Έφτασε η στιγμή των έργων: Πώς πρέπει η Ελλάδα να αξιοποιήσει τα αμερικανικά λόγια στήριξης;

File Photo: O Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στην Αθήνα με τον Υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπορ Ρος και τον πρέσβη Πάιατ. Photo via Twitter, @PrimeministerGR




Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ (*)

Ο επικεφαλής της Αμερικανικής διπλωματίας, διά εκπροσώπου του (ΕΔΩ), εξέφρασε προ ολίγων ημερών την στήριξή του στην Κύπρο.

Ο Υπουργός Άμυνας της μεγαλύτερης δύναμης των καιρών μας με τη σειρά του έβαλε στη θέση της την Τουρκία για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400 (ΕΔΩ). Ο Αμερικανός πρέσβης συνόψισε τις θέσεις των επικεφαλής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.

  • Τα λόγια της υπερδύναμης είναι πάντα σημαντικά και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε και αντιστρόφως. Ας σκεφτούμε τι θα γίνει στις αγορές αν δεν προσέξει τις λέξεις του ένας επίσημος αξιωματούχος των ΗΠΑ. Όσες φορές έχει γίνει αυτό (ας θυμηθούμε το tweet του Αμερικανού προέδρου πέρυσι τέτοια περίοδο για την Τουρκία) η διεθνής πολιτική παρουσιάζει ανησυχία. Το μεγάλο ερώτημα όμως, είναι πώς μπορεί η Ελλάδα να αξιοποιήσει αυτά τα επίσημα λόγια στήριξης των ΗΠΑ. Πώς μπορούμε να μετατρέψουμε την αμερικανική ρητορική στήριξη, σε μετρήσιμα και απτά οφέλη;

Στις διεθνείς διαπραγματεύσεις αλλά και σε κάθε χειρισμό μιας διένεξης, κρίσης κτλ σημαντικό ρόλο παίζει η απειλή. Η έννοια της απειλής δεν αποτελεί taboo, τόσο για τη διεθνή βιβλιογραφία που ασχολείται με τις διαπραγματεύσεις, (Τhomas Schelling, Sebenius κτλ), όσο και για τη διεθνή πρακτική. Μη μας κάνει εντύπωση ότι η επιτυχία του τακτικισμού της Τουρκίας σε πολλές περιπτώσεις, οφείλεται περισσότερο στην ορθή χρήση της απειλής, παρά στην εκμετάλλευση των συντελεστών ισχύος της ή της υπερεκτιμημένης γεωστρατηγικής της θέσης.

  • Ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα έχει επιτυχώς καταφέρει να στρέψει το ενδιαφέρον των πολιτικών του προϊσταμένων σε αυτήν τη μικρή, αλλά και τόσο σημαντική γωνιά του κόσμου, στην οποία μάλιστα γεννήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Έχει εκδηλώσει ο Αμερικανός πρέσβης την ανησυχία του για κάποιο ατύχημα στο Αιγαίο. Αν αθροίσουμε τις θετικές δηλώσεις των ΗΠΑ με την ανησυχία, θα δούμε πως η Ουάσινγκτον παρατηρεί με αυξημένο ενδιαφέρον τις εξελίξεις.

Ωστόσο, αυτό που θα ήταν ιδανικό για την Ελλάδα είναι η ολοένα και μεγαλύτερη στήριξη από πλευράς της Ουάσινγκτον, η οποία είναι σε πολύ καλό δρόμο. Το ενδιαφέρον μιας συντηρητικής δύναμης του διεθνούς status quo είναι η αποφυγή εντάσεων σε κρίσιμες περιοχές. Μια κρίση μπορεί να γίνει έκρυθμη και να οδηγήσει σε αλλαγή του status quo. Πόσο μάλλον όταν μια από τις σημαντικές διαρκείς συγκρούσεις στον πλανήτη, αφορά δύο ”συμμάχους” εντός του ΝΑΤΟ.

  • Οι συμμαχικές σχέσεις που απολαμβάνουμε με τις ΗΠΑ, σημαίνει τη χρήση μιας όλο και πιο γνήσιας επικοινωνίας από πλευράς μας. Η αξιοπιστία μας, δεν ήταν πάντα το ισχυρό μας χαρτί αν και τα τελευταία δέκα χρόνια, η Ελλάδα δείχνει αξιοσημείωτη προσήλωση στον προσανατολισμό της. Έτσι, οι Αμερικανοί μας σύμμαχοι χρειάζονται καθαρές κουβέντες γιατί μπορεί ο μύθος να λέει ότι το ψέμα βοηθά στις διεθνείς σχέσεις, όμως η πραγματικότητα είναι πως το αληθές βοηθά μακροπρόθεσμα.

Οι ΗΠΑ οφείλουν να βεβαιωθούν από την πλευρά της Ελλάδας ότι η συνεχής προκλητικότητα της Τουρκίας, θα εξεταστεί πολύ σοβαρά. Ακριβώς επειδή η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, η Ελλάδα έχει ως όπλο της την πρόληψη αυτών των τετελεσμένων. Σαφώς και η διπλωματική γλώσσα οφείλει να συμπορεύεται με την αλήθεια.

  • Να είμαστε σίγουροι ότι αν οι ΗΠΑ βεβαιωθούν ότι η Ελλάδα είναι πράγματι πεπεισμένη ότι οφείλει να χτυπήσει αν η εθνική της κυριαρχία αντιμετωπιστεί όπως αντιμετωπίζεται αυτή της Συρίας από την Τουρκία, θα σπεύσουν να δημιουργήσουν αποτρεπτικό περιβάλλον στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ΗΠΑ δεν έχουν έτσι και αλλιώς συμφέρον να εμπλακούν σε μια ενδονατοϊκή κρίση. Η Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο θα κατοχυρώσει όχι μόνο την αμερικανική υποστήριξη στην αποτροπή κάποιας ελληνοτουρκικής έντασης, αλλά και στην επόμενη μέρα ενός απευκταίου επεισοδίου ανάμεσα στις δύο χώρες.

Με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε υπέρ μας αυτή τη φορά, την ευμενή ουδετερότητα του υπερπόντιου εξισορροπητή, δηλαδή των ΗΠΑ.

Η απειλή χρήσης βίας είναι πιο αποτελεσματική από τη χρήση βίας και μάλιστα, η πρώτη ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες να λάβει χώρα η δεύτερη. Ο Ψυχρός Πόλεμος δεν έγραψε στις σελίδες του μια θερμοπυρηνική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, ακριβώς επειδή οι απειλές της μίας δύναμης προς την άλλη, ήταν πραγματοποιήσιμες και τελικά, έθεταν όρια. Αυτές οι δηλώσεις αμερικανικής υποστήριξης οφείλουν να κεφαλαιοποιούνται.

Το προσφυγικό ζήτημα οφείλει να μπει πολύ περισσότερο δυναμικά εντός των πλαισίων του στρατηγικού διαλόγου μας με τις ΗΠΑ. Η ευκαιρία να κάνουμε λόγο για τον υβριδικό πόλεμο της Τουρκίας, είναι τεράστια. Πάνε πολλά χρόνια όπου το ίδιο το ΝΑΤΟ προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες μεθόδους πολέμου και στις ασύμμετρες απειλές. Επιπρόσθετα, ο νυν Αμερικανός πρόεδρος έχει μια ”ευαισθησία” στο συγκεκριμένο ζήτημα.

  • Το μόνο βέβαιο είναι πως και η βάση στη Σούδα, γνωστή και ως Best in the Med στις ΗΠΑ, οφείλει να αποκτήσει ένα status το οποίο θα ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες των δύο συμμάχων. Η Ελλάδα οφείλει να διαπραγματευτεί τη χρήση της Σούδας χρησιμοποιώντας ένα κλάσμα: Τα χρόνια της αξιοποίησης της πιο σημαντικής βάσης της Μεσογείου να είναι ανάλογα των αμερικανικών δεσμεύσεων στην περιοχή. Από τα χρόνια διάθεσης της Σούδας και από την ισχυρότερη αμερικανική δέσμευση προς την αμυντική θωράκιση της Ελλάδας, θα φανεί και η στρατηγική αντιμετώπιση των σχέσεων των δύο χωρών.

Στα πλεονεκτήματα της Ελλάδας, δεν είναι μόνο οι εντάσεις με την Τουρκία. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν καλά ότι το κινεζικό OBOR έχει βρει κεφάλι ”δράκου” στην Ελλάδα αλλά και ότι όλα τα ενεργειακά projects στην περιοχή, απαιτούν ασφάλεια και αυξημένη αμερικανική παρουσία. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική υιοθετεί θέσεις άλλων κρατών μόνο όταν αυτές καλύπτουν πολλά αμερικανικά συμφέροντα και μάλιστα, περιφερειακού χαρακτήρα.

Στο τεχνικό κομμάτι των επιμέρους συμφωνιών μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ στα πλαίσια του στρατηγικού διαλόγου, η Ελλάδα έχει ανάγκη από ένα νέο Κείμενο Αρχών, όπως αυτό που συνυπογράφτηκε το 1976. Από αυτό το Κείμενο Αρχών, προέκυψε η αλληλογραφία μεταξύ Kissinger και Μπίτσιου και στο οποίο για πρώτη φορά, η αμερικανική πολιτική δεσμεύτηκε απέναντι στην Ελλάδα, πως δε θα επέτρεπε άλλη (μετά τον Αττίλα στην Κύπρο) στρατιωτική ενέργεια στην περιοχή.

Τέλος, η τροπολογία McGovern που έλαβε χώρα το 1977 και όπου συνόδευσε την άρση του τριετούς αμερικανικού εμπάργκο όπλων εναντίον της Τουρκίας, χρειάζεται επίσης ανανέωση. Αυτή η τροπολογία δέσμευε τις ΗΠΑ στη διατήρηση της ισορροπίας στρατιωτικής δύναμης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

  • Η σημερινή ισορροπία στρατιωτικής ισχύος είναι εξαιρετικά επισφαλής και σε συνδυασμό με την απομάκρυνση της Τουρκίας από την Δύση και τον φανατισμό που διαπερνά το τουρκικό πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, καθιστά αναγκαία την τροποποίηση της τροπολογίας McGovern προς όφελος της Ελλάδας η οποία έχει να αντιμετωπίσει μια αποσταθεροποιητική δύναμη στην περιοχή, (όπως ορθά απεκλήθη από τον Υπουργό Pompeo) που δεν είναι άλλη από την Άγκυρα.

Η αμερικανική βοήθεια προς της Ελλάδα, εξαρτάται από τους ελληνικούς χειρισμούς.

(*ΔιεθνολόγοςΣυντονιστής Παρατηρητηρίου Ανατολικής Μεσογείου (Τομέας Ρωσίας-Ευρασίας και Ν/Α Ευρώπης) στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.

  • Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.

Η μεγάλη εικόνα των σχέσεων με ΗΠΑ: Γιατί θα πλησιάζουν όλο και πιο πολύ στην Ελλάδα;

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: