FILE PHOTO: Η Πρώτη Κυρία Μελάνια Τραμπ και ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατεβαίνουν τις σκάλες του προεδρικού αεροσκάφους, στο Λονδίνο. EPA, ANDY RAIN
«Εγκεφαλικά νεκρό» (όπως διεμήνυσε ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν) ή μήπως «ζωντανό από την κορυφή έως τα νύχια» (όπως αντέτεινε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Μάας);
Οι ηγεσίες των 29 κρατών-μελών της βορειοατλαντικής συμμαχίας συνέρχονται στο Λονδίνο το διήμερο 3 και 4 Δεκεμβρίου για να πάρουν μέρος σε ακόμη μία «επετειακή» σύνοδο κορυφής. Το μέρος μοιάζει κατάλληλο. Στο Λονδίνο είχαν την έδρα τους, άλλωστε, και τα «κεντρικά» της συμμαχίας από το 1949 οπότε εκείνη ιδρύθηκε έως και το 1952, προτού εν συνεχεία μετακομίσουν στο Παρίσι, την περίοδο 1952-1967, και από εκεί στις Βρυξέλλες όπου και παραμένουν έως σήμερα.
Κατά τα λοιπά, ωστόσο, το περιβάλλον διεθνώς έχει αλλάξει άρδην, καθιστώντας πια μάλλον «παρωχημένη» εκείνη την περίφημη ρήση του Βρετανού πρώτου γενικού γραμματέα της Συμμαχίας, λόρδου Λιονέλ Ισμέι, κατά τον οποίο το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε «για να κρατάει τη Σοβιετική Ενωση έξω, τους Αμερικανούς μέσα, και τους Γερμανούς κάτω».
Στο κατώφλι πια του 2020, το ΝΑΤΟ βρίσκεται αντιμέτωπο με σειρά από εσωτερικά ρήγματα. Και είναι κάποια από αυτά τα ρήγματα που έκαναν τον Εμανουέλ Μακρόν να κηρύξει τη Συμμαχία «εγκεφαλικά νεκρή» στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στον Economist τον Νοέμβριο.
Συνοψίζοντας θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει τις ακόλουθες «ρωγμές» στις τάξεις του ΝΑΤΟ:
Παραφράζοντας τον λόρδο Ισμέι, θα μπορούσε κανείς σήμερα να υποστηρίξει ότι το ΝΑΤΟ υπάρχει «για να κρατάει τους δυτικούς ενωμένους, τους Ανατολικοευρωπαίους ικανοποιημένους, τους Αμερικανούς μέσα και τους Τούρκους μακριά από τη Ρωσία», χωρίς όμως ακριβώς να επιτυγχάνει στην αποστολή του.
Στο επίκεντρο των ενδονατοϊκών ρηγμάτων βρίσκεται η αποκλίνουσα στάση της Τουρκίας, καθώς η χώρα του Ερντογάν πλέον ενισχύει σημαντικά τους στρατιωτικούς της δεσμούς με τη Ρωσία (S-400) προσδίδοντας στρατηγικό βάθος στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, ενώ παράλληλα εισβάλει στρατιωτικά και σε μια κυρίαρχη ξένη χώρα όπως είναι η Συρία.
«Η εμμονή της Τουρκίας να προχωρήσει με τους S-400 αντίκειται στις δεσμεύσεις της προς το NATO και θα έχει συνέπειες στην τουρκική διαλειτουργικότητα με τη συμμαχία», δήλωσε προ ημερών εκπρόσωπος της Συμμαχίας. Τα σενάρια για ενδεχόμενη έξοδο της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ αποτελούν πια κοινό τόπο στα μίντια, ενώ σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters, η Άγκυρα εκβιάζει αρνούμενη να συνυπογράψει ΝΑΤΟικό σχέδιο άμυνας υπέρ των χωρών της Βαλτικής εάν το ΝΑΤΟ δεν αποκηρύξει προηγουμένως τους Κούρδους της Συρίας (YPG) ως «τρομοκράτες».
Ψηλά στη λίστα με τα ενδοναοτοϊκά ρήγματα βρίσκεται, ωστόσο, και η επαμφοτερίζουσα στάση των ΗΠΑ που εμφανίζονται πια να έχουν φωναχτά «δεύτερες σκέψεις» αναφορικά με το βαθμό της μελλοντικής εμπλοκής τους σε μια Συμμαχία στο πλαίσιο της οποίας «οι Αμερικανοί πληρώνουν για την ασφάλεια των άλλων», όπως καταγγέλλει ο πρόεδρος Τραμπ, «χωρίς να παίρνουν τίποτα πίσω σε αντάλλαγμα».
Μεταξύ των «29» του ΝΑΤΟ απαντώνται, όμως, και άλλες αποκλίσεις. Υπάρχουν χώρες (όπως οι Βαλτικές και η Πολωνία) που βλέπουν ως μεγαλύτερη «απειλή» τη Ρωσία και άλλες (όπως η Γαλλία ή ακόμη και κύκλοι εντός των ΗΠΑ) που υπογραμμίζουν την ανάγκη να εισέλθουμε σε μια φάση «στρατηγικού διαλόγου» με τη Μόσχα, ενδεχομένως μέσα και από την αναζωογόνηση του ήδη υπάρχοντος Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NRC). Υπάρχουν χώρες όπως οι ΗΠΑ που θα ήθελαν «να κρατήσουν έξω την Κίνα» καθώς εκείνη επεκτείνεται προς δυσμάς μέσω του σχεδίου «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος», και άλλες που επιλέγουν να μην δίνουν τόσο μεγάλο βάρος στην κινεζική «απειλή».
Οι αρρυθμίες στο δυτικό μέτωπο (Brexit, Ευρωπαίοι «εναντίον» Ευρωπαίων για το μεταναστευτικό κ.ά.) δεν μπορούν παρά να έχουν αντίκτυπο και στο ΝΑΤΟ. Ο Τραμπ θα ήθελε, όπως έχει διαμηνύσει επανειλημμένως, οι Ευρωπαίοι να αυξήσουν ο καθένας τις αμυντικές του δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ, πράγμα που η Γερμανία όμως για παράδειγμα, που είναι και η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, δεν προτίθεται να κάνει πριν το 2024 στην καλύτερη περίπτωση ή κατά άλλους ή το… 2031.
Παράλληλα, γίνονται όμως κινήσεις και προς την αμυντική «χειραφέτηση» της Ευρώπης από το ΝΑΤΟ, κινήσεις τις οποίες κάποιοι όπως για παράδειγμα η Βρετανία αντιμετωπίζουν με έκδηλο σκεπτικισμό. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, κοινά έργα όπως το Eurodrone, η ενίσχυση της Frontex, και το γαλλικής έμπνευσης «European Intervention Initiative», στο οποίο συμμετέχουν σήμερα 14 κράτη-μέλη της ΕΕ (μεταξύ αυτών η Φινλανδία και η Εσθονία) ξεχωρίζουν ως βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση. «Καλωσορίζω τις προσπάθειες για ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας, αλλά η ευρωπαϊκή ενότητα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την διατλαντική ενότητα», δήλωσε προ ημερών ο γενικός γραμματέας της συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Στα καθ’ ημάς, τα τελευταία ΚΥΣΕΑ αποφάσισαν την ενίσχυση της επιτήρησης των ελληνικών συνόρων σε συνεργασία και με το ΝΑΤΟ. Αναφερόμενος δε στα ελληνοτουρκικά, ο αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Θάνος Ντόκος σημείωσε προσφάτως, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι θα μπορούσε να ζητηθεί από «το ΝΑΤΟ να διευκολύνει μια τεχνικής φύσεως λύση στο ζήτημα του εναερίου χώρου» (σ.σ. ένα μοντέλο «τεχνικής φύσεως» που θα αφορά στην κατάθεση σχεδίων πτήσεως μέσω ΝΑΤΟ για τα τουρκικά αεροσκάφη).
Αντιθέτως, κάποιοι (ακόμη και μέσα από τις σελίδες του διόλου τυχαίου περιοδικού «National Interest» στις ΗΠΑ) αμφισβητούν την αξία που είχε για το ΝΑΤΟ η ένταξη του Μαυροβουνίου στη Συμμαχία το 2017 (πράγμα που έχει αμφισβητήσει άλλωστε και ο ίδιος ο Τραμπ) αλλά και την αξία που πρόκειται να έχει η επερχόμενη ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας.
Πηγή: ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Οι έξι αλήθειες για τα έξι μεγάλα ψέματα του Ερντογάν: Η πραγματικότητα τον διαψεύδει