έλληνας ηγέτης αλλά γιατί εδώ και αρκετά χρόνια, με διαφορετικά κόμματα στην εξουσία, έχουν γίνει οι σωστές κινήσεις και οι απαραίτητες προεργασίες ώστε να υπάρχουν τα πρώτα αποτελέσματα τα οποία είναι απτά.
Το πολυπόθητο -δυστυχώς για αρκετούς- ”θα βομβαρίσουμε την Τουρκία για χάρη της Ελλάδας” δεν θα το ακούσουμε ποτέ από χείλη Αμερικανών. Ας αφήσουμε επιτέλους οργανώσεις ελληνοαμερικανικές που έχουν ήδη βάλει σε θετική τροχιά αρκετά πράγματα που δέκα χρόνια πριν έμοιαζαν απίθανα, να εργαστούν και να προσφέρουν και μην κάνουμε άλλη φασαρία χωρίς λόγο.
(*) Αλέξανδρος Δρίβας: Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand. (Hellenic-American Relations after Cold War Era).
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.