Η κ. Άγγελα Μέρκελ υποδέχεται στην Καγκελαρία την πρόεδρο της Κομισιόν Ursula Von der Leyen. EPA, OMER MESSINGER
Σήμερα στο Βερολίνο οι ηγέτες και εκπρόσωποι μεγάλων και περιφερειακών δυνάμεων θα επιχειρήσουν ένα πρώτο βήμα για την έναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας στον Εμφύλιο της Λιβύης, που θα αποκαταστήσει την ειρήνη στην βορειοαφρικανική χώρα και συγχρόνως θα εμποδίσει ,την μετατροπή της Βόρειας Αφρικής σε πεδίο σύγκρουσης άλλων ξένων δυνάμεων καθώς και την προοπτική αναβίωσης του ISIS στην περιοχή.
Η Λιβύη αποτελεί πλέον απειλή για όλους και κυρίως φυσικά για την Ευρώπη που έστω και με καθυστέρηση αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια στην μετατροπή της Λιβύης σε «μαύρη τρύπα», πόλο έλξης μισθοφόρων και τζιχαντιστών, πύλη ανεξέλεγκτης παράνομης μετανάστευσης και ασταθή προμηθευτή πετρελαίου για την ευρωπαϊκή αγορά.
Η Ρωσία βρίσκει την ευκαιρία μέσω του Στρατηγού Χαφτάρ αλλά και της Τουρκίας (στο μοντέλο της συνεργασίας τους στην Συρία) να βάλει πόδι ως ρυθμιστικός παράγοντας και στην βόρειο Αφρική.
Οι ΗΠΑ είναι μάλλον αμήχανες ,καθώς θέλουν την εκεχειρία και την δρομολόγηση πολιτικής λύσης αλλά είναι εντελώς απρόθυμες για μια στρατιωτική εμπλοκή και στην Βόρειο Αφρική.
Η Τουρκία είναι ίσως η μόνη χώρα που έχει και ιδεολογικούς -πολιτικούς λόγους, θέλοντας να στηρίξει τον εκλεκτό των Αδελφών Μουσουλμάνων Αλ Σάραζ αλλά και να προωθήσει τα ζωτικά συμφέροντα της ,όπως εκφράσθηκαν με το Μνημόνιο περι θαλασσίων ζωνών.
Και η ΕΕ επιχειρεί να εκφραστεί με ενιαίο τρόπο χωρίς να είναι αυτονόητο όμως οτι τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην Διάσκεψη θα προβάλουν και την ενιαία θέση που έχει εγκριθεί για μια σημαντική πτυχή της κρίσης ,που αφορά την κατάργηση των δυο Μνημονίων Τουρκίας-Λιβύης.
Ο αποκλεισμός της Ελλάδας από την Διάσκεψη που έγινε με πρωτοβουλία της Γερμανίας και παραίνεση της Τουρκίας χωρίς όμως να διαφωνεί και καμία άλλη πλευρά, πέραν του στρατηγού Χαφτάρ αιτιολογήθηκε κυρίως με την ένσταση των Γερμανών και άλλων συμμετεχόντων ότι καταρχήν η Ελλάδα δεν συμμετείχε στην διαδικασία από την αρχή το 2015 ,αλλά ο βαθύτερος λόγος είναι ότι κανείς δεν ήθελε να φορτωθεί η ήδη δύσκολη και εύθραυστη ατζέντα ,με ένα ακόμη θέμα το οποίο θα προκαλούσε ένταση , την ελληνοτουρκική διαφορά για την υφαλοκρηπίδα στην Μεσόγειο.
Το ερώτημα είναι το πως και υπό ποιους όρους μπορεί να τεθεί το θέμα του Μνημονίου στην Διάσκεψη και εάν πράγματι μπορεί στο Βερολίνο να μπει η βάση ακύρωσης του .
Είναι προφανές ότι κανείς δεν θα δώσει …μάχη για το Μνημόνιο Θαλασσίων Ζωνών ,παρά το γεγονός ότι η πρόθεση για στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας που αφορά το δεύτερο Μνημόνιο θα βρεθεί στο στόχαστρο όλων ,εκτός των υποστηρικτών του Αλ Σαραζ . Και δεν είναι τυχαίο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί και με το άρθρο του στο Politico να εμφανίσει την τουρκική εμπλοκή ως διάθεση για προσφορά ..ειρηνευτικής δύναμης.
Εάν διαμορφωθούν συνθήκες για επίτευξη συμφωνίας επί του πλαισίου που παρουσιάζει ο ΟΗΕ ,αυτό δεν θα «κολλήσει» λόγω της μη αναφοράς σε κατάργηση του Μνημονίου οριοθέτησης Θαλασσίων ζωνών Τουρκίας -Λιβύης, το οποίο έτσι θα μείνει στα χέρια της επόμενης Λιβυκής κυβέρνησης εάν και όποτε αυτή συγκροτηθεί.
Εφόσον δεν υπάρξει, όπως όλα δείχνουν, ανοικτή αποκήρυξη του Μνημονίου, είναι σαφές ότι το Μνημόνιο θα συνεχίζει να είναι στο τραπέζι και να θεωρείται από τον Ταγίπ Ερντογάν ότι έχει νομική υπόσταση.
Εξάλλου η κατάργηση του ,δεν μπορεί να γίνει ούτε από την Διάσκεψη του Βερολίνου ,ούτε από την Ε.Ε., μπορεί να γίνει μόνο από την επόμενη Λιβυκή κυβέρνηση με μια απόφαση που θα αφορά συνολικά τις αποφάσεις της κυβέρνησης Σαραζ, όλη αυτή την περίοδο από το 2017 και μετά που αμφισβητείται η νομιμότητα της από το Κοινοβούλιο της Λιβύης και τον Στρατηγό Χαφτάρ.
Η Ελλάδα με την δήλωση Μητσοτάκη ότι θα θέσει βέτο σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή απόφαση για την Λιβύη εφόσον δεν συμπεριλαμβάνεται και η ακυρότητα των δυο Μνημονίων, ουσιαστικά στέλνει το μήνυμα σε Βερολίνο, Ρώμη αλλά και Παρίσι, ότι η Ε.Ε. δεν θα μπορέσει να εμπλακεί στην ειρηνευτική διαδικασία σε μια κρίση που είναι στην «εξώπορτα» της και όπου διακυβεύονται και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα ευρωπαϊκών ενεργειακών κολοσσών, εάν δεν εξασφαλισθεί ότι η νέα κυβέρνηση θα θεωρήσει το Μνημόνιο ως άκυρο.
Αυτή η παρέμβαση φυσικά αφορά την ΕΕ, όμως η απόφαση θα ληφθεί στην Τρίπολη και για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να συνεχισθεί η στενή επαφή, η στήριξη και η διαρκής πίεση προς την πλευρά του Χαφτάρ και του κοινοβουλίου στο Τομπρούκ, ώστε η ακυρότητα του Μνημονίου να μπει στο πλαίσιο της εσωτερικής πολιτικής συμφωνίας στην Λιβύη.
Αυτή η διαδικασία όμως, ακόμη και εάν ευοδωθεί η ελληνική προσπάθεια, δεν θα είναι ούτε εύκολη,ούτε σύντομη. Και στο διάστημα αυτό είναι που θα επιδιώξει ο Τ. Ερντογάν την δημιουργία τετελεσμένων ώστε να δώσει υπόσταση στο Μνημονιο θέτοντας τις διατάξεις του ντε φάκτο σε ισχύ.
Ποιοι φταίνε για τον αποκλεισμό της Ελλάδας από το Βερολίνο; Το παράνομο Μνημόνιο ίσως “μας μείνει”…