File Photo: Τελετή υπογραφής των Συμβολαίων Έρευνας και Αναλογικού Καταμερισμού Παραγωγής για το Τεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ από την ENI Cyprus Limited για το Τεμάχιο 8 και την ENI Cyprus Limited και TOTAL E & P Cyprus B . V . για το Τεμάχιο 6. ΓΤΠ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΚΥΠΕ
Οι δηλώσεις του CEO της ΕΝΙ προκάλεσαν ψυχρολουσία στην Λευκωσία. Δεν θα κάνει γεώτρηση είπε εάν στην περιοχή υπάρχουν πολεμικά πλοία. Η δήλωση αυτή δεν έπεσαν από τον ουρανό.
Όταν τον Φεβρουάριο του 2018 τα τουρκικά πολεμικά απείλησαν να βυθίσουν το γεωτρύπανο της ΕΝΙ, με αποτέλεσμα να ναυαγήσει η γεώτρηση στο τεμάχιο 3, τι έπραξε η κυπριακή κυβέρνηση; Κατάγγειλε το γεγονός στον ΟΗΕ; Η απάντηση είναι “όχι”! Δεν προέβηκε σε καμιά καταγγελία.
Εάν κάποιος διαβάσει τις δύο επιστολές που απέστειλε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ το 2018, μετά από οδηγίες του Υπουργού Εξωτερικών, θα διαπιστώσει ότι η κυβέρνηση της Κύπρου δεν έπραξε καν τα αυτονόητα. Στις δύο αυτές επιστολές, 1ης Οκτωβρίου (Α/73/406) και 12ης Δεκεμβρίου (A/73/651), οι οποίες απευθύνονται στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, γίνονται λεπτομερείς αναφορές για τις προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδα, αλλά ουδεμία σαφής αναφορά ή καταγγελία για την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας από την Τουρκίας κατά της ΕΝΙ.
Ούτε και σε επιστολές που στάλθηκαν το 2019 (12/2 και 11/7), όταν η Τουρκία είχε αρχίσει ήδη παράνομες γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, έγινε αναφορά στο επεισόδιο με την ΕΝΙ.
Σε επίπεδο ΟΗΕ λοιπόν, η Κυπριακή Δημοκρατία ουδέν έπραξε για να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της και τα δικαιώματα των εταιριών στις οποίες έδωσε άδειες για γεωτρήσεις.
Σε επίπεδο ΕΕ έγινε κάτι διαφορετικό; Ζήτησε η ΚΔ καταδίκη της Τουρκίας; Δυστυχώς και σε αυτή την περίπτωση η κυπριακή κυβέρνηση κινήθηκε βραδέως. Στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου του Μαρτίου του 2018, στην παράγραφο 12, γίνεται μια πολύ γενική αναφορά “ισχυρής καταδίκης” των έκνομων δραστηριοτήτων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Καμία σαφής αναφορά στην απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας από την Τουρκία κατά της ΕΝΙ. Καμία αναφορά στο επεισόδιο. Δεν ζητήθηκαν ούτε μέτρα, ούτε κυρώσεις. Απλά δήλωση συμπαράστασης.
Πρέπει όμως να σημειωθεί και τούτο: Εδώ και καιρό η ΕΝΙ έχει συχνές συναντήσεις με Τούρκους και Τουρκοκύπριους. Σε αρκετές περιπτώσεις η ΕΝΙ έχει καλέσει ή/και δεχθεί Τούρκους και Τουρκοκύπριους στην Ιταλία για άτυπες διαβουλεύσεις. Οι πολλές προειδοποιήσεις και παραινέσεις που έγιναν κατά καιρούς δεν εισακούστηκαν από την κυβέρνηση της Κύπρου. Υπάρχει σαφής πολιτική αμέλεια στη διαχείριση του όλου θέματος.
Η κυπριακή κυβέρνηση, δεν πρέπει να ζητήσει μόνο εξηγήσεις από την ΕΝΙ, αλλά να απαιτήσει σαφώς να εκτελέσει το πρόγραμμα των γεωτρήσεων. Όπως επίσης πρέπει να γίνουν και ενέργειες διασφάλισης της ασφαλούς διεξαγωγής των γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ.
(*) Γιώργος Κέντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και Διακυβέρνησης, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Σταθερή η δέσμευση ENI στην ΑΟΖ δήλωσε ο Λακκοτρύπης:Τέλος 2019, αρχές 2020 η γεώτρηση