Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας (Δ) συνομιλεί με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Sameh Shoukry (2Α), κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2019, στο Κάιρο. EPA, KHALED ELFIQI
Γιατί δεν μας λέτε την αλήθεια κύριε υπουργέ των Εξωτερικών, Νίκο Δένδια; Από το Κάιρο δηλώσατε:
Για τουλάχιστον μια δεκαετία τώρα, όταν γίνονται ελληνοαιγυπτιακές συναντήσεις πάντοτε αναφέρουν ότι τα δύο κράτη ετοιμάζονται να προβούν σε οριοθέτηση των ΑΟΖ τους μόλις ετοιμαστούν οι γεωγραφικές συντεταγμένες. Γιατί, κύριε Δένδια, συνεχίζετε το ίδιο ψέμα που χρησιμοποίησαν και οι κυβερνήσεις του Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα;
Οι υδρογραφικές υπηρεσίες της Ελλάδας και της Αιγύπτου είναι από τις καλύτερες στο κόσμο και έχουν στα συρτάρια τους έτοιμες αυτές τις γεωγραφικές συντεταγμένες. Γιατί δεν κάνετε άμεσα, βάσει UNCLOS, οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου και, έτσι, να κόψετε απότομα τον βήχα των νεοοθομανών;
Η υποτιθέμενη συμφωνία θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης είναι μια μεγάλη φάρσα. Οι Τούρκοι, εάν είχαν κάνει οριοθέτηση ΑΟΖ με τους Λιβύους, μια και είναι αρκετά επιδειξίες, θα είχαν εμφανίσει τους χάρτες αυτής της οριοθέτησης και θα είχαν στείλει και τις γεωγραφικές συντεταγμένες στα Ηνωμένα Έθνη.
Η Τουρκία, βέβαια, συνεχίζει να παρανομεί και να προκαλεί δείχνοντας μίσος για το «μικρό νησί» υπονοώντας το Καστελόριζο. Έτσι το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Όλα τα μέρη γνωρίζουν ουσιαστικά ότι τα νησιά δεν μπορούν να επηρεάσουν την παράκτια προβολή της Τουρκίας, της χώρας με τη μακρύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα νησιά που βρίσκονται στην αντίθετη πλευρά της ενδιάμεσης γραμμής μεταξύ δύο ηπειρωτικών περιοχών δεν μπορούν να δημιουργήσουν περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέρα από τα χωρικά ύδατά τους. Η διαδρομή και η κατεύθυνση των ακτών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον καθορισμό των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας.»
Πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι η Τουρκία καταψήφισε την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) διότι δίνει σε όλα τα νησιά ακριβώς τα ίδια δικαιώματα που δίνει στα ηπειρωτικά εδάφη.
Το άρθρο 121 της UNCLOS παραμένει, 37 χρόνια αργότερα, ο μεγάλος εφιάλτης της Τουρκίας.
Το άρθρο 121, παράγραφος 2, της UNCLOS δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας ή παρερμήνευσης γιατί ξεκάθαρα αναφέρει ότι:
Η εξαίρεση της παραγράφου 3 αναφέρει ότι:
Αυτή όμως η εξαίρεση δεν επηρεάζει το καθεστώς του Αιγαίου γιατί αν και υπάρχουν τέτοιου είδους ελληνικοί βράχοι, δεν αλλάζουν την κατάσταση μια και επικαλύπτονται από την υφαλοκρηπίδα ή την ΑΟΖ των υπόλοιπων κατοικήσιμων νησιών του Αιγαίου.
ΧΑΡΤΗΣ ΑΟΖ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Η δημιουργία ΑΟΖ στις ελληνικές θάλασσες δικαιολογείται για τους ακόλουθους λόγους:
Α. Η Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει ρητά στο Άρθρο 121, παράγραφος 2, ότι όλα τα νησιά και οι νησίδες, με εξαίρεση τους βράχους, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς όπως και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, γιατί η Τουρκία δεν μπορεί να προβάλει τα ίδια επιχειρήματα που χρησιμοποιεί επί δεκαετίες για την υφαλοκρηπίδα των νησιών του Αιγαίου. Δηλαδή ότι τα νησιά μας δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα ή ότι βρίσκονται πάνω στην «υφαλοκρηπίδα» της Ανατόλιας.
Ας σημειώσουμε ότι η Αμερική, που απέχει μόλις 90 μίλια από τη Κούβα, δεν τόλμησε να ισχυρισθεί ότι η Κούβα, επειδή είναι νησί, δεν έχει πλήρη δικαιώματα σε ΑΟΖ, αλλά οριοθέτησε την ΑΟΖ ανάμεσα στα δύο κράτη χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της “μέσης γραμμής”, δηλαδή τη μέθοδο που τόσο απεχθάνονται οι Τούρκοι. Μάλιστα η κυβέρνηση της Κούβας αποφάσισε να αρχίσει έρευνες για την ανακάλυψη πετρελαίων στη δική της ΑΟΖ, έρευνες που μάλιστα γίνονται σε απόσταση μόλις 45 μιλίων από τις ακτές της Φλόριδα. Όταν ζητούμε από τους Αμερικανούς να διαμηνύσουν στη Τουρκία να σεβαστεί τα νησιά που είναι πολύ κοντά στις ακτές της αλλά δεν της ανήκουν, όπως πράττουν και οι ίδιοι στη θάλασσα τους, μας απαντούν ότι αυτή η περίπτωση είναι διαφορετική δηλαδή αφορά σε «ειδικές περιστάσεις» μιας ημίκλειστης θάλασσας.
Γ. Στα τέλη του 1986 η Τουρκία ανακήρυξε ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και κατέληξε σε συμφωνία με την τότε Σοβιετική Ένωση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της “μέσης γραμμής-ίσης απόστασης”. Αλλά η Τουρκία επιμένει ότι οποιαδήποτε οριοθέτηση γίνει με την Ελλάδα στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος πρέπει να γίνει με την μέθοδο της ευθυδικίας (equity) και όχι της μέσης γραμμής διότι το Αιγαίο είναι μια ημίκλειστη θάλασσα. Οι Τούρκοι ξεχνούν ότι η Μαύρη Θάλασσα είναι πιο ημίκλειστη θάλασσα αλλά οριοθέτησαν την ΑΟΖ τους βάσει της μέσης γραμμής και όχι της ευθυδικίας. Αυτό, κατά τη άποψή μου, αποτελεί τον πιο λανθασμένο χειρισμό της Τουρκίας διότι δεν μπορεί να παρουσιαστεί σε ένα διεθνές δικαστήριο και να υποστηρίζει την μια θέση ενώ χρησιμοποίησε την άλλη θέση για μια ακριβώς παρόμοια περίπτωση.
Η Τουρκία κατέχει, επίσης, μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο που έχει κάνει «τμηματική» ανακήρυξη ΑΟΖ.
Ε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης αποδεχθεί την ΑΟΖ και πολλά παράκτια κράτη-μέλη της έχουν υιοθετήσει ΑΟΖ 200 μιλίων. Έτσι, είναι απορίας άξιο γιατί η ΕΕ δεν υπενθυμίζει μονίμως στη Τουρκία ότι όλα τα κράτη-μέλη της έχουν δικαίωμα να ανακηρύξουν ΑΟΖ, αλλά και να υποχρεώσει όλα τα κράτη-μέλη της, που δεν διαθέτουν ήδη ΑΟΖ, να ανακηρύξουν ΑΟΖ.
Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο αυτού του εγγράφου είναι ο επόμενος χάρτης που δείχνει τις ΑΟΖ όλων των κρατών της ΕΕ και όπου, ξεκάθαρα, καθορίζεται όχι μόνο η ΑΟΖ της Ελλάδας αλλά επιβεβαιώνει ότι έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο.
Επίσημος Χάρτης των ΑΟΖ της Ευρώπης
Ο χάρτης αυτός πρέπει να χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση ως όπλο κατά των εξωφρενικών απαιτήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος και ο γράφων αναφέραμε:
Είναι δυστυχώς σαφές ότι η Ελλάδα, που επικαλείται με κάθε ευκαιρία το διεθνές δίκαιο, απέχει συστηματικά από την εφαρμογή του. Αυτή η στάση θα μπορούσε να είναι εν μέρει κατανοητή πριν το 1994, που δεν είχε τεθεί σε ισχύ η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Εικοσιπέντε χρόνια όμως αργότερα, η συστηματική αποφυγή ασκήσεως δικαιωμάτων που μας παρέχει το διεθνές δίκαιο οδηγεί σε αποδυνάμωσή τους.
Είναι προφανές ότι πίσω από την ελληνική αδράνεια βρίσκεται ο φόβος της Τουρκίας, που έχει απειλήσει με casus belli σε περίπτωση επεκτάσεως των ελληνικών χωρικών υδάτων. Η απειλή είναι εντελώς παράνομη, αλλά δεν μπορούμε να μη τη λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν. Εμείς, όμως, έχουμε φτάσει στην άλλη άκρη. Προκειμένου να μην «ενοχλήσουμε» την Τουρκία απέχουμε από οποιαδήποτε άσκηση δικαιωμάτων σε όλες μας τις θάλασσες. Ανάλογες αντιλήψεις είχαν εμποδίσει επί δεκαετίες την έρευνα και εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας στο Ιόνιο και το Λιβυκό Πέλαγος, περιοχές στις οποίες δεν υπάρχει τουρκική απειλή.»
Οι Αμερικανοί στα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας συνεχίζουν να μας ειρωνεύονται, χρόνια τώρα, αναφέροντας «εσείς δεν αναλαμβάνετε καμία πρωτοβουλία αλλά αντιδράτε, συνήθως καθυστερημένα, στις κινήσεις των Τούρκων».
Ο Ερντογάν φοβήθηκε να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Λιβύη: Η ειρωνική απάντηση του Δένδια…