Χιλιάδες άνθρωποι στο Χόνγκ Κόνγκ κατεβαίνουν στους δρόμους και διαδηλώνουν για το Δικαίωμα στην Ελευθερία. EPA, ROMAN PILIPEY
Όταν τα τανκς εισήλθαν στην Πλατεία Tiananmen και ο Ψυχρός Πόλεμος δεν είχε ακόμη τυπικά τελειώσει, τα πράγματα ήταν καθαρά: Η ελευθερία και η δημοκρατία ήσαν προαπαιτούμενα για την οικονομική επιτυχία.
Η επιτυχία του κινεζικού μοντέλου δημιουργεί ένα δίλημμα για τις δυτικές κυβερνήσεις: Πώς να συμπεριφερθούν σε ένα κράτος, το οποίο συνεχώς υποβιβάζει τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παρ’ όλα αυτά προσφέρει προσοδοφόρες ευκαιρίες στους επενδυτές. Μέχρι προσφάτως, οι ηγέτες της Δύσεως ακολουθούν το χρήμα, ενώ για την υπεράσπιση της ελευθερίας και της Δημοκρατίας πράττουν μόνο το απαραίτητο. Καμιά φορά ούτε και αυτό.
Τα κινεζικά ΜΜΕ σημειώνουν με ικανοποίηση πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες που επισκέπτονται την Κίνα έχουν εγκαταλείψει τελείως τις συζητήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πέραν του ενός εκατομμυρίου Ουιγούροι έχουν στριμωχθεί σε στρατόπεδα επανεκπαίδευσης, αλλά επειδή η Κίνα προσφέρει πολύτιμα συμβόλαια, η Δύση κοιτάζει αλλού. Όμως, ο αδέξιος συμβιβασμός μεταξύ οικονομικού ενδιαφέροντος και ανησυχίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα ευρίσκεται ξαφνικά υπό δοκιμασία, μερικώς λόγω του εμπορικού πολέμου τον οποίο διεξάγει ο Donald Trump, και μερικώς λόγω της αυξανόμενης αναταραχής στο Hong Kong.
Θεωρητικώς, οι κάτοικοι του Hong Kong, σε αντίθεση με τους κατοίκους της Κίνας, έχουν το δικαίωμα να διαμαρτύρονται κατά του Κ.Κ.Κ. Μερικοί όμως που άσκησαν το υποτιθέμενο αυτό δικαίωμα μετεφέρθηκαν στην Κίνα για τιμωρία και έκτιση της ποινής. Η απόφαση που ξεκίνησε τις παρούσες διαμαρτυρίες, που περιελάμβαναν εισβολή στο Κοινοβούλιο του Hong Kong, ήταν η πρωτοβουλία της Πρώτης Εκτελεστικής Κυβερνήτου, Carrie Lam, να θεσμοθετήσει την έκδοση εγκληματιών στην Κίνα. Η Lam ισχυρίζεται ότι ενήργησε αυτοβούλως. Όμως συνάδει με το γενικό σχέδιο. Οι Κινέζοι πιστεύουν ότι η Δύση θα αντιληφθεί ότι ιδέες όπως η δημοκρατία, η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα ως πολιτιστικά θέματα αφορούν μόνο στη Δύση. Όμως, οι κάτοικοι του Hong Kong φαίνεται να διαφωνούν.
Για κάποιο διάστημα, o Xi στοιβάζει λάθη επί λαθών στη διαχείριση των σχέσεων με τη Δύση. Ειδικότερα, δεν αντελήφθη ότι η υπομονή των Αμερικανών έχει τελειώσει. Η οικονομική πολιτική της Κίνας ήταν η απόκτηση δυτικών βιομηχανικών μυστικών και η εξαγορά ξένων επιχειρήσεων, ενώ απαγόρευε πρόσβαση στις αγορές της. Ο συνεχιζόμενος εμπορικός πόλεμος, ο οποίος κατά διαστήματα ευρίσκεται σε ύφεση, λανθασμένα ελήφθη από το Πεκίνο ως μπλόφα του Donald Trump. Πίστεψε ότι αν έριχναν ένα κόκκαλο στον ιδιότυπο αυτόν Πρόεδρο, θα τους άφηνε να συνεχίζουν την τακτική τους. Όμως η αμερικανική κοινή γνώμη έχει αλλάξει. Ακούγοντας την Nancy Pelosi, την Πρόεδρο του Κογκρέσου, ή οποιονδήποτε άλλον από τους υποψήφιους για το Δημοκρατικό χρίσμα θα διαπιστώσει τις ίδιες ανησυχίες.
Στην επιθυμία τους οι δυτικοί ηγέτες να προσφέρουν φιλία, επαρουσιάσθηκαν ως οσφυοκάμπτες, πράγμα το οποίο ενθάρρυνε περαιτέρω το Πεκίνο. Η πιο εύγλωττη απάντηση προήλθε από τους δρόμους του Ηong Kong και όχι από τον Λευκό Οίκο.
Η διαχείριση της ανόδου της Κίνας ήταν πάντοτε μια δύσκολη εξίσωση. Οι κάτοικοι του Hong Kong έδειξαν στην ανθρωπότητα ότι επιθυμούν να επαναφέρουν το εκκρεμές στη στήριξη της ελευθερίας. Τους αξίζει να έχουν την αμέριστη συμπαράσταση όλων μας.
*Δικηγόρος
Κίνα και Τουρκία, βίοι παράλληλοι στις θάλασσες: Ο Ερντογάν δοκιμάζει τον Μητσοτάκη…