Η Άγκελα στο Σαράι του Ταγίπ: Κτύπημα από γερμανική Βουλή, παράνομη η συμφωνία Τουρκίας-Τρίπολης
File Photo: Η Καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ με χορευτές και καρναβαλιστές στην Καγκελαρία, στο Βερολίνο. EPA, OMER MESSINGER
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Επίσκεψη εργασίας πραγματοποιεί σήμερα στην Τουρκία η Γερμανίδα Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ έπειτα από πρόσκληση του Προέδρου της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την DW, κόλαφος για τον Τούρκο ηγέτη είναι η γνωμάτευση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Γερμανικής Βουλής. Σε εξαντλητική παρουσίαση της προβληματικής αποφαίνεται ότι το μνημόνιο παραβιάζει τη Σύμβαση του Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης.
Η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας αναφέρει ότι κατά τις επαφές της κ. Μέρκελ στην Άγκυρα θα συζητηθούν οι διμερείς σχέσεις των δύο χωρών σε όλες τους τις διαστάσεις, ενώ θα συζητηθούν και βήματα που μπορούν να γίνουν για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Αναφέρεται, επίσης, ότι στο πλαίσιο της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από τη Γερμανία τον Ιούλιο κατά τις επαφές τους θα δοθεί έμφαση στις ευρωτουρκικές σχέσεις, τη διαδικασία ένταξης και τα θέματα επικαιροποίησης της τελωνειακής ένωσης και της απελευθέρωσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.
Στις συνομιλίες θα γίνει ανταλλαγή απόψεων για τη Λιβύη, το Συριακό και τα περιφερειακά και διεθνή ζητήματα. Στο πλαίσιο της επίσκεψης Ερντογάν και Μέρκελ θα εγκαινιάσουν τουρκογερμανικό πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη.
- ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΚΤΥΠΗΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΑΓΚΥΡΑΣ-ΤΡΙΠΟΛΗΣ
Παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας συνιστά το μνημόνιο κατανόησης που έχουν υπογράψει η Τουρκία με την κυβέρνηση της Τρίπολης και αφορά τη δικαιοδοσία των θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με γνωμοδότηση της Επιστημονικής Υπηρεσίας του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, την οποία παρουσιάζει η ελληνική υπηρεσία της Deutsche Welle.
H νομική προσέγγιση του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στην Τουρκία και τη Λιβύη σχετικά με τη δικαιοδοσία των θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο από την Επιστημονική Υπηρεσία της γερμανικής ομοσπονδιακής βουλής είναι εξαντλητική και καταγράφεται σε 18 σελίδες.
Σε αυτές περιγράφεται με μεγάλη λεπτομέρεια η προβληματική υπό το πρίσμα και των διεκδικήσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ, και από την άλλη των νομικών θέσεων της ελληνικής πλευράς. Γίνεται συστηματική καταγραφή και παρουσίαση όλων των επιστολών που οι δύο χώρες απέστειλαν στα ΗΕ μετά την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης στις 27 Νοεμβρίου του 2019 ανάμεσα στον τούρκο πρόεδρο και τον πρωθυπουργό Σαράτζ, η οποία έγινε «χωρίς τη σύμφωνη γνώμη με άλλες μεσογειακές χώρες» και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μνημόνιο παραβιάζει το εθιμικό Δίκαιο Θαλάσσης και κατά συνέπεια είναι παράνομο και λειτουργεί σε βάρος τρίτων.
- Παραβίαση του εθιμικού δικαίου
Τυχόν διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατοτολική Μεσόγειο μπορεί να γίνει μόνο «λαμβάνοντας υπόψη τις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών νησιών και με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, της Κύπρου και ενδεχομένως άλλων μεογειακών χωρών”.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα βασικά σημεία, στα οποία καταλήγει η επιστημονική υπηρεσία της γερμανικής βουλής, λόγω της απόρριψης του μνημονίου από το λιβυκό κοινοβούλιο στις 4 Ιανουαρίου του 2020, εγείρονται αμφιβολίες για το κατά πόσο το μνημόνιο μπορεί να τεθεί σε ισχύ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
- Από την άλλη πλευρά Ελλάδα και Τουρκία υπό το πρίσμα της διένεξης στο Αιγαίο, υποστηρίζουν διαφορετικές νομικές θέσεις σε ότι αφορά την αναγνώριση, την διεκδίκηση δικαιωμάτων και την οριοθέτηση των θαλασσίων περιοχών, ειδικότερα της ΑΟΖ. Στο άρθρο 121 παράγραφος 2 της Σύμβασης των ΗΕ για το Δίκαιο Θαλάσσης εμφαίνεται σαφώς ότι οι νήσοι ανεξάρτητα του μεγέθους τους διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Συνεπώς οι θαλάσσιες περιοχές των νήσων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την οριοθέτηση των ΑΟΖ.
Εκτός αυτού η Τουρκία δεν μπορεί να προβάλλει ως νομικά δεσμευτικό τον ισχυρισμό, ότι οι προβλέψεις της Σύμβασης για το Δίκαιο Θαλάσσης, σύμφωνα με το οποίο ακόμη και οι νήσοι διαθέτουν ΑΟΖ, δεν τη δεσμεύουν, αφού η χώρα δεν έχει επικυρώσει τη σύμβαση, επειδή (ακόμη και τρίτα κράτη που δεν έχουν προσχωρήσει και επικυρώσει τη σύμβαση) δεσμεύονται μέσω του εθιμικού δικαίου.
Μάλιστα σε ένα άλλο σημείο των συμπερασμάτων επισημαίνεται σαφώς ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραβιάζει το αναγνωρισμένο εθιμικό δίκαιο των ελληνικών νησιών με το να «αρνείται» την ελληνική ΑΟΖ νοτιοανατολικά της Κρήτης και δημιουργεί (αντιποιείται) μια δική της ενιαία ΑΟΖ μέχρι τις ακτές της Κρήτης και της Ρόδου. Τέλος, στα συμπεράσματα αναφέρεται ότι η θαλάσσια οριοθέτηση των ΑΟΖ των νήσων είναι σε ορισμένες περιπτώσεις πολύπλοκη.
Φαίνεται όμως η οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο, έτσι όπως προβλέπεται από το διμερές μημόνιο, δεν εναρμονίζεται με τις αρχές της ακριβοδίκαιης οριοθέτησης (equitable delimitation, υπό την έννοια του άρθρου 74 της Σύμβασης του Δικαίου Θαλάσσης.
- Να θέσει θέμα μνημονίου η Μέρκελ
Ενδιαφέρουσα και μια ακόμη πτυχή από την παρουσίαση των επιχειρημάτων είναι η θέση που εκφράζουν οι νομικοί της γερμανικής βουλής ότι τυχόν διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ στην ανατοτολική Μεσόγειο μπορεί να γίνει μόνο «λαμβάνοντας υπόψη τις θαλάσσιες περιοχές των ελληνικών νησιών και με τη σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας, της Κύπρου και ενδεχομένως άλλων μεογειακών χωρών.”
- Η βουλευτής του κόμματος «Η Αριστερά», τουρκικής καταγωγής Σεβίμ Ντάγκντελεν, η οποία και ζήτησε από την επιστημονική υπηρεσία τη γνωμάστευση, κάλεσε την καγκελάριο Μέρκελ να θέσει θέμα μνημονίου στην συνάντησή της Παρασκευής με τον πρόεδρο Ερντογάν.
“Όποιος, όπως ο τούρκος πρόεδρος, παραβιάζει το διεθνές δίκαιο στη περιοχή και με επιθετική εξωτερική πολιτική στηρίζει την ισλαμιστική τρομοκρατία στην περιοχή, δεν μπορεί να είναι εταίρος» τόνισε η κυρία Ντάγκντελεν.
Σε ότι αφορά τη γνωμάτευση της επιστημονικής υπηρεσίας, η βουλευτής υποστηρίζει ότι αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο για το ότι η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να σταματήσει άμεσα τις πωλήσεις όπλων και τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στην Τουρκία.
- ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕΡΚΕΛ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ
Με τίτλο «Η Κύπρος ζητά από την Μέρκελ να μεσολαβήσει στη διαμάχη με την Άγκυρα για το φυσικό αέριο», το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) αναφέρει πως «μία ημέρα πριν από την επίσκεψη της Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ στην Τουρκία, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, τής ζήτησε να μεσολαβήσει μεταξύ Λευκωσίας και Άγκυρας».
Η Καγκελάριος, προστίθεται, «θα πρέπει στη συνάντησή της την Παρασκευή με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να ταχθεί υπέρ του τερματισμού των γεωτρήσεων για φυσικό αέριο από τουρκικά πλοία στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, ανέφερε την Πέμπτη το ΡΙΚ. Αυτή είναι εξάλλου και η απαίτηση της ΕΕ, φέρεται να τόνισε ο Αναστασιάδης».
Αναφέρει περαιτέρω, ότι «η αναζήτηση φυσικού αερίου από την Τουρκία στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου προκάλεσε σοβαρές εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο. Εδώ και μερικές μέρες το τούρκικο πλοίο «Yavuz» πραγματοποιεί γεωτρήσεις νότια της Λεμεσού προς ανεύρεση φυσικού αερίου.
Είναι η έκτη φορά που η Τουρκία προβαίνει χωρίς άδεια σε γεωτρήσεις φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, ανέφερε ο κυπριακός Τύπος. Η Κυβέρνηση στη Λευκωσία αποκαλεί ΄΄πειρατεία΄΄ τις ενέργειες της Άγκυρας», σημειώνεται στο δημοσίευμα του DPA.
Πληροφορίες από Ειρήνη Αναστασοπούλου, DW, Επιστημονική Υπηρεσία Βουλής, AFP
Επίσης από ΑΠΕ-ΜΠΕ και ΚΥΠΕ
Κόλαφος για Ερντογάν: Παράνομο το μνημόνιο Τουρκίας – Τρίπολης αποφάνθηκε η γερμανική Βουλή