Η Τουρκία θέλει να αποσταθεροποιήσει Ελλάδα και Αίγυπτο και να επαναλάβει την Αραβική Άνοιξη
File Photo: Διαδηλωτές υπέρ του πρώην προέδρου Μόρσι διαμαρτύρονται στην Κωνσταντινούοπολη. EPA, SEDAT SUNA
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
“Τις ισχυρότερες Ένοπλες Δυνάμεις στην ιστορία της θα έχει η Ελλάδα”, επιμένει ο Νίκος Δένδιας: Ολοκληρωμένο σύστημα ασφάλειας και άμυνας, θα προστατεύει τα συμφέροντα της χώρας
Εμπρηστικός ο λόγος του ισλαμιστή Γιλμάζ από την κατεχόμενη Αμμόχωστο: Μίλησε για δύο κράτη, υποσχέθηκε ηλεκτρική διασύνδεση με την Τουρκία και στήριξη στο ψευδοκράτος
Οι σχέσεις μας με την Τουρκία έχουν φτάσει στο χειρότερο δυνατό τους σημείο και μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις οτι η επιδείνωση αυτή δεν έχει κορυφωθεί. Το πρόβλημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα έχει πολύ καλύτερη εξέλιξη για τον Ελληνισμό αν και εφόσον το δούμε εντός του περιφερειακού συστήματος στο οποίο λαμβάνουν χώρα και άλλοι δρώντες.
- Ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να νιώθει άνετα αναφορικά με το οτι ενδεχόμενες κυρώσεις από τον Αμερικανό πρόεδρο, θα μείνουν ”ενδεχόμενες”. Ο Τζο Μπόλτον μάλλον είχε περιγράψει εύστοχα το τι ισχύει με τις σχέσεις Ερντογάν-Τραμπ.
- Παρόλα αυτά, το αμερικανικό Κογκρέσο αλλά και η Γερουσία, είναι εκείνα τα σώματα που δημιουργούν τα πλαίσια της πολιτικής που επικρατούν μακροπρόθεσμα.
Οι ΗΠΑ πέρασαν στον προϋπολογισμό τους το East Med Act, και αυτό σημαίνει πως η σχέση μας με την Ουάσινγκτον, την Κύπρο και το Ισραήλ, γίνεται ”νόμος του αμερικανικού κράτους”. Μπορεί κάποιος να ακυρώσει με πολλούς τρόπους ένα ψευδο-μνημόνιο σαν αυτό που υπέγραψε η Τουρκία με τη Λιβύη. Ένας από αυτούς ήταν η ψήφιση του East Med Act of 2019 στον αμερικανικό προϋπολογισμό που εγκίθηκε στις 20/12/2019. Γιατί τελικά η Τουρκία θέλει να στείλει στρατό στη Λιβύη; Γιατί διεκδικεί τις πιθανότητές της και στην Τυνησία; Τι επιθυμεί να κάνει; Γιατί η Ελλάδα πρέπει να επιχειρηματολογεί για τα ελληνοτουρκικά σε σύνδεση με όλα όσα ισχύουν στην περιοχή;
Η Ρωσία έχει ήδη αντιδράσει στο να στείλει η Τουρκία στρατό στη Λιβύη. Ο Ερντογάν θεωρεί πως τώρα, θα έχει στήριξη από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ καθώς όσο παίζει το χαρτί του ΝΑΤΟ η Τουρκία, τόσο ο οργανισμός του Βορειοατλαντικού Συμφώνου ηρεμεί με την Τουρκία. Παρόλα αυτά, ο Ρώσος πρόεδρος είναι πολύ πιο ”ευερέθιστος” και δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την υφή των ρωσοτουρκικών σχέσεων η οποία είναι προς όφελος της Ρωσίας.
- Η Ρωσία χρησιμοποιεί σαν δούρειο ίππο την Τουρκία, όμως δεν επιθυμεί την Τουρκία ως ”περιφερειακή δύναμη”. Η Τουρκία από την πλευρά της, ποντάρει στο οτι η Ρωσία δε θα κάνει κάτι ακόμη και αν ο Ερντογάν στείλει στρατό στη Λιβύη γιατί με το ψευδομνημόνιο, κάνει ”χαλάστρα” σε έναν αγωγό που λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το ρωσικό φυσικό αέριο και που θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Μόσχα.
Η Τουρκία δεν ρισκάρει για να ρισκάρει. Το ρίσκο των κινήσεών της είναι υψηλό, όμως δεν το παίρνει μόνο για Αιγαίο και Κυπριακή ΑΟΖ. Μεγάλο όραμα της Τουρκίας είναι να γίνει η μεγάλη ισλαμική δύναμη. Κρηπίδωμα του αραβικού κόσμου είναι η Αίγυπτος. Εντός της Αιγύπτου, ο Ερντογάν είχε επενδύσει πολιτικά και οικονομικά (δάνειο ύψους 1 δις $) στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Δημιουργώντας αποσταθεροποίηση και στέλνοντας στρατό στη Λιβύη, ο Ερντογάν μπορεί να απειλεί τα δυτικά σύνορα της Αιγύπτου η οποία παλεύει ώστε να κρατά μακριά από την εξουσία τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Να είμαστε σίγουροι πως αν το καλής ποιότητας αργό πετρέλαιο της Λιβύης (το καλύτερο παγκοσμίως) περιέλθει στα χέρια του Ερντογάν και η Μουσουλμανική Αδελφότητα αναλάβει την εξουσία στην Αίγυπτο, τότε η σύρραξη στην περιοχή μας είναι αναπόφευκτη. Η Αίγυπτος είναι η κολώνα σταθερότητας ολόκληρης της περιοχής. Μια Μουσουλμανική Αδελφότητα που θα ελέγχει το τεράστιο Zohr σίγουρα θα ευνοήσει τον Ερντογάν ο οποίος γνωρίζει οτι για να γίνει η Τουρκία περιφερειακή δύναμη πρέπει να έχει αυτάρκεια σε φυσικούς πόρους. Επομένως η Τουρκία κατανοεί πως στη Συρία κέρδισε χρόνο αλλά επί της ουσίας τίποτε άλλο καθώς όλα πλέον στη Δαμασκό, καθορίζονται από τη Μόσχα.
Στην Τυνησία ξεκίνησε η φωτιά της μόνο κατ’όνομα ”Αραβικής Άνοιξης” την προηγούμενη δεκαετία. Ο Ερντογάν προσπαθεί να δείξει στην Ευρώπη, κυρίως σε Ιταλία και Γαλλία οτι είναι ένας νέος ”Αννίβας” και οτι θα αποσταθεροποιήσει τις χώρες αυτές, κάνοντας το σημερινό πρόβλημα του προσφυγικού, να μοιάζει βόλτα στην εξοχή εν συγκρίσει με εκείνο που θα προκύψει. Η Τουρκία έχει γίνει απειλή για όλην την ευρωπαϊκή Μεσόγειο και προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει τη Βόρεια Αφρική δημιουργώντας μια νέα Αραβική Άνοιξη που θα ονομαστεί ”Μουσουλμανική Άνοιξη”.
- Τελευταία σύνδεση με όλα τα παραπάνω: Η Τουρκία έχει ναυτική βάση στη Σομαλία και, ενώ νοτίως της Αιγύπτου, (η μόνη χώρα που απειλείται από τις τουρκικές ενέργειες όσο η Ελλάδα και η Κύπρος) το χάος του Σουδάν παραμονεύει να εισέλθει στην πάλαι ποτέ ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου. Με άλλα λόγια: Η Τουρκία προσπαθεί να ελέγξει Σουέζ και Ερυθρά Θάλασσα, μηδενίζοντας την Αίγυπτο.
Η Ελλάδα οφείλει να μάθει να εθίζεται σε έναν νέο τρόπο σκέψης. Το Διεθνές Δίκαιο είναι χρήσιμο αλλά η Τουρκία δεν νοιάζεται γι’αυτό. Πολεμοχαρής χώρα η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ. Ωστόσο όταν χρειάστηκε να πολεμήσει, και τη σωστή πλευρά συμμάχων διάλεξε και εδάφη κέρδισε, και προσέφερε τα μέγιστα σε κάθε πόλεμο στον οποίον πήρε μέρος. Ούτε προσφυγή στη Χάγη όταν φλέγεται ολόκληρη η Μεσόγειος και ανακατανέμονται μερίδια ισχύος, ούτε βέβαια πολεμικές ιαχές.
Τότε, τί; Τα επιχειρήματα της Ελλάδας και της Κύπρου οφείλουν να χτιστούν παράλληλα με τα blocks που σχηματίζονται. Γιατί είναι πλέον ξεκάθαρο. Υπάρχει η Τουρκία, το Ιράν, η Χιζμπολάχ, το Ιράν, το Κατάρ, το Πακιστάν, η Χαμάς και a la carte, η Ρωσία. Υπάρχουν επίσης: Η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Γαλλία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ.
Η ενόχληση της Αιγύπτου από την Τουρκία, φαίνεται να τάραξε ακόμη και τον στενό οικογενειακό κύκλο του Αμερικανού προέδρου, που μάλλον, μετέχει στις αποφάσεις του. Όπως αναφέραμε, αν η Αίγυπτος καταρρεύσει, τότε ένας γενικευμένος πόλεμος είναι αναπόφευκτος. Η ατζέντα του Ελληνισμού οφείλει να στηρίζεται σε συσχετισμούς περιφερειακούς και ήδη έχει αρχίσει να δημιουργείται αυτό το πρόπλασμα αντίληψης από την ελληνική εξωτερική πολιτική.
- Το ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ οφείλει να συνοδεύεται από αυτό το σκεπτικό και μια ματιά στους χάρτες που θα το συνοδεύουν, θα προβληματίσει τους πάντες στις ΗΠΑ για το ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει η Ελλάδα. Με άλλα λόγια, οι τουρκικές προκλήσεις και αθλιότητες σε Συρία, Λιβύη, Κυπριακή ΑΟΖ, Αιγαίο και Κρήτη δεν είναι μόνο ”δικό μας πρόβλημα” αλλά πρόβλημα όλων των παραπάνω χωρών που δείχνουν ξαφνικά τεράστιο ενδιαφέρον για τις τουρκικές κινήσεις που προωθούν συνειδητά πόλεμο για να αλλάξει το status quo της περιοχής.
Η Ευρωπαϊκή Μεσόγειος οφείλει να φτιάξει δική της ατζέντα και να μην περιμένει από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο καμία στήριξη. Η Ελλάδα οφείλει να κεφαλαιοποιεί χωρίς φόβο και πάθος την πολύ καλή σχέση που έχει με τις ΗΠΑ και να μπει στο περιφερειακό κάδρο των εξελίξεων ως δύναμη που διαμορφώνει εξελίξεις υπέρ της ειρήνης και της διατήρησης του status quo.
Είναι πολύ σημαντικός ο συμβολισμός οτι στην Αθήνα στις 2/1/2020 υπογράφεται η συμφωνία για τον East Med και οτι τον Σεπτέμβριο του 2015 ξεκίνησε πάλι από την Αθήνα, κάτι που με ζήλο η Γερμανία πολεμούσε από την προηγούμενη δεκαετία, το EU-Mediterranean Summit.
(*) Ο Αλέξανδρος Δρίβας είναι Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand. (Hellenic-American Relations after Cold War Era)
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
“Να τα βρούμε με τους Τούρκους”; Επικίνδυνες οι προτάσεις για “μοιρασιά”-συνεκμετάλλευση