Διπλές κάλπες για τους πολίτες της Ουρουγουάης μετά από πρόταση για αναθεώρηση Συντάγματος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Times: Η Ελλάδα στάθηκε ξανά στα πόδια της μετά τη μεγαλύτερη παγκόσμια ύφεση * Η ελληνική οικονομία ανάμεσα στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες της ΕΕ

Ούτε τα προσχήματα δεν κρατά πλέον ο Ορμπαν: Λάβρος κατά της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης* «Εχετε αποτύχει, το καπελάκι σας και δρόμο»

«Θύμα» του πολέμου και η οικονομία του Ισραήλ: Υποβάθμιση από τον οίκο S&P λόγω «υψηλών γεωπολιτικών κινδύνων»

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα Κυριακή, 27 Οκτωβρίου, οι πολίτες της Ουρουγουάης προκειμένου να αναδείξουν τον διάδοχο του κεντροαριστερού προέδρου Ταμπαρέ Βάσκες, ενώ ζητείται επίσης από τους εκλογείς να αποφασίσουν για την ανάπτυξη του στρατού στο εσωτερικό για την πάταξη της εγκληματικότητας.

Οι εκλογές στη μικρή χώρα των 3,4 εκατομμυρίων πολιτών διεξάγονται ταυτόχρονα με αυτές στον μεγάλο της γείτονα, την Αργεντινή των 44,5 εκατομμυρίων κατοίκων, κι ενώ άλλες χώρες της περιοχής βιώνουν πολιτικές κρίσεις: το κίνημα διαμαρτυρίας στον Ισημερινό, τις διαδηλώσεις και τις ταραχές στη Χιλή, τις κινητοποιήσεις της αντιπολίτευσης που χαρακτηρίζει προϊόν νοθείας το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής στη Βολιβία.

• Παρότι «η δημοκρατία είναι πολύ εδραιωμένη στην Ουρουγουάη, πρέπει να επιδεικνύουμε προσοχή και να προλαβαίνουμε τους κινδύνους» τόνισε ο πρόεδρος Βάσκες στον Τύπο την Πέμπτη, στην τελευταία του δημόσια εμφάνιση πριν από τη σημερινή ψηφοφορία.

Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίζονται πύρινη δοκιμασία για τη συμμαχία της κεντροαριστεράς που βρίσκεται στην εξουσία από το 2005, το Frente Amplio («Ευρύ Μέτωπο»), με φόντο την περίπλοκη οικονομική κατάσταση, τον πληθωρισμό σε επίπεδο πολύ πιο πάνω από τον κυβερνητικό στόχο (7,56%), τον δείκτη της ανεργίας στο 9% και το ζήτημα της ασφάλειας ανοικτή πληγή, να έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο καυτά ζητήματα συζήτησης της προεκλογικής εκστρατείας.

Η Ουρουγουάη, που θεωρείτο άλλοτε όαση ειρήνης και σταθερότητας σε μια ταραγμένη περιοχή, γνωρίζει τα τελευταία χρόνια έξαρση της εγκληματικότητας.

• Οι ψηφοφόροι στη χώρα, όπου καταγράφηκε ρεκόρ ανθρωποκτονιών το 2018 (414, αριθμός αυξημένος κατά 45% σε σύγκριση με το 2017) καλούνται επίσης να εγκρίνουν ή να απορρίψουν μια αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος που προκαλεί πολεμική, καθώς αφορά τη δημιουργία εθνοφρουράς, αποτελούμενης από στρατιωτικούς, που θα εκτελεί καθήκοντα που παραδοσιακά επαφίενται στην αστυνομία.

Η αναθεώρηση προβλέπει επίσης την επιβολή βαρύτερων ποινών στους δράστες ανθρωποκτονιών και βιασμών, καθώς και την διενέργεια ερευνών σε κατοικίες με δικαστική παραγγελία σε περίπτωση που υπάρχουν υποψίες για την τέλεση ποινικών αδικημάτων.

Παρότι ουδείς εκ των υποψήφιων για την προεδρία υποστηρίζει τα μέτρα αυτά, και παρά την εκστρατεία ενημέρωσης από κοινωνικά κινήματα, τα συνδικάτα και το Φρέντε Άμπλιο εναντίον της πρωτοβουλίας, την οποία ανέλαβε ένας γερουσιαστής της δεξιάς, η πλειοψηφία των Ουρουγουανών (53%) φέρεται να τάσσεται υπέρ.

• Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, κανένας από τους υποψήφιους για το κορυφαίο κρατικό αξίωμα δεν αναμένεται να κερδίσει από τον πρώτο γύρο.

Ο επικρατέστερος είναι ο πρώην δήμαρχος του Μοντεβιδέο, ο Ντανιέλ Μαρτίνες, ο οποίος φέρεται να συγκεντρώνει το 40% των προθέσεων ψήφου, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα επικρατήσει, εάν δεν καταφέρει να δημιουργήσει συμμαχίες.

Τον ακολουθούν ο κεντροδεξιός πρώην γερουσιαστής Λουίς Λακάγιε Που του Εθνικού Κόμματος (Partido Nacional), ο οποίος πιστώνεται 28% των προθέσεων ψήφου και προσπαθεί να επιτύχει τη συσπείρωση των συντηρητικών παρατάξεων γύρω από το πρόσωπό του, να εξασφαλίσει την υποστήριξη του κόμματος Κολοράδο (φιλελεύθερο, 13%) και της παράταξης Cabildo Abierto («Ανοικτή Συνέλευση», δεξιά, 11%).

Οι 2,6 εκατομμύρια πολίτες που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές καλούνται επίσης να αναδείξουν τα νέα μέλη του Κοινοβουλίου, τα 99 μέλη της κάτω Βουλής και τα 30 της Γερουσίας.

Ο επόμενος πρόεδρος της Ουρουγουάης θα αναλάβει τα καθήκοντά του την 1η Μαρτίου του 2020.

Η μικρή πλούσια χώρα, πρωτοπόρος στα αστικά και πολιτικά δικαιώματα

Η Ουρουγουάη είναι μια μικρή χώρα που θεωρείται από τις πιο πλούσιες και ασφαλείς της Λατινικής Αμερικής, πρωτοπόρος σε ζητήματα αστικών δικαιωμάτων, όπου πρόεδρος είναι από το 2015 ο κεντροαριστερός Ταμπαρέ Βάσκες.

Η χώρα των 3,4 εκατομμυρίων κατοίκων, με πληθυσμό κατά πλειονότητα χριστιανικό, θεωρείται ένα από τα πιο κοσμικά κράτη της Λατινικής Αμερικής, καθώς η εκκλησία έχει διαχωριστεί από το Κράτος ήδη με το Σύνταγμα του 1919.

• Η Ουρουγουάη υπήρξε εξάλλου η πρώτη στην αμερικανική ήπειρο που κατήργησε τη θανατική ποινή (1907), καθώς και στην αναγνώριση δικαιώματος ψήφου των γυναικών (1927). Από το 2004, η κεντροαριστερή συμμαχία που βρίσκεται στην εξουσία νομιμοποίησε την άμβλωση (2012), τους γάμους ομοφυλοφίλων (2013), ενώ αποποινικοποίησε τη χρήση κάνναβης (2013).

Το 2006, η Ουρουγουάη έγινε εξάλλου η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής -και η πέμπτη παγκοσμίως- που απαγόρευσε το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.

Η αριστερά στην εξουσία από το 2004

Η χώρα, που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1825, βίωσε δύο στρατιωτικά πραξικοπήματα (1934, 1973) και μια στρατιωτική δικτατορία (1973-1985) η οποία διεξήγαγε ανελέητο πόλεμο εναντίον του ακροαριστερού κινήματος των Τουπαμάρος. Οι τελευταίοι, που επιδίδονταν από το 1963 σε αντάρτικο πόλης, μπόρεσαν να μπουν στην πολιτική ζωή το 1985, μετά τη χορήγηση αμνηστίας.

• Τα δύο μεγάλα κόμματα, το Κολοράδο («Κόκκινο», δεξιά) και το Μπλάνκο («Λευκό», ή Εθνικό Κόμμα, κεντροδεξιά) μοιράζονταν την εξουσία ως το 2004 και τη νίκη του Φρέντε Άμπλιο (Ευρύ Μέτωπο, συμμαχία κεντροαριστερών και αριστερών δυνάμεων), που ανέδειξε τον πρώτο κεντροαριστερό πρόεδρο της χώρας, τον Ταμπαρέ Βάσκες. Τον διαδέχθηκε το 2010 ο Χοσέ Μουχίκα. Πρώην Τουπαμάρο, ο Μουχίκα απέκτησε φήμη για τον αντισυμβατικό, χαλαρό τρόπο με τον οποίο άσκησε την εξουσία, τη σεμνότητά του, τα κηρύγματά του εναντίον της κουλτούρας του καταναλωτισμού. Όταν ανέλαβε την προεδρία, αποφάσισε σχεδόν το 90% των αποδοχών του να διατίθεται σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής στέγης και συνέχισε να ζει στο πολύ απλό σπίτι του, σε ένα προάστιο του Μοντεβιδέο.

Καθώς το Σύνταγμα απαγορεύει συναπτές θητείες στην προεδρία, παραχώρησε το 2015 τη θέση του στον Βάσκες.

Ο Ντανιέλ Μαρτίνες, πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας, θεωρείται φαβορί των προεδρικών εκλογών. Είναι ο υποψήφιος του Ευρέος Μετώπου.

Σταθερή οικονομία

• Η Ουρουγουάη κατέγραφε οικονομική ανάπτυξη 4,1% κατά μέσον όρο από το 2003 μέχρι το 2018, μένοντας ανεπηρέαστη από την ύφεση που έπληξε τους μεγάλους γείτονες της, την Αργεντινή και τη Βραζιλία, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το επίπεδο των ανισοτήτων είναι από τα χαμηλότερα στην ήπειρο, με πάνω από το 60% του πληθυσμού να ανήκει στη μεσαία τάξη και το ποσοστό του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας να κυμαίνεται περί το 8% το 2018. Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας υπολογιζόταν στο 9,1% τον Ιούλιο.

Η γεωργία και η κτηνοτροφία παραμένουν η βασική πηγή εσόδων, μπροστά από τον τουρισμό. Η Ουρουγουάη είναι η χώρα με την υψηλότερη αναλογία βοοειδών ανά κάτοικο (3:1). Περί το 80% της γης αξιοποιείται για την εκτροφή βοοειδών.

Η μικρότερη χώρα της υποηπείρου ανήκει στη MERCOSUR, την κοινή αγορά που δημιουργήθηκε το 1991 μαζί με τη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Παραγουάη.

Αυξανόμενη ανασφάλεια

Παρά τη φήμη της ως μιας από τις πιο ειρηνικές και ήσυχες χώρες στον κόσμο, η Ουρουγουάη βιώνει τα τελευταία χρόνια άνοδο της εγκληματικότητας, που έχει μετατραπεί στην κυριότερη ανησυχία των κατοίκων, αν και παραμένει πολύ χαμηλότερη από τα επίπεδα που καταγράφονται σε άλλα κράτη της περιοχής. Ο δείκτης ανθρωποκτονιών πέρασε από τις 5,7 στις 8,4 ανά 100.000 κατοίκους μεταξύ του 2005 και του 2015.

Γαλεάνο και Καβάνι

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Εδουάρδο Γαλεάνο, που έγραψε το βιβλίο «Οι Ανοιχτές Φλέβες της Λατινικής Αμερικής», εκλιπών από το 2015, υπήρξε εμβληματική πένα και μορφή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς.

• Μεταξύ άλλων ουρουγουανών λογοτεχνών με επιρροή συγκαταλέγονται ο ποιητής Μάριο Μπενεντέτι (απεβίωσε το 2009), καθώς και δύο λογοτέχνες που τιμήθηκαν με το βραβείο Θερβάντες, η ποιήτρια Ίντα Βιτάλε και ο μυθιστοριογράφος Χουάν Κάρλος Ονέτι (απεβίωσε το 1994). Ο τραγουδιστής και συνθέτης Ντανιέλ Βιλιέτι (απεβίωσε το 2017) υπήρξε σύμβολο του κινήματος διαμαρτυρίας εναντίον της στρατιωτικής δικτατορίας.

Χώρα όπου το ποδόσφαιρο αποτελεί ανεπίσημη θρησκεία, δύο φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια, η Ουρουγουάη μπορεί να καυχιέται για μεγάλα ονόματα του αθλήματος όπως οι Εντίνσον Καβάνι, Ντιέγκο Φορλάν, Λουίς Σουάρες.

Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP

Υποχωρεί ο πρόεδρος της Χιλής: Τέρμα η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και ανασχηματισμός