File Photo: Φωτογραφίες και κιβωτίδια που περιέχουν τα οστά των έξι αγνοουμένων Ελλαδιτών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την περίοδο 63-65, που ταυτοποιήθηκαν με την εξέταση γενετικού υλικού. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Του Δρ. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ (ΝΤΙΝΟΥ) ΑΥΓΟΥΣΤΗ (*)
Το δράμα των αγνοουμένων αποτελεί την πιο συγκλονιστική πτυχή της κυπριακής τραγωδίας του ‘74. 1619 πονεμένες ιστορίες, η καθεμιά από τις οποίες έχει από μόνη της μια μοναδική τραγικότητα.
Ιστορίες απίστευτες, που τις περισσότερες φορές μοιάζουν με παραμύθι.
Η Ελένη Αδάμου Βλάχου (χαρακτηρίσθηκε ως η μάνα του αγνοουμένου), για 39 χρόνια ανέμενε για την διακρίβωση της τύχης του αγαπημένου της γιού Νίκου. Για 39 χρόνια έζησε, μαζί με άλλες μάνες και στενούς συγγενείς αγνοουμένων τη ζωή της στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, στις εκκλησίες, στις κηδείας κάθε αγνοούμενου, στα μνημόσυνα, πάντα με τις φωτογραφίες, όχι μόνο του γιου της, αλλά και των υπόλοιπων 11 αγνοούμενων του χωριού της, του Αγίου Αμβροσίου Κερύνειας, το οποίο αρνήθηκε να επισκεφθεί (για λόγους αρχής όπως έλεγε η ίδια), μετά το άνοιγμα (με τους όρους της κατοχικής δύναμης) των οδοφραγμάτων, το 2003.
Ο σύζυγος της Ανδρέας Βλάχος πέθανε το 2011 στη Λάρνακα … Η Ελένη τον ακολούθησε τρία χρόνια μετά χωρίς να ευτυχήσει να μάθει οτιδήποτε για τον αγνοούμενο γιο της.
Τον Οκτώβριο του 2015, στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, στο Στρόβολο της Λευκωσίας, γράφτηκε η τελευταία πράξη ενός από τα πολλά αποτρόπαια εγκλήματα της τουρκικής εισβολής του ‘74.
Κατέσφαξαν 320 αιχμάλωτες με τις ξιφολόγχες!
Οι μαρτυρίες και μάλιστα από τουρκικές πηγές για δολοφονία αμάχων δεν έχουν τελειωμό: Σύμφωνα με την τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Αφρίκα», η οποία δημοσιεύει δηλώσεις Τουρκοκύπριου αυτόπτη μάρτυρα, οι επιβάτες 8 λεωφορείων, στο καθένα από τα οποία επέβαιναν σαράντα Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι, σφαγιάσθηκαν με λόγχες και ξιφολόγχες από Τούρκους στρατιώτες.
Το περιστατικό, συνέβη την ώρα που οι 320 συνολικά Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι έφθασαν με τα λεωφορεία στην παραλία της Κερύνειας και στο σημείο της απόβασης, προκειμένου να επιβιβασθούν σε πλοίο και να μεταφερθούν στην Τουρκία. Την ίδια ώρα κατέφθασε πλοίο με Τούρκους στρατιώτες, οι οποίοι αφού έμαθαν ποιοι ήταν οι αιχμάλωτοι, τους επιτέθηκαν με τις λόγχες και τις ξιφολόγχες των όπλων τους, σφαγιάζοντάς τους στην παραλία.
Στο Παλαίκυθρο της Μεσσαορίας
Οι κάτοικοι του χωριού έφυγαν, όπως-όπως, για να σωθούν. Μόνο τρεις οικογένειες έμειναν για να φροντίζουν τα ζώα τους. Μεταξύ αυτών και η επταμελής οικογένεια του Αντρέα Σουπουρή. Μια ομάδα νεαρών τουρκοκυπρίων από το γειτονικό χωριό Επηχώ έφθασε, τότε, στο Παλαίκυθρο για πλιάτσικο, παίρνοντας από τη κτηνοτροφική μονάδα του Σουπουρή τις αγελάδες και τα σύγχρονα μηχανήματα αρμέγματος.
Έφυγαν, αλλά σε λίγο επέστρεψαν οπλισμένοι. Διέταξαν την οικογένεια Σουπουρή και άλλες δύο οικογένειες να βγουν στην αυλή. Ύστερα άρχισαν να τους πυροβολούν, με τα σώματα να πέφτουν το ένα πάνω στο άλλο. Από τους 21, οι 17 βρήκαν αμέσως φρικτό θάνατο, οι τέσσερις έμειναν τραυματίες και ο ένας, ο Κώστας Σουπουρής, γλίτωσε τρέχοντας …
Ένα βασανιστικό ερώτημα
Αρκετοί από τους αγνοούμενους επέστρεψαν. Όχι όμως όπως τους περιμέναμε. Επιστρέφουν μια αγκαλιά κόκαλα ιερά μέσα σε μικρές λειψανοθήκες. Και χωρίς να δίνετε καμιά εξήγηση για την εν ψυχρώ δολοφονία τους!
Όταν ο δημοσιογράφος Πέτρος Κασιμάτης ενημερώθηκε από αξιόπιστες πηγές ότι υπήρχαν σε τουρκικές φυλακές ζώντες αγνοούμενοι (σελ. 47 στο βιβλίο του «Δεκατρία περιστέρια – Οι τελευταίοι επιζώντες αγνοούμενοι της Κύπρου»), ενημέρωσε αμέσως τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ο οποίος τον συμβούλεψε: «Είναι ολισθηρό το θέμα, μην το ψάχνεις ….». Τα όσα συγκλονιστικά γράφονται σε αυτό το βιβλίο, ουδέποτε διαψεύσθηκαν! Σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις κάποιοι πολιτικοί της πρώτης γραμμής (Τσουδερού, Σαμαράς) τα επιβεβαίωσαν!
Τόμοι ολόκληροι μπορούν να γραφτούν γι’ αυτό το τεράστιο ανθρωπιστικό θέμα … Για όλους μαζί τους αγνοούμενους μας και τον καθένα ξεχωριστά….
(*) Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή
Αναπλ. καθηγητής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Από το Μονάγρι Λεμεσού
[email protected]
Για μια φούχτα ρούβλια: Τέσσερα χρόνια από την κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi με εντολή Ταγίπ