Το χαμένο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς θα “ζωντανέψει” στο Μουσείο της Ακρόπολης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στη φετινή επέτειο της 28ης Οκτωβρίου «ζωντανεύει» στο Μουσείο Ακρόπολης το άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, φτιαγμένο από χρυσό και ελεφαντόδοντο, που φιλοτέχνησε ο Φειδίας για τον Παρθενώνα.
Το Μουσείο προσκαλεί τους επισκέπτες του σε έναν περίπατο γνώσης για τα υλικά και τις τεχνικές κατασκευής του, για τους μύθους και τις αλληγορίες του, για την ακτινοβολία του και τις περιπέτειές του.
Οι παρουσιάσεις θα πραγματοποιηθούν από τους αρχαιολόγους-φροντιστές, στα ελληνικά (στις 12.00 μεσημ., 1 μ.μ., 2 μ.μ. & 4 μ.μ.) και στα αγγλικά (στις 11 π.μ. & 3 μ.μ.). Εγγραφές θα γίνονται την ίδια μέρα στο Γραφείο Πληροφοριών του Μουσείου, μισή ώρα νωρίτερα από την ώρα έναρξης της παρουσίασης. Ισχύει για περιορισμένο αριθμό επισκεπτών (έως 30 επισκέπτες ανά παρουσίαση). Τηρείται σειρά προτεραιότητας.
Ανοιχτή θα είναι επίσης η ειδική έκθεση για την αναστήλωση και το σπουδαίο έργο των μαρμαροτεχνιτών της Ακρόπολης που οργάνωσε η Επιτροπή και η Υπηρεσία Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης και στήθηκε απλόχωρα από το Μουσείο Ακρόπολης με ευρεία χρήση φωτογραφιών γιγαντιαίου μεγέθους που κάλυψαν ολόκληρους τοίχους, με αποτέλεσμα ο επισκέπτης να έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται πάνω στον βράχο της Ακρόπολης και παρακολουθεί τις εργασίες.
- Την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου, οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου και η αρχαιολογική ανασκαφή θα παραμείνουν ανοιχτά από τις 8.00 το πρωί έως τις 6.00 το απόγευμα, με ελεύθερη είσοδο. Τις ίδιες ώρες θα λειτουργεί και το εστιατόριο.
Ποιο είναι το άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου
Ήταν το πλέον αναγνωρίσιμο λατρευτικό άγαλμα της αρχαίας Αθήνας και ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα γλύπτη στην αρχαία εποχή.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Παυσανία η Αθηνά Παρθένος έστεκε όρθια.
- Είχε ύψος περίπου 12 μέτρα.
- Τα γυμνά μέρη του σώματος της θεάς ήταν φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο, ενώ το ένδυμά της από χρυσό.
- Ήταν ντυμένη με μακρύ χιτώνα ως τα πόδια.
- Φορούσε πέδιλα, τα οποία ήταν διακοσμημένα με ανάγλυφες παραστάσεις που εικόνιζαν την μάχη των Λαπιθών και των Κενταύρων.
- Στο κεφάλι φορούσε κράνος διακοσμημένο με σφίγγα και δύο γρύπες.
- Η αιγίδα της ήταν διακοσμημένη με γοργόνειο.
- Κρατούσε στο ένα χέρι μια φτερωτή Νίκη, και ακουμπούσε το άλλο στην ασπίδα της, κρατώντας δόρυ που ήταν διακοσμημένο με δράκο.
- Στην ασπίδα υπήρχαν ανάγλυφες παραστάσεις που εικόνιζαν την Αμαζονομαχία στην εξωτερική και την Γιγαντομαχία στην εσωτερική πλευρά.
- Στη βάση υπήρχε ανάγλυφο που εικόνιζε την γέννηση της Πανδώρας.
Το άγαλμα απεικονιζόταν σε νομίσματα, αγάλματα μινιατούρες, αναθηματικά αντικείμενα, και σε αναπαραστάσεις σε εγχάρακτα στολίδια.
Η Αθηνά και οι περιπέτειες του Φειδία
Ο Φειδίας συνεργάστηκε στενά με τον Περικλή στην διαμόρφωση του Παρθενώνα. Τα αγάλματα κατασκευάστηκαν από τους μαθητές του, ενώ ο ίδιος κατασκεύασε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς.
Ο τύρρανος Λάχαρης αφαίρεσε το 296 π.Χ. τα φύλλα χρυσού για να πληρώσει τα στρατεύματα του, και τα αντικατέστησε με φύλλα χαλκού τα οποία καταστράφηκαν από πυρκαγιά το 165 π.Χ. προτού όμως αντικατασταθούν ξανά.
Η μεγάλη ποσότητα χρυσού που κατανάλωσε έδωσε αφορμή στους εχθρούς του να τον κατηγορήσουν για κατάχρηση.
Ο Φειδίας απέδειξε την αθωότητά του, επειδή ο Περικλής τον είχε συμβουλέψει να κάνει το χρυσό ένδυμα της Αθηνάς συναρμολογούμενο. Έτσι μπόρεσε να το αποσυναρμολογήσει και να το ζυγίσει. Το βάρος του χρυσού βρέθηκε ακέραιο.
Ο Φειδίας τότε κατηγορήθηκε για αλαζονεία, επειδή είχε απαθανατίσει τον εαυτό του και τον Περικλή δίνοντας την μορφή τους σε δύο αντίστοιχους χαρακτήρες στην πολεμική σκηνή που διακοσμούσε την ασπίδα της Αθηνάς.
Ο Φειδίας συνελήφθη και καταδικάστηκε. Μια εκδοχή του θανάτου του είναι ότι πέθανε στην φυλακή. Σύμφωνα με μια άλλη εξοστρακίστηκε.
Ο Φειδίας κατέφυγε στην Ολυμπία, όπου και κατασκεύασε το περίφημο Άγαλμα του Ολυμπίου Διός, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Δυστυχώς όμως και εδώ τον κυνήγησε η ίδια μοίρα, αφού ξανά κατηγορήθηκε για κατάχρηση και κλοπή χρυσού και φυλακίστηκε ως τον θάνατό του.
Το άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου παρέμεινε στον Παρθενώνα έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. όταν και απομακρύνθηκε από τους Ρωμαίους. Μια πηγή αναφέρει πως μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τον 10ο αιώνα μ.Χ.[4]
Τα πρώτα ευρήματα από τη νέα αρχαιολογική έρευνα στο ναυάγιο των Αντικυθήρων [photo gallery, video]